آیا امکان شکایت از شهرداری وجود دارد؟

آیا امکان شکایت از شهرداری وجود دارد؟

یکی از مهم ترین و تاثیر گذارترین نهادهای اجرایی در زندگی افراد شهرداری است و قانون گذار در مواد قانونی مختلف صراحتا وظایف گوناگونی را برای این دستگاه اجرایی تعیین کرده است و با توجه به گستردگی این نهاد و وظایف و مسئولیت هایی که بر عهده ی آن گذارده شده است امکان بروز مشکلات و اختلافات و گاها تضییع منافع شهروندان در رابطه با این نهاد وجود دارد.

قانون گذار نیز برای اینکه حق و حقوق مردم در برابر قدرت هایی مانند دولت و یا شهرداری ضایع نشود از آنها حمایت کرده است و نه تنها امکان طرح دعوی و شکایت را فراهم نموده است بلکه در صورت متخلف شناخته شدن آنها امکان اجرای حکم نیز علیه این نهاد ها وجود دارد.

در پاسخ به این سوال باید گفت، بله امکان شکایت از شهرداری نیز وجود دارد و قاعده ی کلی این است که هر شخصی اعم از حقیقی یا حقوقی در صورتی که موجب تضییع حق و حقوق شخصی بشود می توان به واسطه ی شکایت از او خسارت گرفت.

مطابق ماده ی 331 قانون مدنی:«هر کس سبب تلف مالی بشود باید مثل یا قیمت آن را بدهد و اگر سبب نقص یا عیب آن شده باشد باید از عهده ی نقص آن بر آید.»

در این خصوص باید بیان داشت که با توجه به ماده ی 331 قانون مدنی حتی اگر شهرداری هم به عنوان شخص حقوقی موجب ایراد ضرر به کسی بگردد باید خسارت آن را پرداخت بنماید.

در صورتی که شهرداری و یا هر یک از کارکنان شهرداری موجب ایراد ضرر و خسارت به شخصی بشوند که ضایع شدن حقی از آن شخص را به دنبال داشته باشد می توان تحت عنوان تصرف عدوانی و یا مطالبه خسارت ناشی از تخریب از آنها شکایت نمود.

به طور مثال: اگر شهرداری بدون اجازه ی مالک، ملک او را تصاحب کند به دلیل این تصاحب میتوان از شهرداری شکایت نمود و یا ممکن است شهرداری در صدور بعضی پروانه های ساخت اختلال ایجاد کند و یا از صدور آنها خودداری کند و یا حتی مجوزی را ابطال نماید. امکان این امر وجود دارد که شهرداری در صورت پیدا نکردن مالک زمین بدون کسب اجازه از او برای عریض کردن خیابان زمین وی را تصاحب کند یا آن که در تعیین میزان عوارض از سوی شهرداری اشتباهی رخ داده باشد.

آیا امکان شکایت از شهرداری وجود دارد؟

اعمالی که شهرداری مرتکب آنها می شود و موجب ضرر به افراد می گردد را می توان به دودسته ی اعمال حاکمیتی و یا اعمال تصدی گری تقسیم نمود.

در تعریف اعمال حاکمیتی در ماده ی 8 قانون مدیریت خدمات کشوری این چنین آمده است که:

«امور حاکمیتی آن دسته از اموری است که تحقق آن موجب اقتدار و حاکمیت کشور است و منافع آن بدون محدودیت شامل همه ی اقشار جامعه گردیده و بهره مندی از این نوع خدمات موجب محدودیت برای استفاده ی دیگران نمی شود.»

به عنوان مثال: نظارت بر بخش های اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی و سیاسی و سیاست گذاری و برنامه ریزی برای آنها، برقراری عدالت و تامین اجتماعی و باز توزیع درآمد ها، ایجاد فضا برای رقابت سالم و جلوگیری از انحصار، دفاع ملی و حفظ تمامیت ارضی، اداره ی امور داخلی و روابط خارجی، حفظ محیط زیست و… همگی از مصادیق اعمال حاکمیتی دولت هستند.

ماده واحده قانون تعیین مرجع دعاوی بین افراد و دولت مصوب سال 1307، اعمال تصدی گری را اینگونه تعریف می کند:

«اعمال تصدی گری اعمالی هستند که دولت از نقطه نظر حقوقی، مشابه اعمال افراد جامعه انجام می دهد، مانند خرید و فروش املاک، اجاره و امثال آن»

در خصوص این اعمال شهرداری نیز مانند سایر افراد در جامعه است.

یعنی اگر هر گونه مشکلی از سوی شهرداری ایجاد شود، مانند تصرف املاک افراد و یا وارد کردن خسارت مالی به یکی از شهروندان، در این صورت رسیدگی به این نوع موضوعات در صلاحیت دادگاه های عمومی (حقوقی و کیفری) است.

گاهی نیز پیش می آید که شهرداری از طریق انجام یک عمل حاکمیتی موجب ورود خسارت و یا تضییع حق کسی شده باشد که در این صورت افراد برای رسیدگی به این تخلف و مطالبه ی حق و حقوق ضایع شده ی خود باید به اداره ی حقوقی و یا اداره ی تکریم ارباب رجوع مراجعه نمایند تا مشکل آنها زیر نظر کارشناسان مورد بررسی قرار بگیرد که اگر شهرداری به طور قطع مقصر شناخته شود شاکی به اداره ی مربوطه برای رسیدگی به شکایتش ارجاع شود. اما حالت دیگری نیز وجود دارد که شهرداری قصور خود را نمی پذیرد که در این صورت افراد باید با مراجعه به دیوان عدالت اداری به شکایت خود رسیدگی کنند.

بر اساس اصل 173 قانون اساسی:

«به منظور رسیدگی به شکایات، تظلمات و اعتراضات مردم نسبت به ماموران یا واحد ها یا آیین نامه های دولتی و احقاق حق آنها، دیوانی به نام عدالت اداری زیر نظر قوه ی قضاییه تاسیس می گردد.»

دفتر اصلی این دیوان در تهران واقع شده است. اما به جهت سهولت دسترسی همه ی شهروندان به آن، دفاتر اداری دیوان در محل دادگستری در هر یک از مراکز استان ها وجود دارد.

لازم به ذکر است که زمانی که نهادهای دولتی و یا شوراها و شهرداری ها خارج از حدود اختیاراتی که دارند قانون و مقرراتی را برای سازمان خود وضع نمایند برای شکایت از آنها می توان به دیوان عدالت اداری مراجعه نمود.

در صورتی که شما نیز نیاز به مشاوره حقوقی در زمینه ی شکایت از شهرداری جهت بازیابی حقوق تضییع شده ی خود دارید، می توانید با مشاورین ما در تماس باشید.