انواع بیمه نامه در بیمه دریایی
گرچه بیمه نامههای دریایی از لحاظ شکل تفاوتی ندارند اما حسب چگونگی اجرا و ماهیت خطرات، پوششهای بیمههای دارای نام و انواع متفاوتی هستند. از لحاظ پوشش بیمهای سه نوع پوشش کلی برای بیمه کالا وجود دارد که عبارتاند از:
- A.
- B.
- C.
در تجارت بینالمللی کالا به سه روش کلی بیمه میشود. این روشها توسط مجمع بینالمللی بیمهگرها به تصویب رسیده است که به نام روشهای شرایط بیمه کالا معروف است.
روشهای بیمهنامه در حمل و نقل دریایی
این روشها به سه گروه A ،B ،C تقسیم میگردند که به شرح ذیل است:
پوشش نوع C
این بیمه بیمه حداقل معروف است و شامل پوشش های زیر است:
- انفجار.
- آتش سوزی.
- به گل نشستن کشتی.
- غرق شدن.
- واژگون شدن.
- از خط خارج شدن تسمه نقاله بارگیری / تخلیه.
- تصادف یا برخورد.
- تخلیه در بندر پناه.
- زیان همگانی.
پوشش نوع B
این پوشش علاوه بر کلیه موارد C موارد زیر را نیز شامل میشود:
- زمین لرزه.
- فعالیتهای آتشفشانی.
- صاعقه.
- ریختن کالا در دریا به علت موج دریا.
- نفوذ آب به داخل کشتی.
- فقدان کامل کالا در زمان بارگیری یا تخلیه.
- خسارت مغرضانه.
پوشش نوع A
این پوشش که بیمه کامل نام دارد کلیه موارد خطرات دریا را در بر میگیرد.
تذکر: با وجود اینکه پوشش A یک بیمه کامل است اما صاحبان کالا باید توجه داشته باشند در صورتی که خواهان پوشش خواسته دیگری میباشند باید حتما بیمه نامه خود را مطالعه نمایند تا کالای خود را در مقابل خطرات احتمالی خاص بیمه کنند. (به عنوان مثال جنگ و یا اعتصاب در بنادر جز پوششهای خاص معرفی میشوند.)
وسایل عناوین به طور کلی بیمههای دریایی به انواع زیر تقسیم میشود که بعضی از آنها خاص کشتی است و بعضی دیگر هم هم برای کشتی و هم کالا و در مواردی هم برای بیمه کرایه مورد استفاده قرار میگیرند:
- بیمه سفری.
- بیمه زمانی.
- بیمه مختلط.
- بیمه ساخت یا بیمه سازنده.
- بیمه بندر.
- بیمه قیمت دار.
- بیمه بدون قیمت.
- بیمههای باز یا پوششهای بیمهای باز.
- بیمه شناور.
اکنون برخی از بیمه نامههای دریایی فوق الذکر را به اختصار مورد بررسی قرار میدهیم.
بیمه سفری
این بیمه نامه، بیمه نامه است که با توجه به مکانها یا ترمینالهای مقصد و مبدا در آن محدودیت خطر یا ریسک تعیین میشود. به عنوان مثال بندرعباس به هامبورگ یا لیورپول به بندرعباس. چنین بیمه نامههای غالبا برای بیمه کالاها مورد استفاده قرار میگیرند. بعضی اوقات هم برای بیمه کرایه بار اما امروزه به ندرت برای بدنه کشتی چنین بیمههایی استفاده میشود.
بیمه زمانی
این بیمه نامه به منظور پوشش دادن بیمهای برای مدت زمان معین مورد استفاده قرار میگیرد.
بیمه مختلط یا بیمه سفری و زمانی با هم
به موجب چنین بیمه نامهای بدنه کشتی، تجهیزات و… میتواند برای یک سفر معین و از طریق توافق به مدت زمان معینی بعد از رسیدن کشتی به مقصدش بیمه شوند.
بیمه ساخت یا بیمه سازنده
این نوع بیمه برای پوشش دادن به خطراتی که به تبع ساخت کشتی به وجود میآید مورد استفاده قرار میگیرد و غالبا این بیمه خطرات موضوع بیمه را از تاریخ شروع به ساخت تا تاریخ اتمام آزمایشها و تحویل کشتی به مالکین پوشش میدهد.
بیمه بندر
بیمه بندری پوشش بیمه است خاص کشتی برای مدت زمانی که در یک بندر متوقف است و این بیمه خطرات خاص آن بندر که متمایز از خطرات سفری هستند را پوشش میدهد.
بیمه قیمت دار
این بیمه، بیمهای است که ارزش توافق شده موضوعی را که بیمه شده معین مینماید لزوما قیمت معین شده ارزش واقعی نیست چنین قیمت معین شده به عنوان ارزش و پوشش بیمه تلقی میشود.
بیمه بدون قیمت
این نوع بیمه، بیمهای است که ارزش مال موضوع بیمه تعیین نشده باشد ولی موضوع بیمه که به عنوان ارزش قابل بیمه کردن معین میشود قیمت آن متعاقبا تعیین خواهد شد. این نوع بیمهها در خصوص بیمه کرایه مورد استفاده قرار میگیرند. به عنوان مثال در مورد بیمه کرایه بار خواه پیش پرداخت شده باشد و یا به نحو دیگری مورد توافق قرار گرفته باشد ارزش قابل بیمه کردن آن مبلغ ناخالص کرایه است که ریسک آن به علاوه هزینههای بیمه بر عهده بیمهگذار خواهد بود.
پوشش بیمهای شناور
پوشش بیمههای شناور سبک دیگری است از قراردادهای بیمه که کالا را تحت پوشش طویل المدت مدت بیمه قرار میدهد.
سوالات متداول درمورد انواع بیمه نامه در بیمه دریایی
بیمههای دریایی به چند نوع کلی تقسیم میشوند؟
از لحاظ پوشش بیمهای، بیمههای دریایی به سه نوع کلی تقسیم میشوند: پوشش نوع C (حداقل)، پوشش نوع B و پوشش نوع A (کامل).
چه خطراتی تحت پوشش بیمه نوع C قرار دارند؟
پوشش نوع C شامل خطراتی همچون انفجار، آتشسوزی، به گل نشستن کشتی، غرق شدن، واژگون شدن، خروج کشتی از مسیر، تصادف یا برخورد، تخلیه در بندر پناه و زیان همگانی میشود.
چه تفاوتی بین پوشش نوع B و نوع C وجود دارد؟
پوشش نوع B علاوه بر کلیه موارد نوع C، خطرات زمینلرزه، فعالیتهای آتشفشانی، صاعقه، ریختن کالا در دریا به علت موج، نفوذ آب، فقدان کامل کالا هنگام بارگیری یا تخلیه و خسارت مغرضانه را نیز شامل میشود.
پوشش نوع A چه ویژگیهایی دارد؟
پوشش نوع A یا بیمه کامل، کلیه خطرات دریا را شامل میشود و میتواند با توجه به نیازهای خاص صاحب کالا، خطرات اضافی مثل جنگ یا اعتصاب در بنادر را نیز پوشش دهد.
انواع بیمههای دریایی بر اساس مدت یا نوع بیمه چیست؟
انواع بیمههای دریایی شامل بیمه سفری، بیمه زمانی، بیمه مختلط (سفری و زمانی)، بیمه ساخت یا سازنده، بیمه بندر، بیمه قیمت دار، بیمه بدون قیمت و بیمههای باز یا شناور میباشند.
بیمه سفری و بیمه زمانی چه تفاوتی دارند؟
بیمه سفری بر اساس مسیر مبدا تا مقصد و برای یک سفر مشخص صادر میشود، در حالی که بیمه زمانی برای مدت زمان معین و مستقل از مسیر خاصی اعمال میگردد.
بیمه ساخت یا سازنده و بیمه بندر چه کاربردی دارند؟
بیمه ساخت یا سازنده، خطرات ناشی از ساخت کشتی را تا زمان تحویل به مالک پوشش میدهد و بیمه بندر، خطرات خاص کشتی را در مدت توقف در یک بندر مشخص تحت پوشش قرار میدهد.
بیمه قیمت دار و بدون قیمت چه تفاوتی دارند؟
در بیمه قیمت دار، ارزش توافق شده موضوع بیمه مشخص و به عنوان پوشش در نظر گرفته میشود، اما در بیمه بدون قیمت، ارزش موضوع بیمه تعیین نشده و پس از توافق یا محاسبه، پوشش بیمه مشخص میگردد.
پوشش بیمههای شناور چه ویژگی دارد؟
پوشش بیمههای شناور به طور طولانی مدت و جامع، کالا را تحت پوشش قرار میدهد و معمولاً برای قراردادهای بلندمدت بیمه کالا استفاده میشود.




من یه بار دارم که خیلی باارزشه. بیمه A هم کامل نیست؟
بیمه A جامعترین پوشش را ارائه میدهد اما همچنان برخی خطرات خاص مثل جنگ، اعتصاب یا حوادث اتمی را شامل نمیشود. بنابراین، اگر کالای شما بسیار ارزشمند است و میخواهید آن را در برابر چنین خطراتی نیز بیمه کنید، حتماً باید بیمهنامههای خاص و اضافی را تهیه کنید.
فرق بیمه قیمتدار و بدون قیمت چیه؟
در بیمه قیمتدار (Valued Policy)، ارزش کالای بیمهشده از قبل به صورت توافقی بین بیمهگر و بیمهگذار تعیین میشود. در صورت وقوع خسارت، همان مبلغ توافقشده پرداخت میشود. اما در بیمه بدون قیمت (Unvalued Policy)، ارزش کالا در زمان صدور بیمه مشخص نیست و مبلغ پرداختی پس از وقوع حادثه و بر اساس ارزش واقعی کالا در آن زمان تعیین خواهد شد.
بیمه نوع C چیا رو پوشش میده؟
بیمه نوع C حداقل پوشش را ارائه میدهد و خطراتی مانند آتشسوزی، غرق شدن، به گل نشستن کشتی، واژگون شدن، و تصادف یا برخورد را شامل میشود. این بیمه برای کالاهایی مناسب است که ریسک پایینتری دارند.
اگه یه کشتی برای تعمیرات توی بندر باشه، کدوم بیمه مناسبه؟
برای کشتیهایی که برای مدت طولانی در یک بندر متوقف هستند، بیمه بندر (Port Risk Policy) مناسبترین گزینه است. این بیمهنامه به طور خاص خطراتی را که در زمان توقف کشتی در بندر وجود دارد، پوشش میدهد.
بیمه سفری با بیمه زمانی چه فرقی داره؟
بیمه سفری (Voyage Policy) برای یک سفر مشخص از یک مبدا به یک مقصد معین صادر میشود و تمرکزش بر مکانهاست. در مقابل، بیمه زمانی (Time Policy) برای یک مدت زمان معین (مثلاً یک سال) صادر میشود و تمرکزش بر طول مدت پوشش است.
بیمه B چه خطراتی رو اضافه بر بیمه C پوشش میده؟
بیمه B علاوه بر خطرات بیمه C، مواردی مانند زمینلرزه، فعالیتهای آتشفشانی، صاعقه، ریختن کالا در دریا به دلیل امواج و نفوذ آب به داخل کشتی را نیز شامل میشود.
اگر یه کشتی جدید ساخته بشه، برای پوشش خطرات ساختش چه بیمهای لازمه؟
برای پوشش خطراتی که از زمان شروع ساخت تا زمان تحویل یک کشتی جدید به وجود میآیند، بیمه ساخت یا سازنده (Builder’s Risk Policy) مناسب است. این بیمه تمام آزمایشها و مراحل ساخت را تحت پوشش قرار میدهد.
بیمه مختلط چیه؟
بیمه مختلط (Mixed Policy) ترکیبی از بیمه سفری و زمانی است. با این بیمه، بدنه کشتی میتواند برای یک سفر معین و سپس برای یک مدت زمان مشخص پس از رسیدن به مقصد، پوشش داده شود.
چرا برای بیمه کرایه بار از بیمه بدون قیمت استفاده میشه؟
از بیمه بدون قیمت برای بیمه کرایه بار استفاده میشود زیرا ارزش کرایه در زمان صدور بیمهنامه مشخص نیست و ممکن است در طول سفر تغییر کند. در این حالت، مبلغ قابل پرداخت پس از وقوع خسارت بر اساس مبلغ ناخالص کرایه و هزینههای بیمه تعیین خواهد شد.
بیمههای باز یا شناور چه تفاوتی با بقیه بیمهنامهها دارند؟
بیمههای باز یا پوشش بیمهای شناور نوعی قرارداد بلندمدت است که به جای یک سفر یا زمان مشخص، تمام کالاهای یک بیمهگذار را که در طول یک دوره زمانی مشخص حمل و نقل میشوند، تحت پوشش قرار میدهد. این کار باعث میشود صاحبان کالا مجبور به صدور بیمهنامه جداگانه برای هر بار نباشند.