مشکلات حقوقی استارتاپها
استارتاپها، پروژه‌هایی هستند که در جریان آن و به کمک تلاش و کوشش یک گروه، ایده‌ای خام به تولید یک محصول می‌انجامد که زمینه را برای فروش آن محصول فراهم میکند. در واقع کاری که استارتاپها انجام می‌دهند این است که کلیه مراحل را به شکل آزمون و خطا، اصول و مبانی پایه آن انجام می‌دهند. راه اندازی استارتاپها دارای مشکلات حقوقی متعددی هستند که کارآفرینان باید پیش از راه اندازی از آن‌ها اطلاع داشته باشند. پرهیز کردن از خطاهای کلیدی، عملی است که موقعیت خوب استارتاپ‌های موفق را سبب می‌گردد. علاوه بر چالشهای مختلف موجود در زمینه استارتاپها، مشکلات رایجی نیز وجود دارد که بنیان گذاران استارتاپها بار‌ها مرتکب می‌شوند.
مسئولیت‌های حقوقی و مالیاتی استارتاپها
کمبود قرارداد عملیاتی قوی
یکی از بزرگ‌ترین مشکلات حقوقی به گفته‌ی ایوان تارور مدیر مالی سابق یک استارتاپ فناوری، عدم موفقیت در نگارش و تنظیم قراردادهای عملیاتی با جزئیات کامل میان شرکای تجاری است. در صورتی که افراد موفق به نگارش قرارداد عملیاتی قدرتمند شوند که تمامی نقش‌ها و اختیارات تصمیم گیری طرف‌های قرارداد را مشخص کنند، قادر به ایجاد کسب و کاری با ارتباطی هماهنگ میان شرکای تجاری، هستند.
مواردی که در یک قرارداد عملیاتی قوی باید ذکر شوند به شرح ذیل هستند:
- نحوه تقسیم سود توسط بنیان گذاران.
- توافق بر سر چگونگی اتخاذ تصمیمات کلیدی روزانه.
- بیان این نکته که اگر مفاد قرارداد توسط بنیان گذار رعایت نشود چه اتفاقی خواهد افتاد.
- نحوه رسیدگی به حقوق و دستمزد توسط ینیان گذاران.
- نحوه رسیدگی به فروش و تجارت.
- چگونگی عزل کردن بنیان گذار.
عدم موفقیت در تنظیم قراردادی که توانایی حفاظت از استارتاپ را داشته باشد
مواردی که در قراردادهای استاندارد استارتاپها باید وجود داشته باشد عبارت است از:
- قرارداد استخدام.
- قرارداد عدم افشا.
- قرارداد کار موقت با کارمندان و کارگران.
- قراردادهای خدماتی.
عدم ثبت قانونی استارتاپ
ثبت استارتاپها از دیگر مشکلات حقوقی است که در رابطه با آن‌ها صدق میکند. بسیاری از افراد بر این باور هستند که ثبت استارتاپها اولین کاری است که باید انجام دهند. در حالی که جمع آوری اسناد زمان بسیاری برده و باعث میشود تا تمرکز بر روی محصول یا خدمات کم‌تر شود. بنابراین برخی از شرکت‌ها تا زمان راه اندازی شرکت متوجه مناسب نبودن محصول خود یا مشکلات موجود در ارائه محصول نمی‌شوند. به این ترتیب توصیه میشود که قبل از ثبت شرکت ابتدا بر روی تکمیل کردن پروژه خود تمرکز نمایید. برخی نیز برعکس نکات گفته شده عمل کرده و خیلی دیر اقدام به ثبت شرکت می‌نمایند. در نتیجه جریمهها و هزینههای قانونی بسیاری را متحمل می‌شوند که آگاهی از آن نداشته‌اند.
عدم درک ملاحظات مالیاتی
بسیاری از کارآفرینان استارتاپها درک درستی از پیچیدگی مالیات و تاثیر آن بر روی تجارتشان ندارند. در این صورت ممکن است در رسیدگی به مالیات‌های فروش، مالیات‌های جواز، محاسبه مالیات صورت پرداخت و تعیین کارمند یا فریلنسر بودن اشخاصی که در کسب و کار آن‌ها مشغول به کار هستند، به مشکل بر می‌خورند. در واقع می‌توان گفت که عامل از بین رفتن استارتاپها ممکن است مسئولیت‌های مالیاتی پیش بینی نشده، جریمهها و مجازات‌ها باشند.
عدم نگه داری از اسناد منابع انسانی
بنیان گذاران هنگام استخدام، اغلب مشغول به کار با بخش‌های دیگر کسب و کار هستند تا اینکه به مستندسازی مناسب منابع انسانی بپردازند.
در رابطه با مستند سازی منابع انسانی، نیاز به تمرکز روی موارد زیر است:
- قراردادهای امضا شده.
- نامههای استخدام.
- اوراق پرسنل.
- شکایات کارمندان.
- غرامت‌ها و پاداشها.
عدم درک مفاهیم مالکیت فکری
با توجه به اینکه تجارت بر پایه نوآوری است، استارتاپها می‌بایست در اسرع وقت اقدامات لازم را نسبت به حق ثبت اختراع یا ایده انجام دهند. ثبت اختراع، ایده و یا برند از نوآوری استارتاپها در برابر تعدی رقبا محافظت میکند.
عدم دریافت مجوز و پروانه‌های لازم
این مجوزها عبارت‌اند از:
- مجوزهای دولتی و دانش بنیان.
- مجوز کسب و کارهای خانگی.
- پروانه و مجوزهای تجارت و اماکن.
- مجوز مالیات فروش.
- مجوزهای مربوط به فعالیت شرکت.
در صورت عدم دقت لازم در کسب مجوزهای مربوطه ممکن است با پلمپ کسب و کار و هزینههای حقوقی پیش بینی نشده روبه رو شوید.
سوالات متداول درمورد مشکلات حقوقی استارتاپها
مشکلات حقوقی اصلی استارتاپها چیست؟
استارتاپها با چالشهای حقوقی متعددی مواجه هستند که شامل کمبود قرارداد عملیاتی قوی، عدم ثبت قانونی، درک ناقص مسائل مالیاتی، مستندسازی ناکافی منابع انسانی، مشکلات مالکیت فکری و عدم دریافت مجوزهای لازم میشود.
چرا قرارداد عملیاتی قوی برای استارتاپها مهم است؟
قرارداد عملیاتی مشخص میکند که نحوه تقسیم سود، اتخاذ تصمیمات کلیدی، حقوق و دستمزد، فروش و تجارت و روند عزل بنیانگذاران چگونه باشد و از بروز اختلافات بین شرکای تجاری جلوگیری میکند.
کدام قراردادها برای حفاظت از استارتاپ لازم هستند؟
قرارداد استخدام، قرارداد عدم افشا، قرارداد کار موقت با کارمندان و قراردادهای خدماتی از جمله مهمترین قراردادهایی هستند که برای حفاظت از استارتاپها باید تنظیم شوند.
چرا ثبت قانونی استارتاپ اهمیت دارد؟
ثبت قانونی استارتاپها موجب رعایت الزامات قانونی، جلوگیری از جریمهها و هزینههای حقوقی پیشبینی نشده و تثبیت مالکیت بر برند و فعالیتهای تجاری میشود.
بنیانگذاران چه مشکلاتی در زمینه مالیات ممکن است داشته باشند؟
عدم درک صحیح مفاهیم مالیاتی، از جمله مالیات فروش، مالیات جواز، تعیین وضعیت کارمندان یا فریلنسرها و محاسبه مالیات‌های دوره‌ای میتواند باعث جریمه و از بین رفتن استارتاپ شود.
چگونه مستندسازی منابع انسانی به حل مشکلات حقوقی کمک میکند؟
مستندسازی مناسب شامل قراردادهای امضا شده، نامههای استخدام، اوراق پرسنل، شکایات کارمندان و مستندات مربوط به غرامت و پاداشها میتواند از دعاوی قانونی و مشکلات آینده جلوگیری کند.
مالکیت فکری استارتاپها چگونه محافظت میشود؟
ثبت اختراع، ایده، برند و هرگونه نوآوری در اسرع وقت از استارتاپها در برابر تقلید رقبا و سوء استفاده‌های تجاری محافظت میکند.
عدم دریافت مجوزها چه مشکلاتی ایجاد میکند؟
عدم دریافت مجوزهای دولتی، دانش بنیان، کسب و کارهای خانگی، پروانه تجارت و مالیات فروش میتواند منجر به پلمپ کسب و کار و تحمیل هزینههای حقوقی پیشبینی نشده شود.
مهمترین مشکلی که ممکنه برای یه استارتاپ پیش بیاد و از نظر حقوقی بهش آسیب بزنه چیه؟
به گفته کارشناسان، یکی از بزرگ‌ترین مشکلات حقوقی، نبود یک قرارداد عملیاتی قوی میان بنیانگذاران است. این قرارداد باید به طور کامل نقش‌ها، اختیارات، نحوه تقسیم سود و شیوه حل اختلافات را مشخص کند.
من یه ایده جدید دارم و می‌خوام یه استارتاپ راه‌اندازی کنم. کی باید برای ثبت شرکت اقدام کنم؟
بهتر است پیش از ثبت رسمی شرکت، بر روی تکمیل محصول یا خدمات خود تمرکز کنید. با این حال، باید مراقب باشید که این کار را خیلی به تأخیر نیندازید تا مشمول جریمهها و هزینههای قانونی نشوید. همچنین، برای محافظت از ایده و اختراع خود، باید در اسرع وقت برای ثبت مالکیت فکری اقدام کنید.
اگه تو یه استارتاپ شریک من به قول‌هایی که تو قرارداد داده عمل نکنه، چجوری می‌تونم ازش شکایت کنم؟
اگر در قرارداد عملیاتی شما بندی در مورد تخلف از مفاد قرارداد ذکر شده باشد، می‌توانید بر اساس آن اقدام حقوقی کنید. به همین دلیل مهم است که در قرارداد تمام جزئیات مربوط به این موضوع، از جمله نحوه عزل بنیان‌گذار، قید شود.
استارتاپها چه مجوزهایی باید بگیرن؟
مجوزهای لازم بسته به نوع فعالیت استارتاپ متفاوت است. از جمله مجوزهای مورد نیاز می‌توان به مجوزهای دولتی و دانش‌بنیان، مجوز کسب و کارهای خانگی، مجوز تجارت و اماکن، و مجوز مالیات فروش اشاره کرد. عدم دقت در این زمینه میتواند منجر به پلمپ کسب‌وکار و هزینههای حقوقی پیش‌بینی‌نشده شود.
تو متن از قراردادهای مختلفی مثل قرارداد عدم افشا اسم برده شده. این قراردادها چه فایده‌ای دارن؟
این قراردادها برای حفاظت از استارتاپ ضروری هستند. قرارداد عدم افشا (NDA) از افشای اطلاعات محرمانه توسط کارمندان یا شرکا جلوگیری میکند. قراردادهای استخدام و کار موقت نیز برای مشخص کردن حقوق و تعهدات طرفین و جلوگیری از اختلافات آتی لازم هستند.
اگه استارتاپ ما با یه فریلنسر کار کنه، چه نوع قراردادی باید باهاش ببندیم؟
شما باید با فریلنسرها قرارداد کار موقت یا قرارداد خدمات امضا کنید تا وضعیت حقوقی آن‌ها مشخص باشد. همچنین باید به دقت تفاوت کارمند و فریلنسر را در نظر بگیرید تا در مسائل مالیاتی دچار مشکل نشوید.
چه اسنادی برای منابع انسانی باید در یک استارتاپ نگهداری بشن؟
نگهداری صحیح اسناد منابع انسانی شامل قراردادهای امضا شده، نامههای استخدام، اوراق پرسنل، شکایات کارمندان و جزئیات پرداخت پاداش و غرامت برای جلوگیری از مشکلات حقوقی آتی بسیار مهم است.
اگه یه استارتاپ تو زمینه مالیات بی دقتی کنه، چه عواقبی ممکنه براش داشته باشه؟
بی‌دقتی در مسائل مالیاتی میتواند منجر به مسئولیت‌های مالیاتی پیش‌بینی‌نشده، جریمهها و مجازات‌های سنگین شود که میتواند به ورشکستگی استارتاپ منجر شود.
چرا باید مالکیت فکری رو ثبت کنم؟
ثبت مالکیت فکری (مانند اختراع، ایده یا برند) به شما حق انحصاری استفاده از آن را می‌دهد و از سوءاستفاده رقبا جلوگیری میکند. این کار به شما کمک میکند تا در صورت نقض حقوق فکری خود، از حمایت قانونی برخوردار شوید.
من یه استارتاپ در حوزه نرم‌افزار دارم، آیا نیازی به دریافت مجوز دارم؟
بله شما باید برای فعالیت خود مجوزهای مربوطه را از نهادهای ذی‌صلاح دریافت کنید. این مجوزها میتواند شامل مجوزهای دولتی، مجوزهای مربوط به فعالیت شرکت و مالیات فروش باشد.