گواهی انحصار وراثت
مطابق قانون مدنی ایران و عرف رایج مملکت، ماترک و هر چیزی که از متوفی به جا مانده و مالیت داشته باشد پس از وفات شخص به ورثه‌ی او منتقل می‌شود.
در رابطه با تقسیم ترکه، وصیت متوفی نیز موثر است و متوفی قادر به وصیت نسبت به یک سوم اموال خود است و در صورت وصیت نسبت به مازاد اموال، اجازه‌ی ورثه لازم است. در صورت موافقت وراث با وصیت مازاد اموال، وصیت متوفی اجرا می‌شود در غیر این صورت اثر حقوقی نداشته و اموال بنابر میزان سهم الارث هر یک از ورثه تقسیم می‌گردد.
قانون وراث را در سه طبقه اولویت بندی نموده است که در صورت حضور افراد طبقه اول، افراد طبقه دوم و به همین ترتیب افراد طبقه سوم در صورت حضور افراد طبقه دوم، مالی را از متوفی به ارث نمی‌برند.
همسر متوفی از این قاعده مستثناست و به میزان سهم الارث خود در همه‌ی طبقات ارث می‌برد.
- افراد طبقه اول شامل پدر، مادر و فرزندان هستند که در صورت فوت فرزندان نوه‌ها و همسر متوفی جایگزین می‌گردد.
- افراد طبقه دوم شامل پدربزرگ، مادر بزرگ، خواهر و برادر و در صورت فوت آنها فرزندان و همسر متوفی می‌شود.
- افراد طبقه سوم شامل همسر متوفی، عمو، عمه، خاله و دایی هستند که در صورت نبودن آن ها فرزندانشان در دایره شمول افراد طبقه سوم قرار خواهند گرفت.
در صورت نبودن نسبت‌های مزبور، ارث به خاله، دایی، عمه و عموی پدر و مادر متوفی می‌رسد.
اعتراض به گواهی انحصار وراثت و چگونگی رسیدگی به آن
گواهی حصر وراثت
مشخص شدن وراث متوفی از نظر اینکه چند نفر بوده و چه اشخاصی هستند، به موجب مدرکی قانونی تحت عنوان گواهی انحصار وراثت امکان پذیر است که در آن میزان ارث هر کدام از ورثه نیز مشخص می‌شود.
موجودیت گواهی انحصار وراثت جهت اقاداماتی از جمله تقسیم ترکه، مراجعه به ادارات دولتی، وصول طلب و… ضروری است و به دو صورت محدود یا نامحدود صادر می‌شود.
- گواهی انحصار وراثت به شکل محدود: گواهی انحصار وراثت محدود در صورتی که ارزش اموال به جا مانده از متوفی تا سقف 500 میلیون ریال یا کم‌تر باشد، توسط شورای حل اختلاف صادر می‌شود.
- گواهی انحصار وراثت نامحدود: گواهی انحصار وراثت نامحدود به ماترک بیش از 500 میلیون ریال تعلق گرفته و صادر می‌شود.
تفاوت این دو گواهی حصر وراثت مربوط به تشریفات صدورشان است. به این صورت که در انحصار وراثت نامحدود باید اسامی وراث و میزان سهم الارث آنان در روزنامه‌های کشور توسط شورای حل اختلاف و در یک نوبت چاپ شود. این کار به این منظور انجام می‌شود که اگر شخص ثالثی در اموال به جا مانده از متوفی ذینفع باشد، اعلام کند و تا حدود یک ماه پس از این تشریفات گواهی صادر می‌شود. این در حالیست که گواهی انحصار وراثت محدود این تشریفات را ندارد.
بنابر این صدور این گواهی برای انجام اموری از جمله تقسیم سهم الارث، انتقال ترکه و اموری دیگر همچون مطالبه مهریه ضروری است.
به عنوان مثال: در صورت مطالبه مهریه توسط همسر متوفی، گواهی حصر وراثت از مدارک مورد نیاز بوده و چنانچه متوفی مالی داشته باشد، پرداخت بدهی‌اش دررابطه با مهریه در اولویت است و در این صورت مابقی اموال میان وراث تقسیم خواهد شد. مطابق مطالب مذکور گواهی انحصار وراثت، وسیله‌ای جهت احقاق حق هر فرد ذینفعی است و هر فردی که از ماترک متوفی نفعی داشته باشد، قادر به تقاضای صدور گواهی انحصار وراثت بوده و قابلیت اعتراض به مفاد آن را بدون محدودیت زمانی دارد.
مدارک مورد نیاز جهت اخذ گواهی انحصار وراثت
گواهی فوت
گواهی فوت به همراه تصویر برابر اصل شده‌ی آن، هنگام تنظیم دادخواست انحصار وراثت لازم است.
استشهادیه
استشهادیه محضری یکی دیگر از مدارک مورد نیاز، جهت اخذ گواهی انحصار وراثت میباشد که نیاز به تنظیم در دفاتر ثبت اسناد رسمی دارد، به این صورت که سه نفر از افرادی که نسبت به وراث متوفی شناخت دارند، فرم مخصوصی را که دفاتر آماده نموده‌اند امضا و گواهی می‌کنند.
گواهی مالیات بر ارث
در صورتی که اموال به جا مانده از متوفی دارای ارزشی بیش از 50 میلیون تومان باشد، پرداخت مالیات آنها جهت تقسیم و یا انتقال اموال ضروری است. در رابطه با افرادی که قبل از سال 1395 فوت شده‌اند، تسلیم اظهار نامه مالیات بر ارث ضروری است، اما نیازی به پرداخت مالیات نیست.
تصاویر شناسنامه متوفی و وراث او
- عقد نامه یا رونوشت آن برای متوفیان دارای همسر.
- وصیت نامه متوفی در صورت وجود.
مرجع صالح جهت رسیدگی به درخواست گواهی انحصار وراثت
مرجع صالح جهت رسیدگی به درخواست گواهی حصر وراثتت، شورای حل اختلاف آخرین محل اقامت متوفی است. پس از برسی اسناد و مدارک، یک نوبت آگهی در روزنامه‌های کشور چاپ شده و در صورتی که هیچکس ادعای نفعی نداشته باشد، با گذشت یک ماه قاضی گواهی حصر وراثت را صادر می‌کند.
این گواهی با تقسیم ترکه متفاوت است و در واقع مدرکی مورد نیاز برای این امر است.
بدون دیدگاه