تغییر یا تصحیح نام در شناسنامه
یکی از ابتداییترین وظایف هر پدر و مادری، انتخاب نامی مناسب و با مسمی است. در صورت عدم رضایت فرد از نام خود دردوران بزرگسالی و پس از رسیدن به سن قانونی، میتواند با قانع نمودن قاضی، نام خود را تغییر دهد. مطابق ماده 20 قانون ثبت احوال، برای تغییر نام کوچک میبایست به اداره ثبت احوال مراجعه کرد. همچنین در صورت عدم حصول نتیجه از طریق روش مزبور و یا عدم پذیرش درخواست، میتوان با طرح دعوای حقوقی در دادگاه اجبار اداره ثبت احوال را به تغییر نام درخواست کرد.
مدلهای ثبت مشخصات در شناسنامه
ثبت مشخصات زوج یا زوجه
در صورت عدم ثبت واقعه ازدواج یا طلاق میان زوجین در شناسنامه بنابر دلایلی از جمله تعویض شناسنامه زوج و یا زوجه، متقاضی میبایست به یکی از ادارات ثبت احوال کشور مراجعه کرده و با ارائه عین قباله ازدواج یا طلاق و اصل شناسنامه، نسبت به ثبت واقعه مورد نظر اقدام نماید.
نحوه ثبت مشخصات فرزندان
در صورتی که مشخصات والدین در شناسنامه فرزندان درح شده باشد، اما بنابر دلایلی مانند تعویض شناسنامه والدین، اسامی فرزندان و یا یکی از آنها در شناسنامه وی ثبت نشده باشد، این امکان برای آنها در نظر گرفته شده تا بتوانند با مراجعه به ادارات ثبت احوال و ارائه اصل شناسنامه والدین و فرزندان، نسبت به ثبت نامهای مورد نظر اقدام نمایند.
رفع اشتباهات در مشخصات سجلی
در صورت مطرح شدن درخواستی برای اصلاح، تکمیل و یا از بین رفتن مغایرتهای سجلی در شناسنامه، ادارات ثبت احوال کشور آماده دریافت درخواست متقاضیان بوده که اقدامات لازم را حسب مورد از طریق اداره ثبت احوال محل صدور شناسنامه به عمل خواهد آورد.
مواد قانونی مرتبط با مسائل شناسنامه
مطابق ماده 36 قانون ثبت احوال کشور، افرادی که به سن 15 سال تمام میرسند باید دارای شناسنامههایی باشند که ملصق به عکس همان سال صاحب شناسنامه باشد. اشخاص ذیل قادر به مراجعه به ادارات ثبت احوال جهت الصاق عکس به شناسنامه هستند:
- اشخاصی که دارای 15 سال سن و یا بالاتر از آن هستند.
 - افراد کمتر از 15 سال در صورت داشتن گواهی حکم رشد.
 - پدر یا جد پدری با ارائه شناسنامه خود برای افراد 15 تا 18 سال تمام.
 - سرپرست قانون اشخاص صغیر و محجور با ارائه مدارک و مستندات.
 
نکته: در صورتی که عکس الصاقی به شناسنامهها بنابر هر دلیلی جدا شده و مفقود گردد، امکان الصاق مجدد عکس وجود ندارد. و ثبت مشخصات در شناسنامه باید تعویض گردد. شورای عالی ثبت احوال، تشخیص نامهای ممنوع را به عهده دارد و نمونههای آن را تعیین کرده و به سازمان اعلام مینماید.
نامهای قابل تغییر
- مطابق با ماده 20 قانون ثبت احوال و تبصرههای آن، اسامی ذیل ممنوع بوده و دارندگان آن میتوانند با رعایت شرایط مقرر شده، اقدام به تغییر آن نمایند.
 - نامهایی که هتک حیثیت مقدسات اسلامی را در پی دارد.
 - اسامی مرکبی که در عرف به عنوان یک نام شناخته نمیشوند.
 - عناوین اعم از کشوری، لشکری، ترکیبی مانند شهردار و دکتر.
 - القاب (ساده و مرکب) مانند خان.
 - نامهای مستهجن و زننده.
 - نامهایی که با ارزش والای انسانی مغایرت داشته و معرف صفات مذموم است. مانند قوچی، گرگ و…
 - نامهایی که با فرهنگ غالب، عرف و مقدسات مذهبی مردم مغایرت داشته باشد.
 - نامهای تحقیر آمیز و یا نامهایی که جامعه معنای لغوی آن را نپذیرد. مانند کنیز، صدتومانی و…
 - نامهایی که با جنسیت افراد تناسب نداشته باشد.
 
در چه صورتی تغییر نام امکان پذیر است:
- حذف کلمات غیر ضروری و زائد.
 - تصحیح اشتباهات املایی.
 - هم نام بودن فرزند با والدین خود و یا براداران و خواهران خود در یک خانواده.
 - کسانی که با تایید مراجع ذیصلاح به دین اسلام مشرف گردیدهاند.
 - افرادی با نام روزهای هفته.
 - افرادی که تغییر جنسیت داده و حکم آن نیز توسط دادگاه صالحه صادر شده باشد.
 - افرادی که نام آنها عربی بوده و خواهان تغییر آن به صورت فارسی هستند، مانند تغییر نام رحمن به رحمان.
 
مدارک مورد نیاز برای تغییر نام
- اصل شناسنامه و ارائه دو برگه از تصویر آن.
 - تکمیل و ارائه فرم درخواست تغییر نام.
 - پرداخت هزینههای متعلقه.
 
تمامی ادارات ثبت احوال سراسر کشور آمادگی دریافت مدارک فوق الذکر را برای تغییر نام دارند.
سوالات متداول درمورد تغییر یا تصحیح نام در شناسنامه
تغییر نام در شناسنامه چه شرایطی دارد؟
مطابق ماده 20 قانون ثبت احوال، افراد بالای سن قانونی میتوانند در صورت قانع کردن قاضی، نام کوچک خود را تغییر دهند. همچنین، تغییر نام برای اسامی ممنوع، تحقیرآمیز، مستهجن، یا نامهایی که با جنسیت و عرف جامعه تناسب ندارند، امکان پذیر است.
چه اسامیای در شناسنامه قابل تغییر هستند؟
نامهایی که هتک حیثیت مقدسات اسلامی دارند، نامهای مستهجن یا زننده، اسامی مرکب که به عنوان نام شناخته نمیشوند، القاب ساده و مرکب، نامهایی با صفات مذموم یا تحقیرآمیز، و نامهایی که با جنسیت فرد تناسب ندارند، قابل تغییر هستند.
در چه شرایطی تغییر نام ممکن است؟
حذف کلمات زائد، اصلاح اشتباهات املایی، همنام بودن با والدین یا خواهر و برادر، تغییر نام پس از تغییر دین یا تغییر جنسیت، تغییر نامهای عربی به فارسی و تغییر نامهای روزهای هفته از شرایطی است که امکان تغییر نام فراهم میکند.
مدارک لازم برای تغییر نام چیست؟
برای تغییر نام نیاز به اصل شناسنامه، دو تصویر از آن، تکمیل فرم درخواست تغییر نام و پرداخت هزینههای متعلقه وجود دارد.
چگونه میتوان به اداره ثبت احوال مراجعه کرد؟
تمامی ادارات ثبت احوال سراسر کشور آمادگی دریافت مدارک فوق برای تغییر نام را دارند. در صورت عدم پذیرش درخواست، میتوان با طرح دعوای حقوقی در دادگاه، اداره ثبت احوال را به تغییر نام ملزم کرد.
ثبت مشخصات فرزندان و زوجین چگونه انجام میشود؟
در صورت عدم ثبت واقعه ازدواج یا طلاق، یا عدم ثبت نام فرزندان، متقاضی باید با ارائه اصل شناسنامه و قباله ازدواج یا طلاق به ادارات ثبت احوال مراجعه کند تا ثبت مشخصات انجام شود.



						
						
						
من اسمم رو خیلی دوست ندارم، می تونم به هر اسمی که دلم می خواد تغییرش بدم؟
خیر، طبق قوانین ثبت احوال، تغییر نام تنها به اسامی مجاز و مناسب امکانپذیر است. سازمان ثبت احوال اسامی ممنوعه را مشخص کرده است که شامل اسامی مستهجن، نامتناسب با جنسیت، القاب و عناوین میشود.
اگه پدر و مادرم به خاطر تغییر اسمم باهام مخالفت کنن، من می تونم باز هم اسمم رو عوض کنم؟
بله، بعد از رسیدن به سن قانونی، شما میتوانید بدون رضایت والدین خود برای تغییر نام اقدام کنید. البته باید دلایل قانعکنندهای برای این کار به اداره ثبت احوال یا دادگاه ارائه دهید.
من یه اسم عربی دارم و میخوام فارسیش کنم میشه؟
بله، در صورتی که نام شما عربی باشد و بخواهید آن را به صورت فارسی تغییر دهید، با تأیید مرجع ذیصلاح این امکان برای شما وجود دارد و طبق قوانین ثبت احوال قابل انجام است.
اسمم رو به اسم یه شخصیت تو فیلم میتونم تغییر بدم؟
انتخاب نامهای شخصیتهای داستانی در صورتی مجاز است که آن نام در عرف جامعه پذیرفته شده و با قوانین و ارزشهای فرهنگی و مذهبی مغایرت نداشته باشد. در غیر این صورت، درخواست شما رد خواهد شد.
اگه شناسنامهام رو گم کرده باشم، میتونم اسمم رو عوض کنم؟
برای درخواست تغییر نام، ابتدا باید با مراجعه به اداره ثبت احوال نسبت به دریافت المثنی شناسنامه خود اقدام کنید و سپس با در دست داشتن مدارک لازم برای تغییر نام اقدام نمایید.
من اسمم با برادرم یکیه، می تونم اسمم رو عوض کنم؟
بله، در صورتی که نام شما با نام یکی از خواهران یا برادرانتان در یک خانواده همسان باشد، یکی از دلایل موجه برای تغییر نام محسوب میشود و میتوانید برای این کار اقدام کنید.
برای تغییر اسمم چقدر باید پول بدم؟
هزینههای تغییر نام شامل هزینههای قانونی و اداری است که با توجه به بخشنامههای سالانه سازمان ثبت احوال تعیین میشود. برای اطلاع دقیق از مبلغ، باید به اداره ثبت احوال مراجعه کنید.
اگه شناسنامه عکسدارم رو عوض کرده باشم، مشخصات ازدواج قبلیم توش هست یا حذف شده؟
با تعویض شناسنامه، سوابق ازدواج و طلاق شما به طور کامل در شناسنامه جدید ثبت میشود و حذف نخواهد شد. برای ثبت این اطلاعات، باید با مدارک مربوطه به اداره ثبت احوال مراجعه کنید.
اگه تو شناسنامهام تاریخ تولدم رو اشتباه زده باشن، چطور میتونم درستش کنم؟
برای رفع اشتباهات در مشخصات سجلی مانند تاریخ تولد، باید با ارائه مدارک و مستندات لازم به اداره ثبت احوال محل صدور شناسنامه مراجعه و درخواست اصلاح خود را مطرح کنید.
اگه اسمم رو عوض کنم، تو مدارک تحصیلی و پاسپورتم هم باید عوضش کنم؟
بله، بعد از تغییر نام در شناسنامه، باید با ارائه شناسنامه جدید و مدارک لازم، نسبت به اصلاح نام در سایر اسناد هویتی و تحصیلی خود مانند کارت ملی، پاسپورت و مدارک دانشگاهی اقدام نمایید.