قابلیت دریانوردی کشتی
در کلیه قراردادهای استخدامی دریانوردان (فرمانده کشتی، افسران و ملوانها و مهندسین و دیگر کارکنان) مالکی کشتی، یا نماینده قانونی و یا فرمانده کشتی در مقابل دریانوردان به طور کلی آنهایی که کشتی را مورد استفاده قرار میدهند متعهد خواهند بود که کشتی را راهی دریا کنند که در آغاز هر سفر دارای قابلیت دریانوردی است و این قابلیت را در جریان سفر و تا اتمام سفر حفظ خواهد کرد. منظور از قابلیت دریانوردی این است که کشتی علاوه بر اینکه از نظر طراحی، ساختمان، شرایط سازه و تجهیزات قابلیت رویارویی با خطرات معمولی سفر دریایی را داشته باشد بلکه باید، با امعان نظر به ظرفیت و اینکه سفر قاره ایست یا میان قارهای و یا نامحدود، دارای فرمانده و کارکنان واجد شرایط و به تعداد مقرر در ردههای مختلف باشد. به لحاظ ارتباط داخلی نزدیکی که بین قابلیت دریانوردی کشتی و تجهیز آن به نیروی انسانی واجد شرایط به اندازه کافی وجود دارد موضوع (safe manning) است. مضافا در صورتی که اوضاع و احوال و ماهیت دریانوردی مؤید بر ضرورت ناوبر و راهنما در یک سفر دریایی باشد قابلیت دریانوردی مشتمل بر چنین الزاماتی نیز خواهد بود. دارا بودن قابلیت دریانوردی همچنین عدم حمل کالای خطرناک بدون ایجاد امکانات و تمهیدات لازم و بسته بندی مناسب و داشتن سوخت کافی و واجد شرایط لازم بودن کشتی برای حمل محموله خاص را که اصطلاحا به cargo worthiness مشهور است را در بر میگیرد.
الزامات قانونی و استانداردهای بین المللی قابلیت دریانوردی
شرایط لازم برای قابلیت دریانوردی کشتی
با امعان نظر به مطالب فوق میتوان گفت کشتی دارای قابلیت دریانوردی است یعنی این که واجد کلیه شرایط لازم برای امر دریانوردی است و قادر به انجام موفقیت آمیز سفر دریایی است که واجد شرایط زیر باشد:
- کشتی از نظر طراحی، ساختمان، شرایط سازه و تجهیزات قابلیت رویارویی با خطرات معمولی سفر دریایی را داشته باشد.
- با امعان نظر به ظرفیت و اینکه سفر قارهای یا میان قاره ای و یا نامحدود کشتی باید دارای فرمانده و کارکنان واجد شرایط و به تعداد مقرر در ردههای مختلف باشد.
- در صورتی که اوضاع و احوال و ماهیت دریانوردی مؤید بر ضرورت ناوبر و راهنما در یک سفر دریایی باشد قابلیت دریانوردی مشتمل بر آن نیز خواهد بود.
- عدم حمل کالای خطرناک بدون ایجاد امکانات و تمهیدات لازم.
- بسته بندی مناسب محموله.
- داشتن سوخت به اندازه کافی.
- کشتی باید واجد شرایط لازم برای حمل محموله خاص باشد. که این شرط اصطلاحا به cargo worthiness مشهور است.
تجهیز کشتی به نیروی انسانی واجد شرایط به اندازه مقرر
پاسخ این سوال که آیا کشتی مجهز به نیروی انسانی واجد شرایط لازم به تعداد مقرر است بستگی دارد به ظرفیت کشتی، مناطق تجاری، فصل و اوضاع جوی و ماهیت خدماتی که برای انجام آن کشتی در نظر گرفته شده است. در واقع مجهز کردن کشتی به نیروی انسانی واجد شرایط لازم به تعداد مقرر به این معنی است که کشتی مجهز به تعداد مقرر کارکنان ماهر و کارآزموده و با تجربه در ردههای مختلف است به نحوی که از انجام ده فرمان به شرح زیر اطمینان حاصل شود:
- برقراری سرویس دیدبانی محتاطانه بر طبق مقررات کنوانسیون استانداردهای آموزشی، صدور گواهینامه و دیدبانی دریایی.
- مهار کردن کشتی به اسکله و آزاد کردن کشتی از اسکله به طور موثر و با رعایت احتیاطهای لازم.
- انجام کلیه ترتیبات مربوط به بستن راههای نفوذ آب به کشتی.
- راه اندازی و آماده استفاده بودن تمام تجهیزات آتش نشانی و نجات.
- به کار انداختن سیستم ایمنی کشتی هنگامی که در سفر نیست.
- انجام و برقراری بازرسی محتاطانه مهندسی و دیدبانی کشتی در دریا بر طبق مقررات کنوانسیون استانداردهای آموزشی صدور گواهینامه و دیدبانی دریایی 1978.
- استفاده محتاطانه از نیروی محرکه اصلی کشتی و ماشین آلات فرعی و کمکی.
- به منظور جلوگیری از وقوع خطر آتش سوزی نگهداری ماشین آلات و تجهیزات و محل استقرار آنها در وضعیت تمیزی.
- ارائه خدمات و مراقبتهای پزشکی.
- حفظ و برقراری محتاطانه سیستم دیده بانی رادیویی بر طبق مقررات کنوانسیون SOLAS 1974 و مقررات کمیسیون اصلاح شده اتحادیه بین المللی ارتباطات.
سوالات متداول درمورد قابلیت دریانوردی کشتی
قابلیت دریانوردی کشتی چیست؟
قابلیت دریانوردی به این معنا است که کشتی علاوه بر داشتن طراحی، سازه و تجهیزات مناسب برای مقابله با خطرات دریایی، دارای نیروی انسانی واجد شرایط کافی برای انجام سفر دریایی است و میتواند محموله را به طور ایمن حمل کند.
چه شرایطی برای قابلیت دریانوردی کشتی لازم است؟
کشتی باید از نظر سازه و تجهیزات مناسب باشد، تعداد و کیفیت نیروی انسانی متناسب با سفر باشد، امکان حمل ایمن محمولهها فراهم باشد، سوخت کافی داشته باشد و در صورت نیاز، ناوبر و راهنمای حرفهای داشته باشد.
نیروی انسانی واجد شرایط در کشتی چه اهمیتی دارد؟
تجهیز کشتی به نیروی انسانی واجد شرایط و کافی موجب اجرای صحیح عملیات مانند دیدبانی، مهار کشتی، ایمنی، استفاده از ماشینآلات، خدمات پزشکی و کنترل سیستمهای رادیویی و آتشنشانی میشود.
Cargo worthiness در کشتی به چه معناست؟
Cargo worthiness به توانایی کشتی در حمل محمولههای خاص به صورت ایمن و مناسب با رعایت شرایط بستهبندی و تمهیدات لازم اشاره دارد.
استانداردهای بینالمللی مرتبط با قابلیت دریانوردی چیست؟
این استانداردها شامل کنوانسیون SOLAS 1974، مقررات استانداردهای آموزشی، صدور گواهینامه و دیدبانی دریایی و الزامات کمیسیون اتحادیه بینالمللی ارتباطات برای سیستمهای رادیویی است.
وظایف نیروی انسانی در کشتی شامل چه مواردی است؟
دیدبانی محتاطانه، مهار و آزادسازی کشتی، بستن راههای نفوذ آب، آمادهسازی تجهیزات نجات و آتشنشانی، نگهداری ماشینآلات، ارائه خدمات پزشکی و برقراری سیستمهای رادیویی و ایمنی.




من یه کشتی دارم که از نظر فنی کاملا سالمه، ولی الان دنبال خدمه هستم. آیا این کشتی تا زمانی که خدمه نداشته باشه، قابلیت دریانوردی داره؟
خیر. قابلیت دریانوردی یک کشتی صرفا به شرایط فنی و سازهای آن محدود نمیشود. تجهیز کشتی به نیروی انسانی واجد شرایط و به تعداد مقرر، جزء الزامات اساسی قابلیت دریانوردی است.
اگه یه کشتی در طول سفر دچار نقص فنی بشه، آیا باز هم بهش میگن قابلیت دریانوردی داره؟
قابلیت دریانوردی شامل تعهد مالک کشتی به حفظ این قابلیت در طول سفر و تا اتمام آن است. لذا، بروز نقص فنی در طول سفر که آن را از شرایط ایمنی خارج کند، به معنای نقض این تعهد است.
من میخوام یه محموله خاص با کشتی بفرستم، آیا کشتی باید برای اون محموله آماده باشه؟
بله، به این شرط “Cargo worthiness” گفته میشود. این به معنای این است که کشتی باید واجد شرایط لازم برای حمل محموله خاص باشد، از جمله بستهبندی مناسب و ایجاد تمهیدات لازم برای حمل آن.
اگه یه نفر توی کشتی بیمار بشه، آیا خدمه کشتی باید بلد باشن بهش کمک کنن؟
بله، یکی از وظایف مهم خدمه کشتی، ارائه خدمات و مراقبتهای پزشکی است. این امر جزء الزامات تجهیز کشتی به نیروی انسانی واجد شرایط و کارآزموده است.
منظور از “ناوگان محتاطانه” یا همون “safe manning” چیه؟
مجهز کردن کشتی به نیروی انسانی واجد شرایط به تعداد مقرر، که شامل کارکنان ماهر و با تجربه در ردههای مختلف است. این امر برای اطمینان از انجام صحیح و ایمن تمامی عملیات کشتی ضروری است.
آیا یه کشتی برای اینکه قابلیت دریانوردی داشته باشه، باید سوختش کافی باشه؟
بله، یکی از شرایط اساسی قابلیت دریانوردی، داشتن سوخت کافی برای کل سفر است تا از هرگونه توقف غیرضروری و خطرات احتمالی جلوگیری شود.
اگه یه کشتی بار خطرناک حمل کنه ولی امکانات لازم رو نداشته باشه، آیا این باعث میشه قابلیت دریانوردیش زیر سوال بره؟
بله، عدم حمل کالای خطرناک بدون ایجاد امکانات و تمهیدات لازم و بستهبندی مناسب، جزء شرایط قابلیت دریانوردی است. نقض این شرط باعث زیر سوال رفتن قابلیت دریانوردی کشتی میشود.
اگر سفر کوتاه باشه، مثلا بین دو شهر ساحلی، باز هم کشتی باید خدمه کافی داشته باشه؟
بله، تعداد و صلاحیت خدمه مورد نیاز به ظرفیت کشتی، مناطق تجاری و ماهیت خدمات آن بستگی دارد. حتی در سفرهای کوتاه، تعداد مشخصی از خدمه ماهر و واجد شرایط لازم است.
توی شرایط بد جوی، آیا کشتی باید آمادگی لازم رو داشته باشه؟
بله، کشتی باید از نظر طراحی، ساختمان و تجهیزات، قابلیت رویارویی با خطرات معمولی سفر دریایی و شرایط جوی نامساعد را داشته باشد. این امر یکی از شرایط اصلی قابلیت دریانوردی است.
مالک کشتی یا فرمانده، مسئولیت در قبال دریانوردان رو دارن؟
بله، مالک کشتی یا نماینده قانونی او در مقابل دریانوردان متعهد است که کشتی در آغاز هر سفر دارای قابلیت دریانوردی باشد و این قابلیت را تا پایان سفر حفظ کند.