نحوه تشکیل شرکتهای هلدینگ و تقسیم سرمایه در آن
اولین ترکیب و هم افزایی شرکتها در سال 1833 به عنوان شرکت خانواده با هدف توسعه و ارتقای تجارت و هماهنگی در فرایند تولید و کاهش هزینههای سربار (از طریق کاهش یا حذف هزینههای ثابت) تشکیل گردید. با توجه به منابع گوناگون، میتوان اظهار داشت شرکت جنرال الکتریک منبع طرح تولد و الهام برای شرکتهای هلدینگ بوده است که دارای 170 شرکت فرعی و تابعه که همگی توسط دفتر مرکزی و ده مدیر ارشد که مستقیما پاسخگویی مدیر عامل بودند، اداره میشدند.
چالشهای حقوقی و مالیاتی هلدینگها
انواع تقسیم سرمایه در شرکت هلدینگ
شرکت مالک دارنده سهام ممتاز و سهام عادی چندین شرکت است. سهامداران ممتاز یک موسسه حق تصمیم گیری برای آن موسسه را ندارند و از این رو شرکت مالک با خرید نیمی از سهام عادی شرکت میتواند تصمیم گیری آن را برعهده گیرد. شرکت مادر در تمام شرکتهای مورد نظر یک عضو هیات در مدیره آنها دارد و میتوانند به عنوان یک فرد رسمی در شرکت به تصمیم گیری بپردازند. علاوه بر حق رای، سود و زیان حاصل از شرکتها، در شرکت مادر تاثیر گذار است. سهام عادی به دو دسته با نام و بی نام تقسیم بندی میشود. این اسناد در عالم حقوق حامل نامیده میشود و اسنادی هستند که آورنده آنها دارنده شأن میباشد. تنها وجه تمایز این دو سهام، درج شدن نام دارنده آن و یا عدم درج شدن نام دارنده آن بر روی برگه سهام است.
سهام عادی دارای هفت ویژگی است که عبارت است از:
- منابع تأمین دائمی مالی محسوب و نشان دهنده مالکیت دارنده آن در یک شرکت سهامی است. این سهام، سررسید ندارد و شرکت انتشار دهنده آن الزامی به بازخرید آن ندارد.
- دارندگان سهام عادی، مالکان نهایی و قبول کنندگان بیشتری ریسک در سرمایه گذاری شرکت به حساب میآیند، به این دلیل که در پرداخت سود و اصل سرمایه شرکت، دارندگان سهام ممتاز دارای حق تقدم هستند.
- مسئولیت دارندگان سهام عادی محدود به سرمایه آنها است. و در صورت فروش تمام داراییهای یک شرکت به علت ورشکستگی، و عدم کفایت پول حاصل از فروش به اندازه تامین بستانکاران شرکت، هیچ مسئولیتی متوجه سهامداران عادی نخواهد بود.
- هیچکدام از سهامداران به دلیل گستردگی تعدادشان در شرکتهای سهامی، به غیر از حق رای گیری، نمیتوانند به طور مستقیم در فعالیتهای شرکت اعمال نفوذ داشته باشند.
- دارندگان سهام عادی از طریق آرایه خود حق انتخاب هیات مدیره شرکت و حق تایید و یا رد، سیستم مدیریت شرکت را دارند.
- دارندگان سهام عادی، دارای امتیاز حق تقدم در زمان خرید سهام جدید میباشند.
- دارندگان سهام عادی حق بررسی دفاتر شرکت و خرید و فروش سهام خود را دارند.
سهام غیر عادی بر دو قسم است:
- سهام موسس: نامگذاری از جهت اوصاف دارندگان سهام و اولین دارنده آن الزاما باید از میان موسسین باشد. هلدینگها از نظر حقوق متعلق به سهام، در اکثریت موارد دارای سهام عادی و سهام موسس میباشند. و مزیت سهام موسس قابلیت نقل و انتقالی است که، صاحب آن به دلیل ارائه خدمات در تاسیس شرکت سهامی برخوردار میشود.
- سهام ممتاز: مزیت قابل نقل و انتقالی است که به صاحب آن امتیازاتی میدهد که به صاحب سهام عادی تعلق نمیگیرد. این سهام زمانی انتشار مییابد که هزینه سهام عادی بالا باشد.
مزیتهای سهام ممتاز مطابق بر ماده ۴۲ ل .ا.ق.ت عبارت است از:
- اولین دارنده سهام ممتاز میتواند از میان موسسین باشد.
- برای صاحبان آن دربردارنده نوعی حق مالکیت در شرکت است. سود این سهام قبل از سهام عادی پرداخت میشود و بر سهامداران عادی حق تقدم دارد. پرداخت سود تضمین نمیشود و معمولا سود از پیش تعیین شده و ثابتی از قبل به این نوع سهام تعلق میگیرد.
- در زمان انحلال شرکت و یا فروش داراییهای آن، بعد از تسویه بدهیهای شرکت، ابتدا دارندگان سهام ممتاز سهام خود را دریافت میکنند و الباقی دارایی به دارندگان سهام عادی خواهد رسید.
- این سهام اوراق بهادار ترکیبی نامیده میشود، به جهت اینکه سهام ممتاز ویژگیهای سهام عادی و اوراق قرضه را با هم دارا است.
- از نظر نداشتن تاریخ سررسید و هزینههای مالیاتی شبیه سهام عادی هستند و از لحاظ دریافت سود ثابت همانند اوراق بهادار هستند.
- از طریق پذیره نویسی وارد بازار میشوند و در بورس نیز قابل داد و ستد هستند.
سوالات متداول درمورد نحوه تشکیل شرکتهای هلدینگ و تقسیم سرمایه در آن
شرکت هلدینگ چیست؟
شرکت هلدینگ شرکتی است که مالک سهام ممتاز و عادی چندین شرکت دیگر میباشد و با این مالکیت میتواند در تصمیمگیری و مدیریت شرکتهای تابعه نقش داشته باشد. هدف هلدینگ هماهنگی، کاهش هزینههای سربار و افزایش بهرهوری است.
سهام عادی در شرکت هلدینگ چه ویژگیهایی دارد؟
سهام عادی مالکیت دارنده را نشان میدهد، سررسید ندارد، مسئولیت محدود دارد، حق انتخاب هیات مدیره و بررسی دفاتر شرکت را دارد، و حق تقدم در خرید سهام جدید و نقل و انتقال آن فراهم است.
سهام غیرعادی در هلدینگها شامل چه مواردی است؟
سهام غیرعادی شامل سهام موسس و سهام ممتاز است. سهام موسس به موسسان اولیه تعلق دارد و سهام ممتاز امتیازات خاصی مانند دریافت سود ثابت و حق تقدم در تسویه داراییها دارد.
مزایای سهام ممتاز چیست؟
سهام ممتاز دارای حق دریافت سود قبل از سهام عادی، اولویت در تسویه داراییها هنگام انحلال، ویژگی ترکیبی با اوراق قرضه و قابلیت نقل و انتقال است و معمولا سود آن از پیش تعیین شده و ثابت است.
تفاوت سهام با نام و بینام چیست؟
سهام با نام دارنده مشخص است و سهام بینام دارنده مشخصی ندارد. وجه تمایز این دو در درج نام دارنده روی برگه سهام است.
چگونه شرکت مادر در شرکتهای تابعه تصمیمگیری میکند؟
شرکت مادر با داشتن سهام عادی و حضور یک عضو در هیات مدیره هر شرکت تابعه، حق تصمیمگیری در امور شرکتها را دارد و سود و زیان شرکتها در شرکت مادر نیز تاثیرگذار است.
آیا سهامداران عادی مسئول بدهی شرکت هستند؟
مسئولیت سهامداران عادی محدود به سرمایه آنها است و در صورت ورشکستگی و کفایت نداشتن دارایی شرکت، هیچ مسئولیتی متوجه سهامداران عادی نخواهد بود.
سهام موسس چه ویژگیهایی دارد؟
سهام موسس به موسسان اولیه تعلق دارد، قابلیت نقل و انتقال دارد و به دلیل ارائه خدمات در تاسیس شرکت، مزایای ویژهای برای دارنده آن فراهم میکند.
سهام ممتاز چگونه وارد بازار میشود؟
سهام ممتاز از طریق پذیرهنویسی وارد بازار میشود و در بورس قابل داد و ستد است و ویژگیهای سهام عادی و اوراق قرضه را به طور ترکیبی داراست.
شرکتهای هلدینگ چه اهدافی دارند؟
اهداف هلدینگ شامل هماهنگی بین شرکتها، کاهش هزینههای ثابت و سربار، افزایش بهرهوری، کنترل و نظارت بر شرکتهای تابعه و تسهیل مدیریت کلان است.




اگه یه شرکت کوچیک خانوادگی داشته باشیم و بخوایم بزرگترش کنیم هلدینگ کردن به درد ما میخوره؟
تشکیل شرکت هلدینگ به منظور توسعه کسب و کارهای کوچک خانوادگی میتواند مفید باشد، به شرط آنکه توجیه اقتصادی و اهداف استراتژیک مشخصی برای این اقدام وجود داشته باشد. هزینهها و شرایط آن بستگی به ساختار مورد نظر و قوانین مربوطه دارد که نیازمند بررسی دقیق توسط مشاوران حقوقی و مالی است.
این هلدینگ دقیقا چطوری میتونه به مدیریت چند تا استارتاپ زیر یه چتر کمک کنه؟
شرکت هلدینگ به عنوان یک نهاد مرکزی، میتواند با ایجاد ساختار منسجم مدیریتی، هماهنگی بین شرکتها را افزایش دهد. این امر به استانداردسازی فرآیندها، تخصیص بهینه منابع و اتخاذ تصمیمات استراتژیک یکپارچه برای تمام استارتاپها کمک شایانی میکند.
اگه یه شرکت ورشکست بشه اموال شخصی سهامدار عادی هم به خطر میفته؟
مسئولیت سهامداران عادی محدود به میزان سرمایه آنها در شرکت است. در صورت ورشکستگی، اموال شخصی سهامداران مصون از توقیف برای پرداخت بدهیهای شرکت میباشد و آنها تنها سرمایه خود را از دست میدهند.
آیا شرکتهای زیرمجموعه هلدینگ استقلال کامل مدیریتی و عملیاتی خودشونو از دست میدن؟
شرکت هلدینگ با توجه به سهم مالکیت خود، بهویژه سهام عادی، میتواند بر تصمیمات کلیدی شرکتهای تابعه تاثیر بگذارد. با این حال، میزان دخالت به ساختار داخلی هلدینگ و توافقات صورت گرفته بستگی دارد و ممکن است استقلال عملیاتی آنها تا حدودی حفظ شود.
آیا خریدن سهام ممتاز امنتر از سهام عادیه؟
سهام ممتاز به دلیل حق تقدم در دریافت سود و دارایی در زمان انحلال، ریسک کمتری نسبت به سهام عادی دارد. با این حال، دارندگان این سهام معمولا حق رای ندارند و از رشد قیمت سهام به اندازه سهام عادی بهره نمیبرند.
تفاوت سهام موسس و سهام ممتاز چیه؟
سهام موسس به دلیل خدماتی که در تاسیس شرکت ارائه شده، امتیازاتی به موسسین میدهد، از جمله حق نقل و انتقال ویژه. در حالی که سهام ممتاز، امتیازی مانند حق تقدم در سود را به صاحب خود میدهد. سهام موسس میتواند ابزاری برای حفظ کنترل موسسین بر شرکت باشد.
اگه هلدینگ بخواد یه شرکت رو بخره چه عواملی تو این تصمیم گیری موثرن؟
فرآیند خرید یک شرکت توسط هلدینگ شامل مراحلی مانند ارزیابی ارزش شرکت، مذاکره، انجام بررسیهای لازم و تنظیم قرارداد است که میتواند زمانبر باشد. عوامل متعددی مانند وضعیت مالی شرکت هدف، همراستایی استراتژیک و شرایط بازار در این تصمیم گیری موثر هستند.
برای تاسیس شرکت هلدینگ باید دقیقا چه مراحل قانونی رو طی کنم؟
تاسیس شرکت هلدینگ مستلزم رعایت تشریفات قانونی مانند تنظیم اساسنامه، ثبت شرکت در مراجع ذیصلاح، تعیین سرمایه و ساختار مدیریتی است. این فرآیند نیازمند مشاوره با کارشناسان حقوقی و ثبتی است.
چطور میشه روی عملکرد مدیرعامل شرکت تاثیر گذاشت؟
دارندگان سهام عادی از طریق حق رای در مجامع عمومی شرکت، میتوانند در انتخاب اعضای هیئت مدیره و تایید یا رد عملکرد مدیریت نقش داشته باشند. این ابزار قانونی به سهامداران اجازه میدهد تا بر عملکرد مدیران نظارت داشته باشند.
شرکتهای هلدینگ معمولا با چه مشکلات حقوقی و مالیاتی روبه رو میشن؟
شرکتهای هلدینگ ممکن است با چالشهایی نظیر پیچیدگیهای مالیاتی مربوط به سود بین شرکتهای تابعه، قوانین ادغام و اکتساب و اختلافات حقوقی با سهامداران یا نهادهای نظارتی مواجه شوند. این چالشها در مقیاس کوچکتر نیز برای کسب و کارهای کوچک میتواند وجود داشته باشد.