رسیدگی به اختلافات کارگر و کارفرما و مرجع حل این اختلافات
رابطه بین کارگر و کارفرما یکی از رایج‌ترین روابطی است که امروزه میان اعضای جامعه شکل می‌گیرد. ویژگی های خاص این رابطه سبب تصویب قانونی خاص تحت عنوان قانون کار گردید تا از این طریق روابط میان کارگر و کارفرما ساماندهی شود . اختلافات میان کارگر و کارفرما یکی از مهم ترین موضوعاتی است که امکان وقوع آن در جریان این رابطه وجود دارد. هدف از این نوشتار برسی مرجع حل اختلافات میان کارگر و کارفرما و نیز نحوه حل و فصل این اختلافات از منظر قانون کار می باشد.
رسیدگی به اختلافات کارگر و کارفرما و مرجع حل این اختلافات
مشمولین قانون کار
پیش از برسی مراجع صالح جهت رسیدگی به اختلافات کارگر و کارفرما، لازم است تا بدانیم که چه اشخاصی مشمول قانون کار بوده و می توانند اختلافات خود را با مراجعه به مراجع حل اختلافات کارگر و کارفرما، حل و فصل نمایند.
بر اساس ماده 5 قانون کار مصوب 1369 تمام کارفرمایان، کارگران، نمایندگان آن ها، کارگاه ها و کارآموزان مشمول مقررات قانون مزبور می باشند. مطابق این قانون، شخصی را که در مقابل دریافت حق السعی (حقوق، سهم سود و سایر مزایا)، به دستور کارفرما کار می کند را کارگر می گویند. کارفرما نیز شخصی حقیقی یا حقوقی است که کارگر به حساب و درخواست او در ازای دریافت حق السعی کار می کند.
نحوه حل اختلافات میان کارگر و کارفرما مطابق قانون کار
فصل نهم قانون کار به تعیین نحوه حل‌وفصل اختلاف میان کارگر و کارفرما اختصاص دارد. در این فصل از مراجعی که برای رسیدگی به این اختلافات تعیین شده اند نام برده شده و نحوه رسیدگی به آن نیز بیان گردیده است. مطابق ماده 157 قانون کار، حل و فصل اختلافات میان کارگر و کار فرما که منشاء آن قانون و یا سایر مقررات قرارداد می باشد، در دو مرحله ذیل انجام می شود:
- در مرحله نخست، حل این اختلافات باید از طریق سازش مستقیم طرفین در شورای اسلامی کار باشد. در صورتی که در واحدی شورای اسلامی کار نباشد، حل و فصل اختلافات از طریق انجمن صنفی کارگران و یا نماینده قانونی کارگران و کارفرماها انجام خواهد شد.
- در صورت عدم نتیجه بخشی مرحله نخست و عدم سازش آن ها، اختلاف باید از طریق هیات تشخیص و نیز هیات حل اختلاف، حل و فصل شود.
هیات تشخیص متشکل از یک نماینده وزارت کار و امور اجتماعی، نماینده کارگران منتخب کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار استان و نماینده مدیران صنایع (منتخب کانون انجمن های صنفی کارفرمایان استان) می باشد.
هیات حل اختلاف استان نیز متشکل از سه نفر از نمایندگان کارگران، سه نفر از نمایندگان کار فرمایان ( منتخب مدیران ) و سه نفر از نمایندگان دولت می باشد.
نحوه رسیدگی به اختلافات توسط مرجع حل اختلاف کارگر و کارفرما
در رابطه با نحوه رسیدگی به اختلافات کارگر و کارفرما باید به نکاتی توجه نمود. این نکات عبارتند از:
- بر اساس قوانین مربوطه، رسیدگی به اختلافات مزبور در دو مرحله بدوی و تجدید نظر صورت می گیرد.
- رسیدگی به این اختلافات مستلزم تقدیم دادخواست از سوی ذینفع و یا نماینده قانونی او در مراجع ذیصلاح است. این دادخواست باید به زبان فارسی نوشته شده و کتبی باشد و نیز به واحد کار و امور اجتماعی واقع در آخرین محل کار کارگر، تسلیم شود.
- دادخواست و پیوست های آن باید به تعداد خوانده باشد.
- جلسه هیات تشخیص با حضور اعضای آن تشکیل شده و دعوت از طرفین جهت حضور در جلسه رسیدگی (برای یک نوبت) الزامی است. عدم حضور طرفین و یا نماینگان آن ها در جلسه، مانع از رسیدگی و صدور رای نمی گردد.
- در صورتی که طرفین، نسبت به رای صادره اعتراض داشته باشند، باید اعتراض خود را ظرف مدت 15 روز از تاریخ ابلاغ، به صورت کتبی به هیأت حل اختلاف تقدیم نمایند.
- مرجع رسیدگی به شکایات و اعتراض نسبت به آرای هیات های تشخیص، هیات های حل اختلاف می باشند. رایی که توسط هیات حل اختلاف در این مورد صادر می شود قطعی و لازم الاجرا می باشد.
- هیأت‌های حل اختلاف می بایست به صورت کتبی از طرفین جهت حضور در جلسه رسیدگی دعوت به عمل آورد. عدم‌حضور طرفین یا نماینده آن‌ها مانع رسیدگی و صدور رأی نخواهد بود. در صورت ضروری دانستن حضور طرفین توسط هیأت حل اختلاف جلسه رسیدگی را تنها برای یک بار تجدید خواهد نمود.
آرا قطعی هیات های حل اختلاف، قابلیت اعتراض دارند.
در صورت نیاز به مشاوره در خصوص اختلافات میان کارگر و کارفرما، با وکیل متخصص در این امر با شماره ٠٢١٢٢٢٢٧۵۵١ تماس حاصل فرمایید .
سروش سلامیان وکیل پایه یک دادگستری مرکز
بدون دیدگاه