نفقه معوقه و راه‌های پرداخت آن
پرداخت نفقه یکی از وظایفی است که مرد، پس از ثبت ازدواج دائم در قبال زن دارد. نفقه عبارت است از مخارج زندگی و زوجه از جمله خوراک، پوشاک، لوازم خانه، بهداشت و مخارج که مرد موظف به پرداخت ماهانه آن به همسر خود است. در صورتی که مردی از پرداخت نفقه خودداری نماید زن قادر به ارائه ادعای قانونی جهت مطالبه آن است. نفقه‌ی معوقه نیز زمانی مطرح میشود که پرداخت آن به تاخیر افتاده باشد.
نحوه مطالبه نفقه معوقه از طریق دادگاه
مفهوم نفقه معوقه
همانطور که ذکر شد نفقه مبلغی است که پس از ازدواج دائم به زن تعلق میگیرد. نفقه معوقه همانطور که از نامش پیدا است، نفقهای است که مرد پرداخت آن را به تعویق انداخته است. در واقع اگر نفقه زن به مدت سه ماه کامل پرداخت نشود، نفقه از نوع معوقه محسوب می‌گردد.
موارد تعیین میزان نفقه
میزان نفقه تا زمان توافق زوجین برای خرج‌های زندگی مشترک، به توافق آن دو بستگی داشته و هر مبلغی را در بر میگیرد. اما در صورتی که این موضوع به دعوی قانونی تبدیل شود، تعیین میزان آن به عهده کارشناس نفقه و در دادگاه است. کارشناس نیز با توجه به موارد ذیل میزان نفقه را مشخص می‌کند:
- متناسب با شان اجتماعی زن.
- وضعیت زندگی زوجه قبل از ازدواج.
- تحصلیات زوجه.
- ابتلا یا عدم ابتلا به بیماری‌های خاص زوجه.
- شرایط مالی زوج.
- اشتغال یا عدم اشتغال زن و…
اگر مبلغ تعیین شده توسط کارشناس مورد تایید مرد و زن نباشد، هر دو می‌توانند مراتب خود را تا یک هفته ارائه کرده تا کارشناس دوباره مبلغی را برای آن تعیین نماید.
نفقه معوقه در دوران طلاق
نفقه معوقه زن علاوه بر دوران زندگی مشترک، بر دوران طلاق نیز صدق می‌کند. زیرا پرداخت نفقه از وظایف زوج در قبال زوجه بوده و در صورتی که این مبلغ توسط زوج پرداخت نشده باشد، زوج باید آن‌ها را حتی در دوران طلاق به زوجه تقدیم نماید. تنها زمانی پرداخت نفقه وظیفه مرد نخواهد بود که طلاق به طور کامل انجام شده باشد. البته در صورت رجعی بودن طلاق، مرد تا پایان عده زن موظف به پرداخت نفقه می‌باشد. در ادامه به مطالبه نفقه معوقه پس از طلاق خواهیم پرداخت.
نفقه معوقه در صورت طلاق
لازم به ذکر است که در موضوع نفقه زن در طلاق، در صورتی که زن و مرد زمانی که در دوران طلاق هستند و تکلیف مواردی مانند حق حضانت فرزندان، مهریه، نفقه، اجرت المثل ایام زوجیت و… را تعیین کرده باشند و طلاق ثبت شده باشد، دیگر زن نمی‌تواند اقدامی نسبت به تغییر وضعیت این موارد داشته باشد. به عنوان مثال در صورتی که زن و مرد حین طلاق نسبت به پرداخت بخشی از مهریه و بخشیدن بخش دیگر آن توافق کرده باشند و طلاق هم صورت گرفته باشد زن دیگر قادر به دریافت باقی مهریه خود نمی‌باشد؛ زیرا خطبه ی طلاق جاری شده و زن نیز حین طلاق از این موضوع اطلاع داشته. همین مورد شامل نفقه نیز می‌گردد. در واقع اگر عدم ادعای زوجه نسبت به نفقه‌های معوقه خود در سند طلاق نوشته شده باشد، زوجه دیگر قادر به زنده کردن نفقه معوقه خود نخواهد بود.
مراحل دریافت نفقه معوقه
- در مرحله اول باید دادخواستی را مبنی بر مطالبه نفقه معوقه تنظیم کرد. برای این کار باید مدارک لازم را به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی برده و دادخواست را تنظیم و ارسال نمود.
- در مرحله بعد، دادخواست توسط دادگاه خانواده برسی شده و نوبتی را برای حضور زن و مرد در جلسه دادگاه تنظیم می‌نماید.
- پرونده در صورت کافی بودن شواهد و مدارک، برای تعیین میزان نفقه، به کارشناس نفقه ارجاع داده میشود.
- کارشناس میزان نفقه را مشخص می‌کند. زن و مرد می‌توانند در صورت مخالفت با میزان نفقه تعیین شده، نسبت به آن اعتراض نموده و دلایل خود را ارائه دهند.
- قاضی راهی متناسب با شرایط اقتصادی به زوج پیشنهاد داده و حکم صادر می‌کند.
نفقه معوقه فرزندان
نفقه فرزندان تنها در زمان حال و آینده قابل مطالبه می‌باشد. به این ترتیب امکان شکایت در این باره موضوعیت نداشته و از نظر قانون فرزند، حق مطالبه نفقه معوقه را ندارد البته پدر فرزند میتواند این مبلغ را به صورت دلخواه به فرزندش پرداخت نماید.
نتیجه گیری
از مطالب ذکر شده میتوان دریافت که نفقه معوقه زن در واقع همان ایست که در گذشته به عهده زوج بوده و پرداخت نشده است. نفقه معوقه قابلیت مطالبه از دادگاه حقوقی دارد و فاقد جنبه کیفری است.
سوالات متداول درمورد نفقه معوقه
نفقه معوقه چیست؟
نفقه معوقه به مبلغ نفقهای گفته میشود که مرد پس از ازدواج دائم موظف به پرداخت آن به زن بوده اما پرداخت آن به تاخیر افتاده است.
چه زمانی نفقه معوقه محقق میشود؟
اگر نفقه زن به مدت سه ماه کامل پرداخت نشود، نفقه از نوع معوقه محسوب میشود.
چگونه میتوان نفقه معوقه را مطالبه کرد؟
زن میتواند با ارائه دادخواست به دادگاه خانواده و ارجاع پرونده به کارشناس نفقه، مبلغ نفقه معوقه خود را تعیین و دریافت کند.
نفقه معوقه در دوران طلاق چگونه است؟
زوج تا پایان عده زن موظف به پرداخت نفقه معوقه است، مگر اینکه طلاق ثبت شده و زوجه نسبت به آن گذشت کرده باشد.
آیا فرزندان می‌توانند نفقه معوقه خود را مطالبه کنند؟
نفقه فرزندان تنها در زمان حال و آینده قابل مطالبه است و امکان شکایت برای نفقه معوقه وجود ندارد، مگر اینکه پرداخت آن توسط پدر انجام شود.
نحوه تعیین میزان نفقه چگونه است؟
کارشناس نفقه میزان نفقه را با توجه به شان اجتماعی زن، شرایط زندگی پیش از ازدواج، تحصیلات، وضعیت سلامتی و شرایط مالی زوج تعیین می‌کند.
آیا نفقه معوقه جنبه کیفری دارد؟
نفقه معوقه فاقد جنبه کیفری بوده و تنها از طریق دادگاه حقوقی قابل مطالبه است.
اگه شوهرم یک ماه نفقه نده، میتونم بابت نفقه معوقه شکایت کنم؟
نفقه معوقه به نفقهای گفته میشود که پرداخت آن توسط مرد به تعویق افتاده باشد این نفقه زمانی معوقه محسوب میشود که مرد به مدت سه ماه کامل از پرداخت آن خودداری کرده باشد
اگه بخوام بابت نفقه معوقه شکایت کنم، باید چیکار کنم؟
برای مطالبه نفقه معوقه باید به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و دادخواستی مبنی بر مطالبه نفقه معوقه تنظیم و ارسال نمایید سپس دادگاه خانواده به پرونده رسیدگی کرده و در صورت نیاز آن را به کارشناس نفقه ارجاع می‌دهد
میزان نفقه رو چه کسی تعیین میکنه؟
میزان نفقه در صورت عدم توافق زوجین، توسط کارشناس نفقه در دادگاه تعیین میشود کارشناس برای تعیین نفقه، علاوه بر شرایط مالی مرد، شان اجتماعی زن، وضعیت زندگی او قبل از ازدواج، میزان تحصیلات و وضعیت سلامتی او را نیز در نظر میگیرد
اگه مردی در دوران طلاق، نفقه گذشته زن رو نداده باشه، آیا بعد از طلاق هم میتونم اون رو مطالبه کنم؟
در صورتی که در سند طلاق، زن ادعای نفقه معوقه را از خود ساقط نکرده باشد، میتواند پس از طلاق نیز برای مطالبه آن اقدام کند اما اگر در هنگام طلاق از حق خود برای نفقه معوقه چشم‌پوشی کرده باشد، دیگر نمی‌تواند آن را مطالبه کند
آیا فرزندان هم میتونن نفقه معوقه‌شون رو از پدر مطالبه کنن؟
خیر، بر اساس قانون نفقه معوقه فرزندان قابل مطالبه نیست و فرزندان تنها می‌توانند نفقه حال و آینده خود را از طریق مراجع قانونی درخواست کنند
اگه دادگاه نفقه رو تعیین کرد، اما من به مبلغش اعتراض داشتم، میتونم کاری کنم؟
بله اگر به مبلغ تعیین شده توسط کارشناس اعتراض دارید، می‌توانید ظرف یک هفته دلایل خود را ارائه دهید تا کارشناس دوباره مبلغ را بررسی و تعیین نماید
آیا نفقه معوقه فقط در دوران زندگی مشترک به زن تعلق میگیره؟
پرداخت نفقه معوقه به زن حتی در دوران طلاق نیز وظیفه مرد است و تا زمانی که طلاق به صورت کامل انجام نشده و در صورت رجعی بودن طلاق، تا پایان عده زن، مرد موظف به پرداخت نفقه است
توی متن نوشته نفقه معوقه جنبه کیفری نداره یعنی چی؟
این بدان معناست که مطالبه نفقه معوقه تنها از طریق دادگاه حقوقی امکان‌پذیر است و مرد به دلیل عدم پرداخت نفقه معوقه، مجازات کیفری مانند زندان نخواهد داشت اما عدم پرداخت نفقه حال و آینده، جنبه کیفری دارد
اگه کارشناس یه مبلغی رو برای نفقه تعیین کنه و مرد به اون اعتراض کنه و بگه نمیتونم پرداخت کنم، دادگاه چی کار میکنه؟
در این صورت، قاضی با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی مرد، راه‌حل متناسبی برای پرداخت نفقه به او پیشنهاد می‌دهد و حکم نهایی را صادر می‌کند
آیا برای دریافت نفقه معوقه باید حتما وکیل بگیریم؟
اگرچه داشتن وکیل میتواند فرآیند قانونی را تسهیل کند اما الزامی به آن نیست و شما می‌توانید با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و ارائه مدارک لازم، خودتان دادخواست مطالبه نفقه معوقه را تنظیم و پیگیری نمایید