درباره‌ی صلح نامه‌ی سرقفلی مغازه چه می‌دانید؟

درباره‌ی صلح نامه‌ی سرقفلی مغازه چه می‌دانید؟

صلح نامه‌ی سرقفلی یکی از انواع صلح نامه‌ها است که جهت انتقال حق سرقفلی ملک تجاری و یا صلح کردن به کار گرفته می‌شود. قرارداد صلح سرقفلی قراردادی حقوقی و معتبر است که در آن نشان داده شده است که حق سرقفلی از مالک اصلی به مستاجر منتقل شده است. علاوه بر این، قرارداد صلح سرقفلی را می‌توان در زمان انتقال حق سرقفلی از مستاجر به مستاجر دوم نیز استفاده نمود؛ در ادامه به توضیح شرایط آن خواهیم پرداخت.

قرارداد صلح سرقفلی و استفاده از آن با تصویب قانون روابط میان موجر و مستاجر از سال 1356 متداول شد و همچنین در سال 1376 بازنگری گردید و مقرر شد که به مستاجر و مستاجر دوم این حق داده بشود که از مالک ملک تجاری بخواهند که برای انتقال سرقفلی از صلح نامه استفاده نماید و پس از آن مالک به صورت رسمی ملزم به تنظیم قرارداد صلح سرقفلی گشت.

نکات حقوقی مهم در دعاوی مربوط به صلح‌نامه‌ی سرقفلی

آیا انتقال سرقفلی امری قانونی است؟

پیش از این این گونه بود که انتقال سرقفلی با مشکلات زیادی مواجه می‌شد و آن را غیر قانونی می‌انگاشتند. اما بعد از تصویب قانون موجر و مستاجر در سال 1356 این مشکلات برطرف شدند. این قانون بیان می‌دارد که همه چیز باید مطابق توافق طرفین انجام شود؛ پس اگر مالک و مستاجر توافق کنند که انتقال سرقفلی صورت بگیرد، امکان این امر وجود خواهد داشت.

بنابراین از آنجا که مبنا، توافق طرفین قرار داده شده است حتی اگر در قرارداد میان طرفین از حق انتقال سرقفلی چیزی ذکر نشده باشد، آنها با استفاده از صلح نامه‌ی سرقفلی می توانند این حق را منتقل کنند.

تعریف حق سرقفلی به زبان ساده

سرقفلی مبلغی است که در ابتدای زمانی که قرارداد اجاره منعقد می‌شود تحت عنوان حق سرقفلی از مستاجر به مالک ملک تجاری پرداخت می‌شود، اما در هنگام تخلیه ملک این حق و مبلغ باید مطابق نرخ روز به مستاجر باز گردانده شود. به چنین حقی در عرف حق سرقفلی می‌گویند.

تعریف حق کسب و پیشه به زبان ساده

این حق زمانی ایجاد می‌شود که شخصی برای مدت طولانی در مغازه و یا ملکی تجاری فعالیت کرده است و اعتبار کسب کرده است و بسیار مورد اعتماد و اطمینان مشتریان خود می‌باشد. در این شرایط به مستاجر حق کسب و پیشه تعلق می‌گیرد و گاها در خصوص این حق در قرارداد صلح سرقفلی هم صحبتی به میان می‌آید.

دو حق سرقفلی و کسب و پیشه معمولا در کنار هم به کار برده می‌شوند ولی دو حق متفاوت هستند.

تفاوت‌های حق سرقفلی با حق کسب و پیشه

1. مبنای قانونی آنها با هم متفاوت است، چنان که حق سرقفلی از قانون موجر و مستاجر سال 1376 و حق کسب و پیشه از قانون مصوب سال 1356 تبعیت می‌کنند.
2. حق سرقفلی در ابتدا مدت اجاره به مالک پرداخت می‌گردد. اما حق کسب و پیشه زمانی ایجاد می‌شود که میانه‌ی مدت اجاره‌ی ملک باشد و این حق به سبب مشتری گیری مستاجر به مرور زمان ایجاد می‌شود.
3. مبلغ حق کسب و پیشه را کارشناسان دادگستری در زمان تخلیه‌ی ملک تعیین می‌کنند، در صورتی که حق سرقفلی در ابتدای قرارداد اجاره مشخص می‌شود.
4. حق سرقفلی میان طرفین قرارداد اجاره قابل اسقاط است، اما در مورد حق کسب و پیشه چون در ابتدا هنوز چنین حقی ایجاد نشده است پس حق اسقاطی هم وجود ندارد.
5. حق کسب و پیشه را نمی‌توان توقیف کرد ولی حق سرقفلی از سوی مراجع قضایی قابل توقیف است.
6. اگر مستاجر در زمان اجاره‌ی ملک مرتکب تخلفی بشود حق سرقفلی او از بین نخواهد رفت اما در حق کسب و پیشه اگر چنین شود؛ مثلا تغییر شغل صورت بگیرد و یا حق به دیگری منتقل شود، ساقط خواهد شد.

موضوع مستاجر دوم در صلح در سرقفلی

ممکن است شخصی حق سرقفلی یک مغازه را در اختیار داشته باشد اما تصمیم داشته باشد که آن را به فرزند خود و یا حتی یکی از ورثه‌ی خود انتقال دهد و حالت دیگر اینکه بخواهد آن را به شخص دیگری بفروشد؛ در این صورت صلح نامه‌ی انتقال سرقفلی تنظیم می‌گردد و برای این کار لازم است که مالک اصلی در جریان قرار داده شود و در صورت اطلاع مالک جدید می‌توان از وی درخواست کرد که به دفاتر اسناد رسمی مراجعه کرده و صلح نامه‌ای تنظیم کند که در آن سرقفلی به شخص مورد نظر انتقال یابد.