تابعیت مضاعف

تابعیت مضاعف

موضوع زادگاه، تابعیت اشخاص و روابطشان  با دولت از زمان حیات آن ها، همواره موضوع بحث و برسی در حقوق و حقوق بین الملل بوده است. در حقوق بین الملل از وابستگی سیاسی و اجتماعی شخص حقیقی یا حقوقی نسبت به یک جامعه، تحت عنوان تابعیت سخن گفته می شود.

تابعیت روابطی  از جمله روابط حقوقی را به دلیل حقوق و امتیازات در نظر گرفته شده برای اتباع هر کشور در برمیگیرد. همچنین در پی منشاء قدرت و حاکمیت دولت ها میتوان از آن به عنوان یک رابطه ی سیاسی نیز نام برد علاوه بر آن تابعیت صرفا مختص محل زندگی شخص نمی باشد به همین دلیل یک رابطه ی معنوی بین شخص و مملکت  وجود دارد.

تابعیت مضاعف

انواع تابعیت

تابعیت تحت عنوان سیستم خاک و سیستم خون اعمال می گردد.

سیستم خاک معمولا در رابطه با کشور هایی صدق می کند که مهاجر پذیر بوده و صرف نظر از تابعیت والدینِ کودکی که در آن خاک به دنیا می آید، تابعیت کشور محل تولد را دارا می شوند.

سیستم خون به عنوان تابعیت نسبی شناخته می شود که در آن طفل متولد شده به واسطه ی نسب، تابعیت پدر و مادرش را دارا می شود.

تابعیت در ایران

اخذ تابعیت ایران به وسیله ی اجرای سیستم خون و خاک امکان پذیر می باشد . در صورت پذیرش شخص دارای تابعیت ایرانی می شود.

از متن ماده ی 976 قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران اینگونه برآورد می شود که اشخاص متولد شده از پدر ایرانی و یا والدین خارجی که یکی از آن ها متولد ایران بوده، تابعیت ایران را دارا می شوند.

• کلیه ی افرادی که در ایران متولد میشوند حتی در صورت مشخص نبودن پدر و مادر آن ها، طبق سیستم خاک تابعیت ایرانی آن ها پذیرفته خواهد شد.
• زنان خارجی که با مردان ایرانی ازدواج می کنند مطابق با بند ششم از ماده 976 قانون مدنی ایرانی محسوب می شوند، بنابراین حتی در صورت خروج مرد از تابعیت ایرانی، زن همچنان تابعیت ایرانی خود را حفظ خواهد کرد.در پی این موضوعات با مسئله ی ازدواج زنان ایرانی با مرد خارجی روبه رو می شویم . هرگاه زن ایرانی با مرد خارجی ازدواج کند، زن تابعیت ایرانی را همچنان دارد. در صورتی که تابعیت شوهر، مطابق با قوانین مملکت او به زن تحمیل شود، زن همواره میتواند بعد از وفات و یا جدایی، به تابعیت اصلی خود بازگردد.
• در موضوع تابعیت اشخاصی وجود دارند که به دلایل متفاوتی تابغیت هیچ کشوری را ندارند.از این اشخاص به عنوان بی تابعیتی یا آپاترید نام برده میشود .

تابعیت مضاعف

شخصی که در یکزمان بیش از یک تابعیت داشته باشد، دارای تابعیت مضاعف می باشد و همواره به عنوان شهروند در دو یا چند کشور شناخته می شود.

موضوع تابعیت مضاعف زمانی اهمیت پیدا می کند که موضع در یک دعوای بین المللی مطرح شود . در این صورت قاضی باید تابعیت موثر را از طریق نزدیک ترین ارتباط شامل اقمت،مدت گذران عمر در یک کشور، محل اشتغال و تحصیلات، توسط قاضی محکمه مشخص شده و آن را ملاک قرار می دهد.

اخذ تابعیت مضاعف می تواند از طرق مختلفی از جمله تولد، ازدواج، قبول تابعیت و سرمایه گذاری صورت گیرد.

داشتن تابعیت مضاعف به تبع می تواند مزایا و امتیازاتی را داشته باشد.

امکان اشتغال یابی، دریافت پاسپورت دوم و استفاده از مزایای آن، امکان امکان استفاده از خدمات آموزشی بیشتر و… از مزایای قابل توجه تابعیت مضاعف می باشد.

علاوه بر امتیازات تابعیت مضاعف، معایب و سختی های  برای این افراد وجود دارد، از جمله اجباری بودن خدمت نظام وظیفه و موظف بودن سرباز برای شرکت در جنگ در صورت نیاز،پرداخت مالیات مضاعف، عدم قبول و استخدام در مشاغل امنیتی و

هزینه های فراوانی که اخذ تابعیت مضاعف در پی دارد.

به دنبال داشتن مضرات برای اشخاص و دولت ها حقوقدانان درصدد ارائه راه هایی برای رفع این موضوع شدند . به شرح زیر است:

راه های رفع تابعیت مضاعف

1. پیدا کردن تابعیت موثر
2. ارجاع اختلاف کشور ها در انتخاب تابعیت موثر به داوران بین المللی
3. هماهنگی کشور ها و توافقات بین المللی