سفته چیست؟
سفته وسیلهی پرداخت به جز پول محسوب میشود که در این سند صادرکننده متعهد میگردد، در تاریخ مشخص و معینی و یا حتی بدون تاریخ، به صورت عندالمطالبه یا به حواله کرد آن شخص و یا در وجه شخص معینی مبلغی را پرداخت نماید. منظور از حواله کرد در موضوع سفته این است که مبلغ سفته یا در وجه شخص معینی و یا به حواله کرد آن شخص پرداخت میشود. مثلا در وجه حسین و یا به حواله کرد شخصی که حسین سفته را به وی انتقال داده است.
شرایط شکلی و الزامی برای اعتبار سفته
چگونه میتوان سفته را تهیه کرد؟
بهترین راه تهیه سفته مراجعه به بانک است. امروزه تهیه سفته از دکههای روزنامه فروشی هم ممکن است. اما باید توجه داشته باشید که ممکن است آن سفتهها تقلبی باشند و یا با مبلغ بالایی به فروش برسند که حتی از بانکها هم بیشتر باشد. اما در صورت تهیه سفته از بانک دیگر از این قبیل نگرانیها وجود نخواهد داشت.
قیمت سفته چگونه محاسبه میشود؟
هر سفته دارای مبلغ مشخص است که به آن مبلغ اسمی میگویند و این مبلغ روی فرم چاپی آن مندرج میشود. فقط تا سقف همان مبلغی که بر روی سفته چاپ شده است میتوان مبلغ نوشت؛ یعنی اگر سفتهی شما 2 میلیون تومان باشد، فقط تا چک 2 میلیون تومانی میتوان سفته داد. قیمت هر یک ورق سفته در 1 میلیون تومان سفتهای که میخرید 500 تومان است و اگر مبلغ از 1 میلیون بیشتر باشد، باید مبلغ بیشتری برای هر ورق بپردازید. به طور مثال برای 5 میلیون سفته باید 2500 تومان بپردازید.
شرایط اجباری و الزامی سفته
مطابق مادهی 308 قانون تجارت یک سری شرایط اساسی وجود دارند که به سفته اعتبار میبخشند و اجباری هستند. مهمترین نکته در خصوص سفته این است که باید حتما در فرم مخصوص پر شود. مواردی هستند که وجود آنها در سفته الزامی است. مانند مهر و امضاء، مبلغ، گیرندهی وجه و تاریخ پرداخت. در مقابل سایر اطلاعات مانند مکان پرداخت و… اگر ذکر نشوند چیزی از اعتبار سفته کم نخواهد شد و ضروری نیستند.
چه اطلاعاتی در سفته درج میگردند؟
شخصی که سفتهای را صادر میکند، پس از آن که آن را مهر و امضاء نمود میبایست یک سری اطلاعات که برخی از آنها ضروری و برخی غیر ضروری هستند را نیز در سفته درج کند.
- نام نام خانودگی گیرنده وجه.
- نام و نام خانودگی صادر کننده وجه.
- مهر و امضاء صادر کننده سفته.
- تاریخی که سفته صادر شده است.
- مبلغ سفته.
- تاریخ پرداخت سفته.
- مکان تادیه سفته.
- تمبر مالیاتی.
- آدرس اقامتگاه صادر کننده.
- محل پرداخت سفته.
در صورتی که مقررات در سفته رعایت نشوند و اطلاعات به صورت کامل مندرج نشوند چه میشود؟
- سفته اگر مهر و امضاء نداشته باشد حتی اعتبار یک سند عادی را هم ندارد.
- اگر در سفته تاریخی درج نشده باشد آن سفته به رویت محسوب میشود؛ یعنی اینکه تاریخ رویت سند تاریخ صدور آن خواهد بود.
- اگر در سفته محل پرداخت ذکر نشده باشد، محل صدور محل پرداخت آن به حساب میآید.
- اگر در سفته محل صدور نیز ذکر نشده باشد، سفته با اینکه اعتبار خود را از دست نمیدهد اما اعتبار یک سند تجاری را هم نخواهد داشت و سند مدنی محسوب میشود و آن محلی که در سفته در کنار نام متعهد نوشته میشود، محل صدور خواهد بود.
- اگر بخواهید سفته را در وجه یک شخص معین صادر کنید، حتما نام آن شخص باید ذکر شود و اگر نشود سفته در وجه حامل خواهد بود.
مسئولیت قانونی در صورت عدم پرداخت سفته و اقدامات لازم جهت وصول سفته
به طور کلی عدم پرداخت سفته جرم محسوب نمیشود و برخلاف چک مجازات و مسئولیت کیفری ندارد و کسی که سفته را در اختیار دارد در صورت نبود وجه میتواند به دادگاه حقوقی مراجعه نماید. دارندهی سفته باید مطابق تاریخ سر رسید سفته را در صورت وجود مبلغ وصول کند، ولی در صورتی که مبلغ سفته پرداخت نشد دارندهی سفته باید ظرف 10 روز از تاریخ سر رسید سفته را واخواست کند؛ یعنی از اینکه سفته در تاریخ سر رسیدش پرداخت نشده است از صادرکننده آن شکایت کند. اما روند کار به این صورت است که این واخواست باید به اطلاع صادرکننده سفته برسد. برگههای واخواست معمولا از طرف وزارت دادگستری قابل تهیه هستند، اما بانکها نیز این برگههای چاپی را در اختیار دارند. در برگهی واخواست باید رونوشت کاملی از سفته ذکر شود و دستور پرداخت آن که از سوی دادگاه صادر شده است نیز قید گردد.
این واخواست برای استفاده از مزایای اسناد تجاری مانند خسارت تاخیر تادیه و توقیف اموال قبل از صدور حکم و… لازم است. این نکته را هم در نظر داشته باشید که میتوان بدون این تشریفات هم وجه سفته را مطالبه نمود ولی در این صورت سفته مانند یک سند عادی است و نه تجاری و دعوی هم که مطرح میشود دعوی کیفری نخواهد بود.
سفته استخدامی چیست؟
امروزه در بسیاری از شرکتها و موسسات هنگام استخدام افراد، تحت عنوان ضمانت و همچنین حسن انجام کار مبالغ متفاوتی از سفته را به کارفرما میدهد. نگرانی همیشگی افراد از بابت وصول سفتهها است؛ اما جای نگرانی وجود ندارد چرا که این سفتهها بابت پرداخت صادر نشدهاند و هدف فقط حسن انجام کار بوده است. به همین دلیل کارفرما نمیتواند آنها را وصول کند مگر آن که واقعا ثابت کند که کارمندش در انجام تعهد خود کوتاهی کرده است.
سفته چیست؟ و سوالات متداول از سفته!
سفته چیست و چه کاربردی دارد؟
سفته یک وسیله پرداخت غیرنقدی است که در آن صادرکننده متعهد میشود مبلغ مشخصی را در تاریخ معین یا عندالمطالبه به شخص یا حواله کرد او پرداخت نماید.
چگونه میتوان سفته تهیه کرد؟
بهترین راه تهیه سفته مراجعه به بانک است. همچنین امکان تهیه سفته از دکههای روزنامه فروشی وجود دارد، اما سفتههای غیرمعتبر یا گران قیمت ممکن است تقلبی باشند.
قیمت هر سفته چگونه محاسبه میشود؟
قیمت سفته براساس مبلغ اسمی آن مشخص میشود. به عنوان مثال قیمت یک سفته 1 میلیون تومانی حدود 500 تومان است و هرچه مبلغ سفته بالاتر باشد، هزینه صدور نیز افزایش مییابد.
چه شرایطی برای اعتبار سفته لازم است؟
مطابق ماده 308 قانون تجارت، مهر و امضاء صادرکننده، مبلغ سفته، گیرنده وجه و تاریخ پرداخت از الزامات اصلی سفته هستند. سایر اطلاعات مانند محل پرداخت اختیاری هستند.
چه اطلاعاتی باید در سفته درج شود؟
اطلاعات الزامی شامل نام و نام خانوادگی صادرکننده و گیرنده، مبلغ سفته، تاریخ و محل پرداخت، مهر و امضاء صادرکننده است. اطلاعات غیرضروری شامل آدرس اقامتگاه و تمبر مالیاتی میشوند.
اگر اطلاعات سفته کامل درج نشود چه اتفاقی میافتد؟
سفته بدون مهر و امضاء فاقد اعتبار است. در صورت نبود تاریخ، سفته به رویت محسوب میشود. عدم ذکر محل پرداخت یا صدور اعتبار سند تجاری را کاهش میدهد و آن را به سند مدنی تبدیل میکند.
مسئولیت قانونی عدم پرداخت سفته چیست؟
عدم پرداخت سفته جرم کیفری محسوب نمیشود و دارنده باید به دادگاه حقوقی مراجعه کند. برای استفاده از مزایای اسناد تجاری، ظرف 10 روز از سررسید باید واخواست صادر شود.
سفته استخدامی چیست؟
سفته استخدامی معمولا هنگام استخدام به کارفرما داده میشود تا حسن انجام کار را تضمین کند. این سفتهها صرفا برای ضمانت هستند و کارفرما بدون اثبات تخلف نمیتواند وجه آن را وصول کند.
سفته با چک چه فرقی داره؟
تفاوت اصلی این است که چک ضمانت کیفری دارد ولی سفته فقط ضمانت حقوقی دارد و عدم پرداخت آن جرم محسوب نمیشود.
میشه سفته بدون تاریخ داد یا حتما باید تاریخ زد؟
بله، اگر تاریخ درج نشود سفته عندالمطالبه محسوب میشود و به محض مطالبه، باید پرداخت گردد.
اگه سفته گم بشه و امضا داشته باشه، کسی میتونه ازش سوءاستفاده کنه؟
بله، چون امضا و مبلغ روی آن اعتبار دارد. در چنین شرایطی باید سریعاً در دادگاه یا اداره ثبت اعتراض و اطلاعرسانی کنید.
سفته استخدامی که به شرکت میدیم، واقعا میشه وصولش کرد؟
اصولا خیر، مگر اینکه کارفرما ثابت کند کارمند به تعهدات خود عمل نکرده است؛ در غیر این صورت حق وصول ندارد.
قیمت سفته چطور حساب میشه؟
به ازای هر یک میلیون تومان، حدود ۵۰۰ تومان باید پرداخت شود. بنابراین سفته ۵ میلیون، حدود ۲۵۰۰ تومان هزینه دارد.
برای معتبر بودن سفته حتما باید آدرس و محل پرداخت هم نوشته بشه؟
خیر، موارد اصلی مثل مبلغ، امضا و نام گیرنده کافی است؛ سایر اطلاعات در صورت نبودن، خللی در اعتبار ایجاد نمیکند.
اگه صادرکننده سفته پول نده، میشه مثل چک براش حکم جلب گرفت؟
خیر، عدم پرداخت سفته جرم نیست و فقط میتوان از طریق دادگاه حقوقی وجه آن را مطالبه کرد.
واخواست سفته دقیقا چیه؟
واخواست یعنی اعتراض رسمی به عدم پرداخت در سررسید. اگر بخواهید از مزایای سند تجاری استفاده کنید، باید ظرف ۱۰ روز واخواست کنید.
میشه سفته رو در وجه حامل صادر کرد؟
بله، اگر نام گیرنده در سفته ذکر نشود، در وجه حامل محسوب میشود و هر کس آن را در اختیار داشته باشد میتواند مطالبه کند.
سفته فقط از بانک باید بخریم یا از دکه هم معتبره؟
بهترین و مطمئنترین راه تهیه سفته از بانک است، چون احتمال تقلبی بودن سفتههای دکه وجود دارد.