تنظیم قرارداد کنسرسیوم، اهداف و ویژگیهای آن
کنسرسیوم به معنی انجمن و شراکت است. این واژه ریشهی لاتین داشته و از دو بخش تشکیل شده است. کنسرسیوم از ترکیب و ادغام دو یا چند شرکت، موسسه، سازمان و یا حکومت جهت رسیدن به هدفی مشخص و مشترک تشکیل شده است که به دست آوردن سود بیشتر از اهداف اصلی آن به شمار میرود. کنسرسیوم برای اقدامات کوچک نیز به وجود میآید به عنوان مثال ممکن است چند سازمان که با یکدیگر همکاری دارند قصد برگزاری نمایشگاهی را داشته و خواهان کسب سود مناسبی باشند. هویت، استقلال مدیریتی، مالی و قانونی اعضای کنسرسیوم حفظ شده و حدود و وظایف هر یک از آنها توسط اداره ثبت شرکت و تفاهم نامه تعیین و تایید میشوند. کنسرسیومها دارای کارکرد تجاری و غیر تجاری هستند.
ویژگیهای حقوقی و قراردادی کنسرسیوم
تنظیم قرارداد کنسرسیوم
همانطور که گفته شد شرکتها و یا دولت برای دستیابی به هدفی مشترک گروهی را تحت عنوان کنسرسیوم تشکیل داده و با یکدیگر همکاری میکنند. هر یک از نهادهای شریک در منابع کنسرسیوم، تنها نسبت به تعهدات تعیین شده در قرارداد کنسرسیوم، مسئول میباشند. بنابراین استقلال اعضای متعهد به مفاد قرارداد کنسرسیوم، در فعالیتهای تجاری دیگر حفظ میشود. قرارداد کنسرسیوم مرکز برنامه ریزی و نظام بخشیدن به کنسرسیوم است.
ویژگیهای قرارداد کنسرسیوم
- یکی از مهمترین اهداف قرارداد کنسرسیوم تجمیع نیروها، تواناییهای مدیریتی، دانشی و تخصصی، امکانات مالی و غیر مالی است تا بدین وسیله رسیدن به هدف مطلوب و مشترک شرکا را محقق سازد.
- قرارداد کنسرسیوم محدود به فعالیتی خاص و یا اجرای یک پروژهی محدود است.
- در واقع تنظیم قرارداد کنسرسیوم، قرار گرفتن روابط بین طرفین در قالبی حقوقی را سبب گردیده و از منافع اعضا نیز حفاظت میکند.
- قرارداد کنسرسیوم قابلیت تحلیل و کنترل بر فعالیتها را ایجاد میکند.
- شرکا در سود و زیان شریک هستند.
- در قرارداد کنسرسیوم، مسئولیت اعضا نسبت به یکدیگر نسبی و نسبت به کارفرما تضامنی است.
انواع قراردادهای کنسرسیوم
دسته بندی قراردادهای کنسرسیوم میتواند براساس نوع پروژهها، مبحث انتفاع و یا نوع نهادها صورت گیرد. انواع مختلفی از قراردادهای کنسرسیوم در ایران با اهداف گوناکون منعقد میگردد. هدف برخی قراردادهای کنسرسیوم عبارت است از انجام ساخت و ساز، بهره برداری از معادن، صادرات و واردات، راه سازی، تولید محصولات پیچیده با استفاده از فناوریهای روز دنیا، سد سازی، برگزاری نمایشگاههای بین المللی و…
مزایای ایجاد کنسرسیوم
مزایای تنظیم قرارداد کنسرسیوم بسته به برنامهها و خدمات خاص پروژهای است که کنسرسیوم آن را برای اجرا انتخاب کرده است. به عنوان مثال ممکن است مزایای کنسرسیوم انتفاعی و با هدف سود آوری باشد و یا غیر انتفاعی بوده و هدف آن برخورداری از امکانات تحقیقاتی باشد. برخی از این مزایا عبارتاند از:
- کاهش یافتن هزینهها به واسطه خرید گروهی انوع منابع.
- افزایش توانایی جهت دفاع از ارزشها و نیازها.
- ارتقا تخصص اعضا از طریق ارائه برنامههای توسعه حرفهای.
- به وجود آوردن فرصت جهت حمایت مشترک، بازاریابی و جمع آوری کمکهای مالی.
- انجام ابتکارات پر اهمیت و ویژه برای اعضای کنسرسیوم از جمله پیاده سازی فناوری، دیجیتالی شدن، اتوماسیون و به اشتراک گذاری اطلاعات.
نحوه تنظیم قرارداد کنسرسیوم
اجرای یک فعالیت انتفاعی یا غیر انتفاعی در قالب کنسرسیوم مستلزم تنظیم قرارداد کنسرسیوم است. در قرارداد کنسرسیوم تمامی زوایای پروژه مشترک میبایست پیش از تنظیم قرارداد مشخص شود. همچنین تمامی اعضا نظرات خود را در جلسات اظهار مینمایند. این اقدامات سبب پیشگیری از ایجاد هر گونه اختلاف گردیده تا امکان دستیابی به اطلاعات برای دفاتر اسناد رسمی وجود داشته باشد. باید توجه کرد که عدم شفافیت در تنظیم قرارداد کنسرسیوم سبب ایجاد ابهام در تعهدات و اختلافات مالی و عملکردی میان طرفین قرارداد کنسرسیوم خواهد شد.
برخی نکات تنظیم قراداد کنسرسیوم عبارت است از:
- مشخص کردن نام کنسرسیوم.
- اطلاعات شرکتها، افراد حقیقی و حقوقی و نهادهای طرف قرارداد.
- ذکر اهداف قرارداد.
- مشخص کردن نوع پروژه.
- ذکر اطلاعات دقیق از جمله آوردههای نقدی و غیر نقدی کنسرسیوم.
- توضیح کامل اطلاعات پروژه، موارد محرمانگی اسناد و کنسرسیوم.
- ذکر مالکیت آوردههای طرفین و مالکیت سهام.
- تعیین طول مدت زمان پروژه و مدت زمان همکاری.
- مشخص کردن و ذکر مسئولیتهای اشتراکی و انفرادی.
- شیوه مکاتبه طرفین و نشانی دبیر خانه.
یکی از بهترین راههای به دست آوردن سهم بیشتر تنظیم قرارداد کنسرسیوم است. همچنین از طریق این قرارداد میتوانید با جمع آوری تخصص، نیروها، آوردههای نقدی و همچنین تجهیزات بسیار در مناقصهها برنده شده و یا پروژههایی بهتر و بزرگتر را به دست آورید.
سوالات متداول درمورد تنظیم قرارداد کنسرسیوم
کنسرسیوم چیست و چه اهدافی دارد؟
کنسرسیوم به معنای انجمن و شراکت است و از ادغام دو یا چند شرکت، موسسه، سازمان و یا دولت برای رسیدن به هدف مشترک تشکیل میشود. اهداف آن شامل کسب سود، بهرهمندی از تخصص و منابع مشترک و اجرای پروژههای محدود است.
ویژگیهای حقوقی قرارداد کنسرسیوم چیست؟
قرارداد کنسرسیوم محدود به پروژه خاص است، روابط حقوقی طرفین را مشخص میکند، مسئولیت اعضا نسبت به یکدیگر نسبی و نسبت به کارفرما تضامنی است و شرکا در سود و زیان شریک هستند.
انواع قراردادهای کنسرسیوم کدامند؟
قراردادهای کنسرسیوم براساس نوع پروژه، اهداف انتفاعی یا غیرانتفاعی و نوع نهادها تقسیمبندی میشوند. از جمله پروژههای متداول میتوان به ساخت و ساز، راهسازی، سدسازی، صادرات و واردات و برگزاری نمایشگاهها اشاره کرد.
مزایای ایجاد کنسرسیوم چیست؟
مزایای کنسرسیوم شامل کاهش هزینهها از طریق خرید گروهی، افزایش توانایی دفاع از ارزشها و نیازها، ارتقا تخصص اعضا، حمایت مشترک و بازاریابی، انجام ابتکارات و پروژههای فناوری و دیجیتالی شدن است.
چگونه قرارداد کنسرسیوم تنظیم میشود؟
تنظیم قرارداد کنسرسیوم شامل مشخص کردن نام و اعضای کنسرسیوم، اهداف و نوع پروژه، آوردههای نقدی و غیرنقدی، مالکیت آوردهها، طول مدت پروژه، مسئولیتها و شیوه مکاتبه طرفین است.
چرا شفافیت در قرارداد کنسرسیوم مهم است؟
شفافیت سبب جلوگیری از اختلافات مالی و عملکردی میان اعضا میشود و اجرای پروژهها را آسانتر و قابل کنترل میسازد.
اگه دو شرکت برای یه پروژه کنسرسیوم تشکیل بدن و یکی از اونا ورشکست بشه، تکلیف بقیه اعضا چیه؟
مسئولیت اعضا نسبت به یکدیگر نسبی و نسبت به کارفرما تضامنی است. در صورت ورشکستگی یکی، مسئولیت او به عهده سایر اعضا نیست، اما در برابر کارفرما همه مسئول هستند.
کنسرسیوم فقط برای پروژه های خیلی بزرگ مثل سدسازی یا راهسازی هست؟
خیر، کنسرسیوم برای پروژه های کوچک مثل برگزاری نمایشگاه ها هم تشکیل می شود و محدود به پروژه های عظیم نیست.
چه اطلاعاتی حتما باید تو قرارداد کنسرسیوم ذکر بشه تا معتبر باشه؟
اطلاعاتی مثل نام کنسرسیوم، مشخصات کامل اعضا، اهداف، نوع پروژه، مدت زمان همکاری و مسئولیت های هر عضو باید حتما ذکر شود.
اگه یکی از اعضای کنسرسیوم به تعهدش عمل نکنه، چطور میشه ازش شکایت کرد؟
با توجه به اینکه قرارداد کنسرسیوم یک سند حقوقی است، در صورت عدم پایبندی یک عضو به تعهدات، میتوان از طریق مراجع قانونی و قضایی برای پیگیری اقدام کرد.
در متن گفتید کنسرسیوم ها کارکرد غیرتجاری هم دارن، میشه یه مثال بزنید؟
بله، برای مثال چند دانشگاه یا موسسه تحقیقاتی می توانند برای انجام یک پروژه تحقیقاتی مشترک، بدون هدف کسب سود مستقیم، کنسرسیوم تشکیل دهند.
مهمترین مزیت تشکیل کنسرسیوم چیه که شرکت ها رو جذب میکنه؟
مهمترین مزیت آن، تجمیع توانایی ها و منابع مالی است که باعث میشود شرکت ها بتوانند در پروژه های بزرگتر و پیچیده تر شرکت کنند.
فرق کنسرسیوم با مشارکت مدنی در چیه؟
در کنسرسیوم، هویت حقوقی و استقلال هر شرکت حفظ میشود، اما در مشارکت مدنی، این هویت ها برای اجرای پروژه با هم ادغام میشوند.
آیا با تنظیم قرارداد کنسرسیوم، شرکت های عضو هویت حقوقی خودشون رو از دست میدن؟
خیر، در کنسرسیوم هویت حقوقی و استقلال مالی و مدیریتی هر یک از اعضا کاملا حفظ می شود.
اگه پروژه کنسرسیوم به دلیل مشکلات پیش بینی نشده شکست بخوره، مسئولیت ضرر با کیه؟
بر اساس قرارداد، اعضا در سود و زیان شریک هستند و مسئولیت ضرر به نسبت آورده یا تعهد هر یک از آنها تقسیم میشود.
چه نقشی رو وکیل در تنظیم قرارداد کنسرسیوم ایفا میکنه؟
نقش وکیل تضمین شفافیت قرارداد و پیشگیری از ابهام در تعهدات است که از بروز اختلافات حقوقی و مالی بین اعضا جلوگیری میکند.