جرم خیانت درامانت

جرم خیانت درامانت – مفهوم خیانت در امانت

امانت داری از اعمال نیکی است که همواره به آن توصیه شده است. در واقع افراد می بایست در حفظ و نگه داری امانتی که به آن ها سپرده می شود کوشا بوده و مرتکب خیانتی در آن نشوند. خیانت به معنای نقض عهد، بی وفایی، پیمان شکنی و رعایت ننمودن امانتداری می باشد که در قانون مجازات اسلامی ایران جرم بوده و برای مرتکبین این جرم مجازات در نظر گرفته شده و خسارت فرد زیان دیده نیز باید جبران شود. خیانت در امانت از جمله جرایم مالی است که به عنوان جرایم علیه اموال و مالکیت مورد برسی قرار می گیرد.

جرم خیانت در امانت از چه عناصری تشکیل شده است ؟

عنصر قانونی جرم خیانت در امانت

مطابق با ماده 673 قانون مجازات اسلامی بخش تعذیرات، در صورتی که شخصی از سفید امضاء و یا سفید مهری که به او سپرده شده یا به هر نحوی آن را به دست آورده، سوءاستفاده نماید به مجازات حبس از یک تا سه سال محکوم خواهد شد.

ماده 674 از قانون مزبور نیز مجازات افرادی  که مرتکب جرم خیانت در امانت شده اند را تعیین نموده و آن ها را به 6 ماه تا سه سال حبس محکوم نموده است.

عنصر مادی جرم خیانت در امانت

تصاحب، استعمال، مفقود کردن یا اتلاف مال مورد امانت عنصر مادی جرم بوده که می تواند به صورت فعل یا ترک فعل باشد. البته عمدتا این فعل به صورت فعل بوده و در ماده 674 قانون مجازات اسلامی بخش تعذیرات نیز به آن اشاره شده است.

• تصاحب: در تصاحب شخص امین، مال دیگری را بدون توجه به وظیفه اش متعلق به خود دانسته و رفتار آن با مال به گونه ای است که دیگران او را مالک فرض می کنند.
• استعمال: در استعمال شخص از مال مورد امانت استفاده نموده و اینگونه مرتکب جرم می شود. به عنوان مثال شخصی اتوموبیل خود را جهت نگه داری در پارکینگ نزد دوستش به امانت گذاشته در حالی که دوست او از اتوموبیل وی برای مسافر کشی استفاده می کند.
• مفقود کردن: در صورتی که شخص امین دستیابی به مال مورد امانت را برای مالک غیر ممکن سازد مرتکب جرم خیانت در امانت شده است.
• اتلاف: یکی دیگر از روش های تحقق جرم خیانت در امانت نابود یا تلف کردن مال مورد امانت است.

عنصر معنوی جرم خیانت در امانت

عنصر معنوی در این جرم شامل سوء نیت عام و سوء نیت خاص می شود. انجام دادن هر یک از عناصر مادی جرم از جمله تصاحب، تلف، استعمال و یا مفقود کردن به صورت عمدی، به معنای سوء نیت عام بوده و داشتن قصد و اراده ورود ضرر به دیگری به معنی سوء نیت خاص می باشد. بنابر این تفریط یا تعدی مال امانی در صورت داشتن سوء نیت موجب مسئولیت کیفری خواهد شد.

شرایط تحقق جرم خیانت در امانت

• موضوع جرم می بایست مال یا وسیله ای جهت تحصیل مال باشد.
• مال امانی باید توسط مالک و یا متصرف قانونی به شخصی تحت عنوان امین سپرده شود.
• مال باید از طریق قانون و با شرط به مصرف معین رساندن یا استرداد، به امین سپرده شود.
• رابطه علیت بین ضرر مالک و فعل مرتکب برقرار باشد.

مدارک لازم برای اثبات خیانت در امانت

• رسید امانی مالی که توسط صاحبش به امانت سپرده شده و مالک درخواست مطالبه آن از امین را دارد.
• تنظیم اضهار نامه و دادخواست بر مبنای شکایت به دادسرا
• ارائه کلیه مدارک و مستندات و شهود جهت اثبات جرم

آیا عدم اثبات خیانت در امانت مستلزم مجازات می باشد ؟

اگر صاحب مال ادعای خیانت در امانت علیه فردی که مالی را نزد او به امانت سپرده بود داشته باشد و از او شکایت کند، در صورت عدم اثبات ادعای خود فرد مقابل قادر به طرح شکایتی متقابل تحت عنوان افترا (تهمت) می باشد. در صورتی که ادعای مالک صرفا تهمت باشد، به مجازات حبس از یک ماه تا یک سال و 74 ضربه شلاق محکوم خواهد شد.

چه جرایمی در حکم خیانت در امانت می باشند ؟

اعمال مجرمانه ای که ارتکاب آنها به موجب قوانین متفرقه از نظر مجازات در دسته کیفر خیانت در امانت محسوب می شوند در حکم جرم خیانت در امانت می باشند. در واقع این جرایم از حیث ارکان و عناصر، با جرم خیانت در امانت تفاوت دارند اما قانونگذار حکم و مجازات خیانت در امانت را به آن ها نیز اختصاص داده است. خیانت در امانت در قوانین تصدیق انحصار وراثت، ثبت اسناد و املاک، شرکت های تعاونی و قانون تجارت ذکر شده است که از مصادیق جرایم در حکم خیانت در امانت می باشند.