آیا امکان شکایت از شهرداری وجود دارد؟
یکی از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین نهادهای اجرایی در زندگی افراد شهرداری است و قانون گذار در مواد قانونی مختلف صراحتا وظایف گوناگونی را برای این دستگاه اجرایی تعیین کرده است و با توجه به گستردگی این نهاد و وظایف و مسئولیت‌هایی که بر عهده‌ی آن گذارده شده است امکان بروز مشکلات و اختلافات و گاها تضییع منافع شهروندان در رابطه با این نهاد وجود دارد. قانون گذار نیز برای اینکه حق و حقوق مردم در برابر قدرت‌هایی مانند دولت و یا شهرداری ضایع نشود از آنها حمایت کرده است و نه تنها امکان طرح دعوی و شکایت را فراهم کرده است بلکه در صورت متخلف شناخته شدن آنها امکان اجرای حکم نیز علیه این نهادها وجود دارد.
در پاسخ به این سوال باید گفت، بله امکان شکایت از شهرداری نیز وجود دارد و قاعده‌ی کلی این است که هر شخصی اعم از حقیقی یا حقوقی در صورتی که موجب تضییع حق و حقوق شخصی بشود می توان به واسطه‌ی شکایت از او خسارت گرفت.
مطابق ماده‌ی 331 قانون مدنی:«هر کس سبب تلف مالی بشود باید مثل یا قیمت آن را بدهد و اگر سبب نقص یا عیب آن شده باشد باید از عهده‌ی نقص آن بر آید.»
در این خصوص باید بیان کرد که با توجه به ماده‌ی 331 قانون مدنی حتی اگر شهرداری هم به عنوان شخص حقوقی موجب ایراد ضرر به کسی بگردد باید خسارت آن را پرداخت بنماید.
در صورتی که شهرداری و یا هر یک از کارکنان شهرداری موجب ایراد ضرر و خسارت به شخصی بشوند که ضایع شدن حقی از آن شخص را به دنبال داشته باشد می‌توان تحت عنوان تصرف عدوانی و یا مطالبه خسارت ناشی از تخریب از آنها شکایت کرد.
به طور مثال: اگر شهرداری بدون اجازه‌ی مالک، ملک او را تصاحب کند به دلیل این تصاحب می‌توان از شهرداری شکایت نمود و یا ممکن است شهرداری در صدور بعضی پروانه‌های ساخت اختلال ایجاد کند و یا از صدور آنها خودداری کند و یا حتی مجوزی را ابطال نماید. امکان این امر وجود دارد که شهرداری در صورت پیدا نکردن مالک زمین بدون کسب اجازه از او برای عریض کردن خیابان زمین وی را تصاحب کند یا آن که در تعیین میزان عوارض از سوی شهرداری اشتباهی رخ داده باشد.
نقش وکیل در دعاوی علیه شهرداری‌ها
اعمالی که شهرداری مرتکب آنها می‌شود و موجب ضرر به افراد می‌گردد را می‌توان به دو دسته‌ی اعمال حاکمیتی و یا اعمال تصدی گری تقسیم کرد.
در تعریف اعمال حاکمیتی در ماده‌ی 8 قانون مدیریت خدمات کشوری این چنین آمده است که:
«امور حاکمیتی آن دسته از اموری است که تحقق آن موجب اقتدار و حاکمیت کشور است و منافع آن بدون محدودیت شامل همه‌ی اقشار جامعه گردیده و بهره مندی از این نوع خدمات موجب محدودیت برای استفاده‌ی دیگران نمی‌شود.»
به عنوان مثال: نظارت بر بخش‌های اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی و سیاسی و سیاست گذاری و برنامه ریزی برای آنها، برقراری عدالت و تامین اجتماعی و باز توزیع درآمدها، ایجاد فضا برای رقابت سالم و جلوگیری از انحصار، دفاع ملی و حفظ تمامیت ارضی، اداره‌ی امور داخلی و روابط خارجی، حفظ محیط زیست و… همگی از مصادیق اعمال حاکمیتی دولت هستند.
ماده واحده قانون تعیین مرجع دعاوی بین افراد و دولت مصوب سال 1307، اعمال تصدی گری را این گونه تعریف می‌کند:
«اعمال تصدی گری اعمالی هستند که دولت از نقطه نظر حقوقی، مشابه اعمال افراد جامعه انجام می‌دهد، مانند خرید و فروش املاک، اجاره و امثال آن»
در خصوص این اعمال شهرداری نیز مانند سایر افراد در جامعه است، یعنی اگر هر گونه مشکلی از سوی شهرداری ایجاد شود، مانند تصرف املاک افراد و یا وارد کردن خسارت مالی به یکی از شهروندان، در این صورت رسیدگی به این نوع موضوعات در صلاحیت دادگاه های عمومی (حقوقی و کیفری) است.
گاهی نیز پیش می‌آید که شهرداری از طریق انجام یک عمل حاکمیتی موجب ورود خسارت و یا تضییع حق کسی شده باشد که در این صورت افراد برای رسیدگی به این تخلف و مطالبه‌ی حق و حقوق ضایع شده‌ی خود باید به اداره‌ی حقوقی و یا اداره‌ی تکریم ارباب رجوع مراجعه نمایند تا مشکل آنها زیر نظر کارشناسان مورد بررسی قرار بگیرد که اگر شهرداری به طور قطع مقصر شناخته شود شاکی به اداره‌ی مربوطه برای رسیدگی به شکایتش ارجاع شود. اما حالت دیگری نیز وجود دارد که شهرداری قصور خود را نمی‌پذیرد که در این صورت افراد باید با مراجعه به دیوان عدالت اداری به شکایت خود رسیدگی کنند.
براساس اصل 173 قانون اساسی
«به منظور رسیدگی به شکایات، تظلمات و اعتراضات مردم نسبت به ماموران یا واحدها یا آیین نامه های دولتی و احقاق حق آنها، دیوانی به نام عدالت اداری زیر نظر قوه‌ی قضاییه تاسیس می‌گردد.»
دفتر اصلی این دیوان در تهران واقع شده است. اما به جهت سهولت دسترسی همه‌ی شهروندان به آن، دفاتر اداری دیوان در محل دادگستری در هر یک از مراکز استان‌ها وجود دارد.
لازم به ذکر است که زمانی که نهادهای دولتی و یا شوراها و شهرداری‌ها خارج از حدود اختیاراتی که دارند قانون و مقرراتی را برای سازمان خود وضع نمایند برای شکایت از آنها می‌توان به دیوان عدالت اداری مراجعه کرد.
در صورتی که شما نیز نیاز به مشاوره حقوقی در زمینه‌ی شکایت از شهرداری جهت بازیابی حقوق تضییع شده‌ی خود دارید، می‌توانید با مشاورین ما در تماس باشید.
بدون دیدگاه