خیار غبن در معامله

خیار غبن در معامله

خیار غبن در معامله


خیار غبن در معامله

اشخاص در طول تاریخ همواره در حال انجام معاملات در قالب ها و موضوعات گوناگون بوده اند و گاها پیش می آید که افراد در غالب معامله به عنوان متضرر شناخته شوند. علم حقوق با در نظر گرفتن اختیاراتی برای طرفین معامله سعی در کاهش زیان حاصل از انجام معامله را دارد. یکی از دلایلی که موجب متضرر شدن طرفین معامله می گردد، موضوع غبن می باشد.

زیان وارد کردن به شخصی در معامله و متضرر ساختن او از انجام معامله را غبن می گویند . غبن در صورتی رخ می دهد که ارزش و قیمت واقعی مبیع با قیمت و ارزشی که مورد معامله قرار گرفته تفاوتی اساسی داشته که این تفاوت قابل چشم پوشی نمی باشد.

قانون برای به حداقل رساندن ضرر های ناشی از معامله راه حلی را تحت عنوان خیارات مقرر داشته تا از طریق آن انحلال قرارداد و جلوگیری از اضرار صورت گیرد. خیارات در واقع اجازه و اختیاراتی هستند که قانون برای افراد جهت پایان دادن به معاملات خود در نظر گرفته است. این پایان دادن در حقوق به عنوان فسخ صورت گرفته و به طرفین اجازه ی فسخ معامله در صورت وجود شرایط لازم را اعطا کرده است.

یکی از خیاراتی که قانون برای طرفین معامله در نظر گرفته، خیار غبن می باشد. همانطور که ذکر شد غبن به معنای ضرر رساندن می باشد . بنابراین اگر شخصی مالی را به قیمت واقعی خود معامله نکرده و طرفین درباره ارزش واقعی مال مورد معامله فریب خورده باشند می توانند از خیار غبن استفاده کرده و فسخ معامله را درخواست نمایند.

لازم به ذکر است که برای فسخ معامله از این طریق باید چند شرط دیگر وجود داشته باشد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

 

خیار غبن در معامله

معنی دقیق خیار غبن، اسقاط و خیار غبن فاحش

ممکن است هنگام خواندن قرارداد با عبارتی تحت عنوان «اسقاط  کافهء خیارات ولو خیار غبن فاحش» روبه رو شوید.

اسقاط  کافهء خیارات به معنی ساقط گشتن از کل و تمامی مواردی می باشد که در این عبارت قراردارد. کافهء اختیارات به معنی تمام، کل و همه ی موارد می باشد که بار قطعیت معنایی دارد.

غبن فاحش نیز ضرر و زیان بسیار را در برمی گیرد . بنابراین اگر در معامله ای از این عبارت استفاده شود، تمام اختیارات جهت به هم زدن معامله حتی در صورت ضرر و زیان بسیار، از طرفین معامله سلب خواهد شد . به عنوان مثال اگر شخصی ملک خودش را به قیمتی بسیار ارزان تر فروخته باشد مطابق قانون دارای شرایط خیار غبن است اما در صورت درج عبارت فوق در قرارداد، امکان فسخ برای فروشنده وجود نخواهد داشت.

در رابطه با استفاده از خیار غبن باید به این موضوع نیز توجه داشت که شخص متضرر اعم از فروشنده یا خریدار باید طی مدت معقول عرف از زمان متوجه شدن ضرر معامله، که مغایرتی با قوانین و مفاد قرارداد ندارد، نسبت به شرایط و استفاده از خیار غبن اقدام نمایند.

 

مغبون و مغبون کننده (غابن) چه افرادی هستند ؟

فردی که در معامله به دلیل وجود غبن متحمل ضرر و زیان شود را مغبون و فردی  که سبب ایجاد این ضرر و زیان شده است را غابن یا مغبون کننده می نامند.

 

ویژگی های خیار غبن

  • خیار غبن تنها متعلق به یک طرف معامله نمی باشد بلکه دو طرف معامله می توانند از آن استفاده کنند.
  • خیار غبن مختص عقد بیع نبوده و عقود دیگر را نیز در برمیگیرد.
  • خیار غبن در عقود و معاملات غیر معوض کاربرد نداشته و عقود و معاملات معوضی را شامل می گردد که در آن انتقال مال و همچنین تعهد طرفین صورت می گیرد.
  • غبن فاحش باید به گونه ای باشد که طرفین معامله ضرر و زیان بسیاری را متحمل شده باشند.
  • برای تشخیص خیار غبن و ضرر و زیان وارده، شرایط قرارداد باید به درستی و به طور کامل مورد برسی قرار گیرد.
  • فروشنده و خریدار در صورتی دارای اختیار فسخ یکسان می باشند که در قرارداد برای دو طرف معامله خیار غبن یکسان تعیین شده باشد.
  • خیار غبن از خیارات فوری است و باید فوراً نسبت به اجرای آن اقدام شود.

 

در معامله ی خودرو خیار غبن به چه صورت می باشد ؟

اگر شخصی پس از اتمام معامله ی خرید یا فرو خودرو دچار ضرر شود و متوجه این زیان شده باشد می تواندد با بهره مندی از خیار غبن آن معامله را فسخ کند . با توجه به فوری بودن خیار غبن فرد به محض اطلاع از ضر باید نسبت به اجرای آن اقدام نماید در غیر این صورت خیار غبن ساقط می گردد.

نکته ی حائز اهمیت در موضوع خیار غبن، اطلاع نداشتن طرفین معامله از قیمت اصلی موضوع معامله می باشد. بنابراین در صورتی که شخص متضرر از قیمت اصلی زمان معامله اطلاع داشته و با علم به این موضوع اقدام به انجام معامله نموده باشد،نمی تواند معامله را فسخ کند. درواقع عدم آگاهی، موضوعی مهم در کاربرد خیارغبن می باشد که نیاز به اثبات دارد.

لازم به ذکر است که درصورت پرداخت تفاوت قیمت از سوی شخصی که موجب ضرر طرف مقابل شده،خیار غبن برای شخص متضرر همچنان از بین نمی رود.درصورت رضایت شخص متضرر با گرفتن مابه التفاوت،خیار غبن از او ساقط می گردد.

امتیاز ما
برای امتیاز به این نوشته کلیک کنید!
[کل: 0 میانگین: 0]

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

تماس سریع و مشاوره
به کمک نیاز داری؟ با ما در تماس باشید!
شروع گفتگو
سلام! برای چت در WhatsApp روی یکی از اعضای زیر کلیک کنید
معمولا در عرض چند دقیقه پاسخ می دهیم