شکایت از شهرداری
قانون گذار حمایت ویژهای از حق مردم در مقابل نهادهای دارای قدرت مانند شهرداری و دولت داشته است و همچنین بستر مناسبی جهت طرح دعوا علیه تصمیمات و اقدامات نهادهای دولتی و شهرداری فراهم کرده و ترتیبات خاصی را برای اجرای حکم علیه این نهادها پیش بینی کرده است. بنابراین در صورتی که خسارتی از سوی نهاد شهرداری به شما وارد شود، طرح شکایت از این نهاد به عنوان یک شخص حقوقی ممکن میباشد و در صورت وجود دلایل و مدارک کافی جهت محکوم نمودن این نهاد عمومی غیر دولتی، میتوانید خسارتهای وارده را با طی مراحل و گذشت زمان از طریق شکایت مطالبه نمایید.
نکات مهم در تنظیم لایحه و دفاع از حقوق شهروند در برابر شهرداری
طرح شکایت
قانون امکان طرح شکایت در صورت ورود خسارت و یا ضایع شدن حق از اشخاص توسط شهرداری یا هر یک از کارکنان آن را برای افراد پیش بینی کرده است. چرا که شهرداری و ماموران آن نیز امکان ارتکاب به جرایمی از جمله تصرف عدوانی، تخریب اموال، توهین و فحاشی و ضرب و جرح را حسب مورد، دارا هستند.
شکایت از شهرداری با توجه به قانون
- مطابق ماده 331 قانون مدنی: اگر شخصی سبب تلف مال دیگری و یا ایجاد نقص یا عیب در آن مال شده باشد، باید مثل آن و یا نقص قیمت آن را پرداخت نماید. بنابراین هر شخصی اعم از حقیقی و حقوقی، در صورت ضایع کردن حقی از دیگری، ملزم به جبران خسارت میباشد. نهاد شهرداری که یک شخص حقوقی میباشد هم اگر سبب ورود خسارتی اعم از کوچک یا بزرگ شود، باید خسارت وارده را جبران نماید.
- مطابق اصل 173 قانون اساسی: مرجعی تحت عنوان دیوان عدالت اداری زیر نظر رئیس قوه قضائیه، به منظور طرح دعوی و اعتراض اقشار مردم نسبت به رفتارها و تصمیمات حاکمیتی دولت و یا ماموران دولتی و شهرداریها تاسیس گردیده است.
شکایت از شهرداری شامل چه مواردی میشود؟
- شکایت از جرایم فردی شهرداری یا مامورین: امکان طرح شکایات علیه شهرداری یا کارکنان آن تحت عنوان مطالبه خسارات ناشی از تخریب و یا تصرف عدوانی و… در صورت تضییع حق و یا وارد نمودن خسارت، برای افراد پیش بینی شده است.
- شکایت از شهرداری برای عوارض معینه: با توجه به تعیین عوارض سالیانه توسط شورای شهر و محاسبه و دریافت آن از طریق شهرداری، امکان وجود اشتباه در تعیین نرخ عوارض وجود دارد که در چنین شرایطی افراد معترض قادر به شکایت علیه شهرداری میباشند. یک مرجع اداری غیر قضایی تحت عنوان کمیسیون ماده 77 تشکیل شده و رسیدگی به اختلافات و شکایات عوارض در این مرجع انجام میگیرد.
- شکایت از شهرداری به دلیل تجاوز و تصاحب املاک: اگر شهرداری ملکی را بدون اجازه مالک، تحت هر عنوان تصاحب کند یا اقدام به تصرف مقداری از زمین فرد جهت عریض کردن خیابان نماید و یا بنابر دلایلی از جمله تغییر نقشه، مقدار بیشتری از ملک فرد را که در محدوده خیابان است تصاحب کند، مالک قادر به شکایت از شهرداری پس از مطلع شدن از موضوع میباشد.
صلاحیت دیوان عدالت اداری
مطابق ماده 10 قانون دیوان عدالت اداری، حدود اختیارات و صلاحیت دیوان عدالت به شرح ذیل است:
- رسیدگی به تظلمات، اعتراضات و شکایات اشخاص حقیقی و حقوقی.
- اقدامات و تصمیمات واحدهای دولتی اعم از سازمانها، موسسات، وزارتخانهها، شرکتهای دولتی، شهرداریها، تشکیلاتن و نهادهای انقلابی، سازمان تامین اجتماعی و موسسات وابسته به آنها و همچنین اقدامات مامورین این واحدها در امور راجع به وظایف آنها.
- رسیدگی به شکایات و اعتراضات از آرا و تصمیمات قطعی هیاتهای رسیدگی به تخلفات اداری و کمیسیونهایی از جمله کمیسیونهای مالیاتی و هیات حل اختلاف کارگر و کارفرما.
- رسیدگی به شکایات مستخدمین واحدها و موسسات مزبور، قضات و مشمولان قانون مدیریت خدمات کشوری و مستخدمان موسساتی که شمول این قانون نسبت به آنها نیازمند ذکر نام است اعم از لشکری و کشوری.
اجرای احکام علیه دولت و شهرداریها
شکایت مردم چه در دیوان عدالت اداری و چه در دادگاه عمومی حقوقی، قابلیت استماع دارد. البته امکان شکایت کیفری علیه دولت و یا شهرداریها وجود نداشته و تنها امکان رسیدگی حقوقی و رای به جبران ضرر و خسارت علیه این نهادها وجود دارد. اگر رای دیوان و یا رای دادگاه حقوقی علیه دولت و شهرداری صادر شود، رای، به واحد اجرای احکام و نهادی که باید آن را اجرا کند، ابلاغ شده و آنها را مکلف به اجرای حکم دادگاه میسازد.
در صورت طرح دعوا توسط دو شخص خصوصی بر علیه یکدیگر، پس از صدور و ابلاغ اجراییه، محکوم میبایست ظرف مدت ده روز رای را اجرا کند در غیر این صورت با غلبه و قهر و نیز توقیف اموال، حکم اجرا میشود؛ در صورتی که طرف محکوم دولت باشد، اجرای حکم به این سادگی نبوده بلکه اجرای احکام محکومیت مالی علیه دولت و یا شهرداریها باید با ترتیبات خاصی انجام شود. بنابر دلایلی از جمله بهره گیری دولت و شهرداری از بودجه سنواتی مصوب، قادر به اجرای حکم خارج از حدود بودجه مصوب نمیباشند باید تا پایان سال مالی برای اجرای حکم صبر کرد.
سوالات متداول درمورد شکایت از شهرداری
شکایت از شهرداری چیست؟
شکایت از شهرداری به معنای طرح دعوا علیه این نهاد عمومی غیردولتی است تا در صورت وارد شدن خسارت یا تضییع حق افراد، جبران شود.
چه مواردی شامل شکایت از شهرداری میشوند؟
موارد شامل: خسارت ناشی از تخریب یا تصرف عدوانی توسط شهرداری یا کارکنان آن، اعتراض به تعیین و دریافت عوارض و تصاحب یا تجاوز به املاک افراد است.
چه قوانینی شکایت از شهرداری را حمایت میکنند؟
مطابق ماده 331 قانون مدنی، کسی که مال دیگری را تلف یا نقص کند، موظف به جبران خسارت است. همچنین اصل 173 قانون اساسی دیوان عدالت اداری را برای رسیدگی به شکایات علیه نهادهای دولتی و شهرداریها پیشبینی کرده است.
صلاحیت دیوان عدالت اداری در این شکایات چیست؟
دیوان عدالت اداری به رسیدگی به شکایات و اعتراضات اشخاص حقیقی و حقوقی نسبت به اقدامات واحدهای دولتی، شرکتهای دولتی، شهرداریها و کارکنان آنها، هیأتهای رسیدگی به تخلفات و کمیسیونها صلاحیت دارد.
آیا امکان شکایت کیفری علیه شهرداری وجود دارد؟
خیر، امکان شکایت کیفری علیه دولت و شهرداری وجود ندارد و تنها رسیدگی حقوقی برای جبران خسارت قابل انجام است.
چگونه حکم علیه شهرداری اجرا میشود؟
اگر رای دیوان عدالت اداری یا دادگاه حقوقی علیه شهرداری صادر شود، اجرای حکم با ترتیبات خاص انجام میشود و ممکن است اجرای حکم تا پایان سال مالی به دلیل محدودیت بودجهای به تعویق بیفتد.
چگونه میتوان از عوارض شهرداری شکایت کرد؟
افراد میتوانند در صورت اشتباه در تعیین یا دریافت عوارض، شکایت خود را به کمیسیون ماده 77 ارائه دهند تا اختلافات مربوط به عوارض رسیدگی شود.
آیا کارکنان شهرداری نیز قابل شکایت هستند؟
بله، افراد میتوانند علیه کارکنان شهرداری که باعث خسارت یا تضییع حق شدهاند، شکایت حقوقی مطرح کنند.
یعنی واقعا قانون حمایتمون می کنه؟
بله، قانون امکان طرح شکایت از شهرداری و کارکنان آن را برای جبران خسارت یا تضییع حقوق شهروندان پیشبینی کرده است و شما میتوانید از طریق دیوان عدالت اداری یا دادگاه حقوقی درخواست خود را مطرح کنید.
چه چیزایی شامل شکایت از شهرداری میشه؟
شکایت میتواند شامل خسارتهای ناشی از تخریب اموال، تصرف غیرمجاز، اشتباه در تعیین عوارض، یا تجاوز به ملک افراد باشد.
میشه علیه کارکنان شهرداری هم شکایت کرد؟
بله، اگر کارکنان شهرداری در حین انجام وظایف خود حقوق شهروندان را تضییع کنند، امکان طرح شکایت وجود دارد و مسئولیت آنها نیز بررسی میشود.
دیوان عدالت اداری کجاست و چه کاری انجام میده؟
دیوان عدالت اداری مرجعی است زیر نظر رئیس قوه قضائیه که رسیدگی به شکایات و اعتراضات مردم نسبت به تصمیمات و اقدامات نهادهای دولتی و شهرداریها را بر عهده دارد.
میشه از شهرداری به خاطر عوارض اضافی شکایت کرد؟
بله، در صورت محاسبه نادرست عوارض، افراد میتوانند شکایت خود را از طریق کمیسیون ماده ۷۷ مطرح کنند تا اختلافات بررسی و اصلاح شود.
اگر شهرداری بخشی از ملک منو برداره یا تغییر نقشه بده، چه کار کنم؟
مالک میتواند پس از مطلع شدن از موضوع، شکایت خود را مطرح کند تا تصرف یا خسارت وارده بررسی و جبران شود.
امکان شکایت کیفری علیه شهرداری هست؟
خیر، امکان شکایت کیفری علیه شهرداری وجود ندارد؛ فقط میتوان شکایت حقوقی برای جبران خسارت و مطالبه دیه یا ضرر و زیان مطرح کرد.
اگه رای علیه شهرداری صادر بشه، چطور اجرا میشه؟
اجرای حکم علیه شهرداری نیازمند ترتیبات خاص است؛ معمولاً اجرای رای تا پایان سال مالی و با رعایت بودجه مصوب انجام میشود و مراحل متفاوتی نسبت به اشخاص خصوصی دارد.
شکایت از شهرداری چه مدت طول میکشه تا نتیجه بده؟
مدت زمان رسیدگی بستگی به نوع شکایت و مراحل قانونی دارد و ممکن است با توجه به بررسی مدارک و اجرای حکم، چند ماه تا بیش از یک سال طول بکشد.
اگر خسارت کمی وارد شده باشه هم میشه شکایت کرد؟
بله، حتی خسارتهای کوچک نیز قابل پیگیری است و قانون امکان جبران همه انواع خسارت وارده توسط شهرداری یا کارکنان آن را فراهم کرده است.