در صورت وجود شک و اختلاف میان وقف بودن یک ملک یا مالکیت بر آن، مطابق با قوانین، اصل بر مالکیت آن می باشد . بدیهی است که برای اثبات وقفی بودن ملک به دنبال راهکار باشیم . هدف از این نوشتار، بیان نکاتی در رابطه با اثبات وقفیت سند ملک می باشد . درک بیشتر مطلب نیازمند آشنایی با اصطلاحات و لغات کاربردی این حوزه می باشد که در ادامه به بیان برخی از آن ها خواهیم پرداخت .
اثبات وقفی بودن سند ملکی
ملک اوقافی
تفاوت های زیادی میان معاملات املاک با سند اوقافی و سند ملکی وجود دارد. ممکن است اصطلاح وقف سبب ایجاد ابهام در رابطه با معاملات املاک وقفی شود. شایان ذکر است که اشخاص در صورتی میتوانند مدعی ملک خریداری شده توسط شما شوند که قادر به اثبات گفته های خویش باشند.
املاکی که زمین آن ها توسط شخصی وقف شده باشد، املاک اوقافی هستند. این املاک در ازای اقساطی 99 ساله توسط اداره اوقاف به متقاضیان اجاره داده و درآمد حاصله صرف امور مربوطه می شود. لذا مشکلی در خصوص خرید، فروش، اجاره و رهن این املاک ایجاد نخواهد شد، چراکه این املاک دارای سند می باشند. بدین ترتیب که امکان دریافت وام و ساخت و ساز بر روی زمین اوقافی وجود داشته و با توجه به پایین تر بودن قیمت این املاک گزینه مناسبی برای افراد با بودجه پایین می باشد.
اصطلاحات مهم مربوط به املاک اوقافی
با توجه به تفاوت قوانین این املاک با املاک شخصی، باید نسبت به برخی اصطلاحات مربوطه آشنایی داشته باشیم.
عرصه و اعیان
به طور کلی هر ساختمان از دو قسمت عرصه و اعیان تشکیل شده است . عرصه عنوانی است که به زمین اطلاق گردیده و اعیان نیز ساختمان احداث شده بر روی زمین می باشد .
در واقع ثبت اعیان و عرصه در اسناد موقوفی به صورت جدا از هم می باشد . بدین ترتیب که تنها اعیان ملک موقوفی در سند مربوطه قید می گردد .
متولی
شخصی که امور مربوط به املاک موقوفه را انجام می دهد، متولی نام دار . به طور کلی این املاک به چهار دسته املاک اوقافی آستان قدس رضوی، بقاع متبرکه، سازمان اوقاف و خیریه وشخصی تقسیم بندی می شود که متولی آن ها با یکدیگر تفاوت دارد. دسته بندی این چهار گروه جهت دانستن و آشنایی با سازمان و شخص طرف حساب می باشد.
سند اوقافی
سند اوقافی در قبال املاک اوقافی ایجاد شده و نقل و انتقال کامل آن از اختیار مالک خارج می باشد. اختلافات موجود در اسناد ملکی و اسناد اوقافی عبارتند از:
- امکان خرید و فروش ملک در اسناد اوقافی و ایجاد هرگونه تغییر در آن تنها در صورت اخذ مجوز از اداره اوقاف وجود دارد . مالکیت اشخاص بر املاک در اسناد اوقافی، تنها روی اعیان می باشد.
- در اسناد اوقافی، باید هزینه ای به طور سالیانه به اداره اوقاف پرداخت شود. قابلیت تصمیم گیری مجدد در رابطه با این هزینه بعد از 99 سال وجود دارد.
- اسناد ملکی ارزشی بالاتر از اسناد اوقافی دارند. (حدود 20 درصد)
- قابلیت فروش برای املاک اوقافی تنها در شرایط خاص (مانند روند رو به تخریب و …) امکان پذیر می باشد.
اثبات وقفیت سند ملک
همانگونه که بیان شد، اصل بر مالکیت می باشد مگر آنکه خلاف آن ثابت گردد. درواقع در صورت اثبات ادعای شخص مدعی، این مسئله پذیرفته می شود.
داشتن وقف نامه جهت اثبات وقفیت سند ملک شرط نمی باشد. بلکه اثبات وقف بودن سند ملک با اقرار ذوالید و یا ورثه آن امکان پذیر خواهد بود.
درخواست اثبات وقفیت
در صورتی که اختلافی در رابطه با موضوع ملکیت یا وقفیت یک ملک ایجاد شود، اگر حاکم یا متولی در وقف عام و مدعی وقفیت بوده و نیز موقوف علیهمم در وقف خاص باشد، شخص مدعی ملزم به اثبات ادعای خود می باشد.
تفاوت سند موقوفی و ملک شخصی
عبارت شش دانگ اعیان در اسناد موقوفی لحاظ خواهد شد. در حالی که شش دانگ لحاظ شده در اسناد املاک شخصی بر عرصه و اعیان می باشد.
اگر ابهامی مبنی بر وقف بودن یک ملک برای ورثه وجود داشته باشد، باید دید که آیا وقف بودن ملک به طریق قانونی و شرعی قابل اثبات می باشد یا خیر. در صورتی که وقفیت ملک اثبات شود ورثه سهمی از آن نخواهند داشت.
دعوای طرح شده جهت اثبات سند وقفی از نوع دعوای غیر مالی بوده که متصرف ملک و یا ورثه او خوانده دعا می باشند. در این دعوا موقوف علیهم (شخصی که ملک بر او وقف شده) و واقف، اداره اوقاف و متولی، خواهان دعوی می باشند.
برای اطمینان از اوقافی بودن یا نبودن ملک مورد معامله بهتر است از اداره اوقاف پرس و جو کرده و سند را به خوبی برسی نمایید.
بدون دیدگاه