بند فورس ماژور در قرارداد ها چیست ؟

بند فورس ماژور در قرارداد ها چیست ؟

بند فورس ماژور در قرارداد ها چیست ؟


بند فورس ماژور در قرارداد ها چیست ؟

امروزه افراد، بسیاری از فعالیت های خود را در قالب تنظیم قرارداد ها انجام می دهند. تنظیم یک قرارداد مستلزم رعایت نکات بسیاری بوده و پیچیدگی های فراوانی دارد. لذا مشورت با افراد کاردان و ماهر در زمینه تنظیم قرارداد ها، امری ضروری می باشد. یکی از مواردی که در قرارداد ها ذکر می گردد بند فورس ماژور بوده که ممکن است از اجرای قرارداد ممانعت نموده و یا اجرای آن را به تاخیر بیندازد. در این مقاله برآنیم تا به برسی بند فورس ماژور در قرارداد ها پرداخته و مصادیق و جایگاه آن را در حقوق ایران ذکر کنیم.

 

بند فورس ماژور در قرارداد ها چیست ؟

مفهوم فورس ماژور

فورس ماژور شرطی است که جهت رفع مسئولیت از اشخاص هنگام  وقوع فجایع طبیعی و غیرقابل اجتنابی که انتظار وقوع آنها وجود نداشته و وقوع آن طرفین قرارداد را از انجام تعهدات باز می‌دارد، درج می‌شود.

در واقع فورس ماژور اصطلاحی فرانسوی می باشد که رویداد های غیر قابل پیش بینی و یا رویداد های مرتبط با اعمال انسان ها از مصادیق آن محسوب می گردد. از رویداد های غیر قابل پیشبینی می توان به سیل، طوفان و زلزله اشاره نمود . همچنین جنگ ها از مصادیق رویدادهای مرتبط با اعمال انسان می باشند.

فورس ماژور عموما به مواردی اطلاق می گردد که خارج از کنترل باشد بدین ترتیب موارد زیر را شامل نمی شود:

  • در صورتی یکی از طرفین قرارداد در انجام تعهدات خود کوتاهی نماید در حالی که قادر به انجام آن بود.
  • اتفاقات طبیعی و معمول که باید با توجه به شرایط مورد ارزیابی قرار گیرند.

 

بند فورس ماژور در قرارداد ها

مفاد بند فورس ماژور و قانون حاکم بر قرارداد ها از مواردی است که در قرارداد ها همواره مورد توجه واقع می گردد. فورس ماژور معمولا در یک بند از قرارداد ذکر می شود بنابراین تعیین مسئولیت، بر اساس قرارداد صورت می گیرد.

ذکر بند فورس ماژور از نکات مهم تنظیم قراداد ها می باشد به ویژه قرارداد های طولانی مدت. چراکه یکی از طرفین قراداد را از تعهد تحت قرارداد خلاص نموده و یا آن را به حالت تعلیق در می آورد. لذا اصول قرارداد نویسی مسئله ی بسیار مهمی بوده که باید مورد توجه قرار گیرد و باید توجه داشت که یک شرایط فورس ماژور یا یک رویداد می تواند اختلاف نظر های بسیاری را در رابطه با قرارداد ایجاد کند.

 

مصادیق فورس ماژور در قرارداد ها

فورس ماژور تفاسیر گوناگونی در در سیستم های حقوقی دارد به همین دلیل معمولا تعاریف خاصی از فورس ماژور در سطح بین الملل ارائه شده است.

فورس ماژور در برخی از سیستم های حقوقی محدود به یک فعل خدا می باشد از جمله سیل، طوفان، زلزله و مواردی از این قبیل. در این سیستم ها نقص های انسانی یا فنی مانند فعالیت های تروریستی، اعمال جنگ، قطع و یا از کار افتادن سیستم های ارتباطی و یا برق را از مصادیق فورس ماژور در نظر نمی گیرند. در واقع یکی از موضوعات مهمی که در تنظیم یک قرارداد باید مورد توجه قرار گیرد موضوع تمایز بین افعال خداوند و یا سایر اشکال فورس ماژور می باشد.

در صورتی که یک رویداد در بند فورس ماژور قرار گرفته و مانع از اجرای قرارداد شود، تنها راه باقی مانده برای طرفین، اتمام قرار داد است.

 

قوانین فورس ماژور در ایران

مطابق ماده 227 قانون مدنی ایران، شخصی که به تعهد خود عمل ننموده، در صورتی محکوم به تادیه خسارت می گردد که قادر به اثبات عدم انجام تعهد به واسطه علل خارجی نباشد.

همچنین از مفهوم ماده 229 قانون مدنی ایران اینگونه برداشت می شود که اگر عدم انجام تعهد به واسطه حادثه ای باشد که دفع آن خارج از حیطه اقتدار فرد است، وی محکوم به تادیه خسارت نخواهد بود.

این بند از قانون تحت عنوان قوه قاهره یاد شده و این قوه قهریه مطابق ماده 227 قوه قهریه خارجی است. لازم به ذکر است که گاهی علت به وجود آمدن فورس ماژور، مانع هایی است که دولت بر سر راه افراد قرار می دهد و یا توسط قانون و حکم قضایی به وجود می آید.

قوه قاهره حادثه ای خارجی است که غیر قابل دفع باشد. بنابراین اگر سهل انگاری و پایین بودن اطلاعات یکی از طرفین موجب ناتوانی در پیش بینی وقوع یک حادثه گردد، این مورد از مصادیق قوه قاهره محسوب نمی شود.

امروزه تحریم های زیادی علیه کشور ما اعمال گردیده. در صورتی که تحریم ها امکان اجرای قرارداد را از بین ببرند، از مصادیق قوه قاهره محسوب می گردند. شایان ذکر است که غیر قابل پیش بینی بودن این مورد بسیار حائز اهمیت است. در واقع اگر هنگام انعقاد قرارداد، پیش بینی می کنید که تحریمی در حال رخ دادن است، این موضوع دیگر از مصادیق قوه قاهره نخواهد بود.

 

در صورت نیاز به مشاوره در خصوص تنظیم انواع قرارداد های داخلی و بین المللی، با وکیل متخصص در این امر با شماره ٠٢١٢٢٢٢٧۵۵١ تماس حاصل فرمایید.

سروش سلامیان وکیل پایه یک دادگستری مرکز

امتیاز ما
برای امتیاز به این نوشته کلیک کنید!
[کل: 0 میانگین: 0]

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

تماس سریع و مشاوره
به کمک نیاز داری؟ با ما در تماس باشید!
شروع گفتگو
سلام! برای چت در WhatsApp روی یکی از اعضای زیر کلیک کنید
معمولا در عرض چند دقیقه پاسخ می دهیم