صلح نامه ملک (قرارداد صلح)
یکی از پرکاربرد‌ترین قراردادها در قانون مدنی قرارداد صلح بوده که دارای انعطاف نسبتا بیشتری نسبت به سایر قراردادها است. در نظر نگرفتن مواردی در سایر قراردادها ممکن است سبب بطلان توافق گردد، در حالی که صلح، به موجب قانون داری انعطاف بیشتری بوده و افراد تا حدودی دارای آزادی عمل می‌باشند. کاربرد صلح ممکن است در حل و فصل و آشتی و سازش در دعاوی بوده و یا برای انجام مبادلات و معاملات باشد.
ارکان و شرایط قانونی صلح نامه ملک
صلح مفهوم عقد
- عقد صلح، عقدی است که عرفا جایگزینی برای سایر عقود از جمله بیع است. در واقع طرفین در ایجاد و یا از بین بردن آن توافق می‌نمایند. به عنوان مثال در صورتی که شما قصد فروش ملک به پسر خود را داشته باشید می‌توانید از از طریق عقد صلح این انتقال را انجام دهید. این کار در واقع دارای همان اثر تملیکی بوده با این تفاوت که احکام خاصی در آن جاری نیست.
- عقد صلح، عقدی است که برای خاتمه دادن به دعاوی با توافق طرفین صورت می‌گیرد. در واقع این نوع از صلح زمانی مطرح می‌شود که طرفین با هم اختلاف داشته و برای سازش و خاتمه دعوا با هم صلح کنند. به عنوان مثال ممکن است دوست شما مبلغ یک میلیون تومان به شما بدهکار باشد در صورتی او بر این باور است که بدهی او پانصد هزار تومان است، در این صورت شما می توانید بر مبلغ هشتصد هزار تومان صلح نمایید.
گاهی ممکن است عقد صلح برای دعوای احتمالی در آینده باشد. در واقع طرفین قرارداد در حال حاضر اختلافی با یکدیگر ندارند اما احتمال اختلاف در آینده بسیار زیاد است. به همین دلیل در ابتدای قرارداد اقدام به صلح با یکدیگر می‌نمایند.
کاربرد عقد صلح
- گاهی اشخاص برای عدم تبعیت از قراردادهای خرید و فروش، اقدام به تنظیم قرارداد در قالب صلح نامه می‌نمایند. در واقع با این روش، اختیار فسخ معامله از طرفین سلب شده و طرف‌های قرارداد در آینده قادر به ادعای ضرر و زیان نمی‌باشند.
- در صورتی که بخواهیم احکام قرارداد اجاره میان طرفین یک قرارداد نباشد ممکن است اقدام به تنظیم قرارداد صلح نماییم.
- سپرده گذاری و همچنین دریافت سود ماهیانه یکی از انواع قراردادی است که میان بانک‌ها و افراد امضا می‌شود. در این دسته از قرارداد، سپرده گذار قادر به دریافت سپرده خود در زمان دلخواه است. بنابراین امکان سلب این شرایط از سپرده گذار با تنظیم قرارداد صلح و نیز اجازه او وجود خواهد داشت.
- بعضی از قراردادهایی که بین مردم و شهرداری‌ها تنظیم می‌شود، میتواند در قالب عقد صلح باشد. مانند صلح نامه بین صاحبان سرقفلی املاک تجاری و شهرداری‌ها.
- افراد می‌توانند اموال خود را در قالب صلح عمری به شخصی دیگری منتقل کنند. مطابق این نوع از صلح، منافع و حق استفاده از مال تا پایان عمر برای خود شخص یا شخصی ثالث حفظ می‌شود.
چه محدودیت‌های برای صلح نامه یا قرارداد صلح پیش بینی شده است؟
- طرفین قرارداد باید حق تصرف در اموال خورد را داشته باشند و منع قانونی در تصرف اموال نداشته باشند، مانند: تاجر ورشکسته.
- قرارداد صلح نباید برای فرار از دین منعقد شده باشد در غیر این صورت باطل خواهد بود.
ثبت صلح نامه یا قرارداد صلح
ثبت صلح نامه، در دفاتر اسناد رسمی و ادارات ثبت انجام می‌شود. البته صلح نامه‌های عادی یا دستی نیز دارای اعتبار هستند و قابلیت استناد در دادگاه را دارند.
ضمانت اجرای صلح نامه یا قرارداد صلح
در صورت عدم انجام تعهد یکی از طرفین عقد صلح، طرف دیگر میتواند الزام انجام وظایف را با مراجعه به دادگاه از ایشان بخواهد. این تعهد میتواند تعهد به تسلیم و انتقال مال و یا انجام عملی خاص و… باشد. در صورتی که تنظیم صلح نامه برای پایان دادن به دعوا باشد؛ اگر تنظیم آن در دادگاه انجام شود، واحد اجرای احکام دادگستری وظیفه اجرای آن را بر عهده دارد. و در صورتی که این صلح نامه در دفترخانه اسناد رسمی تنظیم شود، وظیفه اجرای آن بر عهده واحد اجرای ثبت محل تنظیم قرارداد صلح خواهد بود.
صلح نامه ملک
این نوع از صلح نامه، کاربرد وسیعی در معاملات املاک داشته و همچنین قابلیت جایگزینی با قراردادهای اجاره و یا خرید و فروش ملک را دارد. به عنوان مثال اشخاص می‌توانند مالکیت ملک خود را بدون فروش آن به دیگری انتقال دهد. گاهی ممکن است عقد صلح نامه ملکی نقش رافع دعوا و نزاع را میان افراد ایفا کند. در این صورت افراد از طریق دادن امتیازاتی به یکدیگر در مقابل مراجع قانونی (دادگاه یا شورای حل اختلاف)، به هدف صلح نامه ملکی و سازش می‌رسند.
انواع صلح نامه
- صلح نامه ملکی خرید و فروش املاک.
- صلح نامه به منظور اجاره یک ملک به جای قرارداد استیجاری.
- صلح نامه ملکی جهت انتقال منافع یک ملک از جمله صلح سرقفلی مغازه.
- صلح نامه جهت صرف نظر از تملیک یک ملک یا بدهی.
سوالات متداول درمورد صلح نامه ملک
صلح نامه ملک چیست؟
صلح نامه ملک قراردادی است که به موجب آن طرفین برای حل اختلافات، انتقال مالکیت، اجاره یا سایر منافع مربوط به ملک به توافق می‌رسند. این قرارداد میتواند جایگزین قراردادهای خرید و فروش یا اجاره باشد.
چه کاربردهایی برای عقد صلح وجود دارد؟
عقد صلح میتواند برای حل و فصل اختلافات فعلی یا پیشبینی اختلافات احتمالی آینده، انتقال منافع و مالکیت، دریافت سپرده با اجازه طرف مقابل و حتی صلح عمری به منظور حفظ منافع تا پایان عمر استفاده شود.
آیا صلح نامه محدودیت قانونی دارد؟
بله، طرفین قرارداد باید مالک یا دارای حق تصرف در اموال باشند و قرارداد نباید برای فرار از دین تنظیم شود. همچنین کسانی که ممنوعیت قانونی در تصرف دارند، مانند تاجر ورشکسته، نمی‌توانند چنین قراردادی منعقد کنند.
آیا صلح نامه باید در دفتر اسناد رسمی ثبت شود؟
ثبت رسمی صلح نامه در دفاتر اسناد رسمی الزامی نیست، اما ثبت رسمی اعتبار و قابلیت استناد بیشتری در دادگاه دارد. صلح نامه‌های عادی یا دستی نیز در دادگاه معتبر هستند.
ضمانت اجرای صلح نامه چگونه است؟
در صورت عدم انجام تعهد توسط یکی از طرفین، طرف دیگر میتواند با مراجعه به دادگاه الزام به انجام تعهد را بخواهد. اگر صلح نامه در دادگاه تنظیم شده باشد، اجرای آن بر عهده واحد اجرای احکام دادگستری است و اگر در دفترخانه اسناد رسمی باشد، اجرای آن بر عهده واحد اجرای ثبت است.
انواع صلح نامه ملکی کدامند؟
انواع صلح نامه ملکی شامل صلح نامه خرید و فروش املاک، صلح نامه جایگزین قرارداد اجاره، صلح نامه انتقال منافع ملک مانند سرقفلی، و صلح نامه صرف نظر از تملیک یا بدهی است.
){kind=link}
چرا باید به جای قولنامه از صلح نامه استفاده کرد؟
قرارداد صلح عقدی است که میتواند جایگزین سایر قراردادها مانند خرید و فروش (بیع) یا اجاره شود انعطاف‌پذیری بیشتر صلح باعث می‌شود طرفین بتوانند با توافق شرایط خاصی را اعمال کنند و در برخی موارد، حق فسخ معامله از آنها سلب شود که این امر به ثبات قرارداد کمک می‌کند
من میخوام یه خونه رو به پسرم انتقال بدم ولی نمیخام به اسم فروش باشه آیا میشه با صلح نامه این کارو انجام داد؟
بله شما می‌توانید مالکیت ملک خود را از طریق عقد صلح به فرزندتان منتقل کنید این نوع از صلح اثر تملیکی دارد اما احکام خاصی که در عقد بیع وجود دارد بر آن حاکم نیست
آیا صلح نامه رو حتما باید توی دفترخونه ثبت کرد؟
صلح نامه‌هایی که در دفاتر اسناد رسمی ثبت می‌شوند دارای اعتبار رسمی هستند اما صلح نامه‌های عادی یا دستی نیز در صورت تکمیل شرایط قانونی، معتبر بوده و قابلیت استناد در دادگاه را دارند
اگه کسی بعد از صلح کردن از توافقش پشیمون بشه، میتونه صلح نامه رو باطل کنه؟
در قرارداد صلح برخلاف برخی عقود دیگر حق فسخ برای طرفین وجود ندارد مگر اینکه در خود قرارداد شرط فسخی پیشبینی شده باشد در غیر این صورت صلح لازم الاجرا است
اگه صلح نامه رو برای فرار از بدهی‌هام بنویسم، باطل میشه؟
بله اگر قرارداد صلح برای فرار از دین و بدهی منعقد شده باشد، باطل خواهد بود
کاربرد صلح نامه فقط برای ملک و خونه است؟
خیر عقد صلح کاربردهای گسترده‌ای دارد و میتواند جایگزین قراردادهای مختلفی شود برای مثال می‌توان از آن برای اجاره ملک، انتقال سرقفلی، یا حتی حل و فصل اختلافات استفاده کرد
من با همسایه‌ام بر سر مرز زمینمون اختلاف داریم آیا میشه با صلح نامه این دعوا رو حل کنیم؟
بله یکی از کاربردهای مهم عقد صلح، حل و فصل و سازش در دعاوی است شما می‌توانید با توافق بر سر یک امتیاز مشخص، اختلاف خود را به صورت قانونی و با تنظیم صلح نامه حل و فصل نمایید
اگه صلح نامه رو امضا کردیم و طرف مقابل به تعهداتش عمل نکرد، باید چیکار کنیم؟
در صورت عدم انجام تعهد یکی از طرفین، طرف دیگر میتواند برای الزام او به انجام تعهدات با مراجعه به دادگاه و یا واحد اجرای ثبت اقدام کند اگر صلح در دادگاه منعقد شده باشد واحد اجرای احکام دادگستری و اگر در دفترخانه اسناد رسمی باشد، واحد اجرای ثبت مسئول اجرا هستند
صلح عمری چیه؟
صلح عمری نوعی از صلح است که به موجب آن فرد، مال خود را به شخص دیگری منتقل می‌کند اما حق استفاده از منافع و حق سکونت در آن مال را تا پایان عمر برای خود یا شخص ثالث حفظ می‌کند
چه محدودیت‌هایی برای کسی که میخواد صلح نامه امضا کنه وجود داره؟
طرفین قرارداد صلح باید حق تصرف در اموال خود را داشته باشند و از نظر قانونی منعی برای انجام معامله نداشته باشند برای مثال یک تاجر ورشکسته نمی‌تواند قرارداد صلح منعقد کند