دانستنی‌های اموال

دانستنی های اموال

اموال را از حیث قابلیت جا به جایی می‌توان به دو دسته‌ی اموال منقول و اموال غیر منقول تقسیم نمود:

اموال منقول آن دسته از اموالی هستند که می‌توان بدون اینکه به آنها آسیبی وارد شود از محلی به محل دیگر جا به جایشان کرد، ولی اموال غیر منقول در صورت نقل و انتقال موجبات نقص و خرابی آنها فراهم می شود و ذاتا مستقر هستند.

• اموال منقول مانند: کتاب، موبایل، میز، اتومبیل.
• اموال غیر منقول مانند: زمین، ساختمان، در و پنجره.

نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که اصل بر این قرار داده شده است که اموال منقول هستند و این امر استثناست که مالی را غیر منقول در نظر بگیریم. پس در صورتی که در منقول یا غیر منقول بودن مالی مطمئن نباشیم می‌بایست آن را منقول در نظر بگیریم.

دانستنی‌های اموال

انواع اموال

1. منقول و غیر منقول.
2. عین و منفعت.
3. مثلی و قیمی.
4. مال مصرف شدنی و مصرف نشدنی.
5. مال بی مالک و مال با مالک.

انواع مال غیر منقول

• غیر منقول ذاتی.
• غیر منقول به واسطه‌ی عمل انسان.
• غیر منقول حکمی.
• غیر منقول تبعی.

غیر منقول ذاتی

به مالی مثل زمین گفته می‌شود که ذاتا قابلیت نقل و انتقال نداشته باشد.

غیر منقول به واسطه عمل انسان

مالی است که به زمین یا بنا یا درخت متصل باشد. مانند: لوله‌هایی که در بنای ساختمان گذاشته می‌شود.

غیر منقول حکمی

اموال منقولی که در کشاورزی به کار برده می‌شوند را از 2 جهت غیر منقول می‌نامند:

• صلاحیت محاکم.
• توقیف اموال.
• صلاحیت محاکم یعنی اینکه اگر دعوایی در حوزه‌ی مسائل مربوط به کشاورزی و عدوات آن حادث شد، دادگاه محل وقوع زمین حاکم است.
• از جهت توقیف هم غیر منقول به حساب می‌آیند. برای مثال اگر قرار باشد تراکتور یک فرد را توقیف کنند روی همان زمین کشاورزی توقیف می‌شود چرا که در حکم مال غیر منقول است.

البته برای اینکه غیر منقول محسوب شوند نیز وجود دو شرط لازم است:

• مالک زمین کشاورزی و اموال آن حتما یک نفر باشند.
• مالک اموال را حتما به کشاورزی اختصاص داده باشد.

غیر منقول تبعی

این اموال، اموالی هستند که قابل رویت نیستند و شامل دو مورد می‌شوند:

• حقوق.
• دعاوی.

حقوق غیر منقول: هر گونه حقی را می‌گویند که مرتبط با مال غیر منقول باشد، یعنی تابع آن باشد؛ به همین جهت به آن تبعی می‌گویند. مانند: حق سرقفلی، حق انتفاع از خانه.

دعاوی: هر گونه دعاوی که مربوط به مال غیر منقول باشد غیر منقول تبعی به حساب می‌آید. مانند: دعوای خلع ید.

انواع مال منقول

• اشیاء منقول.
• حقوق منقول.

اشیاء منقول

هر شی را می‌گویند که بشود بدون ضرر آن را جا به جا کرد.

حقوق منقول

به دو قسمت حقوق عینی و حقوق دینی تقسیم می شوند.

حقوق عینی

هر حقی که بر روی مال منقول باشد را منقول حکمی می‌گویند. مانند: حق انتفاع از ماشین.

حقوق دینی

کلیه‌ی دین‌ها از حیث صلاحیت محاکم در حکم منقول هستند و فقط 4 دین غیر منقول داریم:

• تعهد به انتقال مال غیر منقول: مثلا اگر شخصی که مالک خانه‌ای است تعهد کند که خانه‌اش را به دیگری منتقل می‌کند.
• تعهد به تسلیم مال غیر منقول: انتقال عملی حقوقی است ولی تسلیم، مادی محسوب می‌شود. به طور مثال اگر شخصی خانه‌اش را به کسی می‌فروشد متعهد است که خانه را به وی تسلیم بنماید.
• تعهد به جبران خسارت وارده بر مال غیر منقول: برای مثال اگر شخصی باغی در شهر شیراز داشته باشد و کسی به آن صدمه‌ای وارد کند آن فرد موظف و متعهد است که خساراتی را که وارد کرده است جبران بنماید؛ در اینجا دادگاه دارای صلاحیت برای رسیدگی به دعوی میان آنها شیراز است، چرا که شیراز محل وقوع مال غیر منقول یعنی زمین است.