استرداد هدایای زوجین پس از طلاق

استرداد هدایای زوجین پس از طلاق

امر هدیه دادن در قانون ما تحت عنوان هبه مطرح شده است. هبه در واقع به معنای واگذاری و انتقال مالی از یک شخص به شخص دیگر می باشد. هبه دادن کاری عاطفیست که عمل حقوقی هم به حساب می آید.

در زندگی گاهی ممکن است شرایطی پیش بیاید که افراد مجبور به پس گرفتن هبه یا همان هدیه ی خود باشند. مانند زمانی که زوجه ملزم می شود که هدایایی که زوج در زمان زوجیت آنها به وی داده است را پس از طلاق به وی مسترد گرداند.

در این مقاله به بررسی این موضوع و شرایط حاکم بر آن می پردازیم.

استرداد هدایا در چند حالت قابل تصور است که به بررسی آنها به صورت جداگانه می پردازیم.

استرداد هدایای زوجین پس از طلاق

دورانی که نامزدی منجر به ازدواج نشده است:

در قانون مدنی ما، ذیل مواد 1040-1039-1038-1037 به این موضوع اشاره شده است.

دوران نامزدی را دورانی می گویند که خواستگار انجام شده باشد ولی عقد نکاح میان طرفین برقرار نشده باشد. قواعد استرداد هدایا در این دوران به خصوص، در موادی که قبلاً ذکر شده اند امده است. در این دوران هر یک از طرفین می توانند در صورت به هم خوردن نامزدی هدایایی را که در آن زمان دریافت کرده بودند به یکدیگر باز گردانند.

نکته ای که باید به آن توجه داشت این است که در صورت فوت یکی از طرفین این قواعد قابل اجرا نخواهند بود.

دورانی که نامزدی منجر به ازدواج و وصلت شده است:

همان طور که می دانیم در مواد 1040 الی 1037 قانون مدنی به هدایای دوران نامزدی اشاره شده بود؛ ولی زمانی که نامزدی منجر به عقد نکاح شود، قواعد و قوانین حاکم متفاوت خواهند بود. قواعد استرداد هدایا در این زمان در مواد 807 الی 795 قانون مدنی که ناظر بر مقررات عقد هبه خواهند بود آمده است. در این مواد به این موضوع اشاره شده است که در صورت وقوع عقد ازدواج، استرداد هدایای نامزدی امکان پذیر نخواهد بود.

دوران عقد یا زمان زندگی مشترک و یا بعد از وقوع طلاق:

ممکن است این سوال در ذهن ایجاد شود که در صورت وقوع طلاق چه بر سر طلاها خواهد آمد. در این حالت ممکن است زوج به دادگاه دادخواست استرداد طلا از زوجه را مطرح نماید که البته باید بدانید که در اغلب اوقات این دادخواست نتیجه ای نخواهد داشت و اینکه استرداد هدایای زندگی مشترک به چه شکلی انجام می شود در مواد 803 الی 795 قانون مدنی آمده است.

مطابق نظریه اداره ی کل حقوقی قوه قضاییه اگر طرفین درخواست استرداد هدایا از یکدیگر را داشته باشند، چنانچه مشخص شود که طلا و جواهرات خریداری شده برای زوج و یا زوجه به عنوان هبه بوده است و یا به صورت عاریه در اختیار وی قرار گرفته بوده؛ اگر هبه باشد مطابق ماده 803 قانون مدنی و بندهای آن تصمیم گیری می شود و در صورتی که عاریه باشد مطابق مقررات عاریت قابل استرداد است. نکته اینجاست که اگر محرز شود که اشیا مورد نظر (هدایا) به صورت هبه معوض (در هبه معوض کسی که مالی را هبه می کند در ازای مالی که به متهب ( کسی که مال به او بخشیده می شود) هبه می کند شرط می کند که عوضی دریافت کند که این عوض هم می تواند یک مال باشد و هم می تواند انجام یک عمل مشروع باشد) تقدیم شده باشد قابل استرداد نخواهد بود.

اگر زوجه فاکتور خرید هدایایی را که خریداری کرده است در اختیار داشته باشد می تواند به طرفیت زوجه دادخواست رجوع از هبه و همچنین استرداد طلا بدهد؛ البته فقط در صورتی که هبه ی انجام شده معوض نباشد و عین مالی که هبه شده است در اختیار زوجه باشد.

در چه شرایطی هبه را نمی توانیم پس بگیریم؟

• در صورتی که هبه در مقابل انجام دادن کاری داده شده باشد نمی توان آن را از طرف مقابل درخواست نمود.
• اگر در عین آن هدیه و یا مال تغییری ایجاد شده باشد آن هدیه دیگر قابل مطالبه نخواهد، ولی اگر اینگونه نباشد شوهر می تواند از بخششی که کرده است عدول کند و کل آن هدیه را از زوجه مطالبه نماید.
• در صورتی که هدیه از مالکیت فردی که به اوهبه شده است خارج شود، دیگر امکان مطالبه ی آن وجود ندارد؛ اما اگر همچنان در اختیار و مالکیت وی باشد از سمت واهب قابل مطالبه نیست.

آیا مال مطالبه شده را می توان از میزان مهریه کسر نمود؟

اگر از منظر حقوقی به این موضوع بپردازیم مالی که مطالبه می شود یا همان هبه، مجدداً در مالکیت شوهر در خواهد آمد و زمانی که زوجه اقدام به اجرا گذاشتن مهریه خود می کند در واقع این مبلغ قسمتی از مهریه ای است که مرد باید بپردازد.

اگر شما نیز در خصوص استرداد هدایا پس از طلاق نیاز به دریافت مشاوره و راهنمایی دارید می توانید با بهترین وکلا دعاوی خانواده در مجموعه ما در تماس با