نحوه تشکیل شرکت تضامنی
همانند شرکت با مسئولیت محدود، در شرکت مذکور به سرمایه شرکت سهم الشرکه میگویند. سهم الشرکه به صورت اوراق تجاری قابل انتقال در نمیآید و قابل انتقال نمیباشد مگر با رضایت تمامی شرکا، چنانچه این انتقال قهری باشد (شریک فوت نماید)، شرکای دیگر در موضوع انحلال و یا ابقای شرکت مختار هستند.
- در این شرکت کلیه سرمایه شرکت را باید شرکا تأمین نمایند.
- سهم الشرکه شرکا میتواند نقد باشد یا غیر نقد.
- چنانچه سهم الشرکه نقد باشد باید در هنگام تشکیل شرکت همه آن پرداخت شود برعکس شرکتهای سهامی که تعهد به پرداخت هم امکان دارد.
- چنانچه سهم الشرکه شرکا غیر نقد باشد اولا باید همه آورده تسلیم شده باشد ثانیا سهم الشرکه غیرنقد باید تقویم گردد.
- برعکس شرکتهای سهامی که مقنن در آنها حداقل سرمایه را بیان کرده در این شرکت چنین حداقلی وجود ندارد.
- روابط شرکا در این شرکت براساس شرکت نامه است.
شرایط و مدارک لازم برای ثبت شرکت تضامنی
مسئولیت شرکا در شرکت تضامنی
- طبق ماده 116 قانون تجارت هر یک از شرکای این شرکت در قبال و کل بدهیهای شرکت مسئولیت تضامنی دارند.
- باید توجه داشت که طلبکاران شرکت زمانی حق مراجعه به شرکا را دارند که اولین شرکت ورشکسته یا منحل شده باشد ثانیا امر تصفیه به عمل آمده و دارایی شرکت کافی برای تادیه دیون آن نباشد.
- مسئولیت شرکا در شرکت تضامنی و نامحدود است است زیرا شرکا در هنگام تشکیل شرکت نمیدانند ضامن چه میزان بدهی خواهند بود.
- مسئولیت هر شریک در مقابل طلبکاران تضامنی است و این امر از قواعد آمره است و توافق برخلاف آن بین شرکا صحیح اما در مقابل اشخاص ثالث باطل میباشد.
- شرکا مسئولیتی تضامنی در مقابل طلبکاران و مسئولیتی نسبی در مقابل سایر شرکا دارند.
- تا زمانی که شرکت منحل نشده، طلبکاران شخصی شرکا (طلبکارانی که طلب آنها نسبت به شخص تاجر است نه شخصیت حقوقی شرکت) حقی بر دارایی شرکت ندارند. در صورتی که شرکت منحل شده و طلب آن برای طلب طلبکاران کافی نباشد، طلبکاران شرکت و طلبکاران شخصی شرکا حق تقدمی نسبت به دارایی شریک ندارند و هر یک میتواند طلب خود را از اموال شریک استیفا نمایند.
- طلبکار شخصی شریک حقی نسبت به دارایی شرکت ندارد، اما میتواند جهت استیفای طلب خود سهم مدیون را از منافع شرکت تک شریک در آن سهم دارد استیفا نماید. به این صورت که توقیف منافع سهمالشرکه شریک را از دادگاه بخواهد و دایره اجرای احکام دستوری دال بر توقیف منافع به مدیران شرکت ارسال کرده و از آن تاریخ مدیران نمیتوانند منافع مذکور را به هیچ عنوانی در اختیار شریک قرار دهند یا در ازای طلب طلبکاران به آنها پرداخت نمایند.
تعداد شرکا در شرکت تضامنی
این شرکت بین حداقل دو نفر و الزاما برای امور تجاری تشکیل میشود، پس حداقل تعداد شرکا این شرکتها طبق ماده 116 قانون تجارت دو نفر میباشد و در باب اکثریت مرزی مشخص نشده است. شرط وجود حداقل دو شریک هم در زمان تشکیل شرط است و هم لازمه بقا و ادامه شرکت میباشند. شرکتهای این شرکت نیز ممکن است شخص حقیقی یا حقوقی باشد. در این شرکت به دلیل مسئولیت شخصی شرکا، برخی اعتقاد دارند که اشخاص فاقد اهلیت (مجنون، سفیه و صغیر) نمیتوانند شریک باشند اما با امان نظر به مواد 139 و 140 قانون تجارت همه این نظر را قابل قبول نمیدانند. در صورتی که یکی از شرکا فوت نماید بقای شرکت به رضایت سایر شرکا و نیز قائم مقام متوفی موقوف خواهد بود. در صورتی که سایر شرکا تصمیم به بقای شرکت گرفته باشند، قائم مقام متوفی میبایست یک ماه از تاریخ فوت رضایت یا عدم رضایت خود را مبنی بر بقای شرکت کتبا اعلام نماید.
موضوع شرکت تضامنی
با توجه به ماده 116 قانون تجارت موضوع فعالیت این شرکت الزاما باید اشتغال به اعمال تجاری باشد. منظور از اعمال تجاری، معاملات تجاری احساس شده در ماده 2 قانون تجارت است. پس باید توجه داشت که اگر یک شرکت تضامنی، تشکیل شود و در اساسنامه خود، موضوع فعالیت خود اشتغال به امر غیر تجاری قرار میدهد میتوان درخواست بتوان چنین شرکتی را از دادگاه تقاضا کرد.
مدیریت در شرکت تضامنی
- مطابق مواد 120 قانون تجارت این شرکت با یک مدیر نیز قابل اداره است.
- مدت مدیریت مدیران در شرکتهای تضامنی ممکن است محدود یا نا محدود باشد.
- برعکس شرکتهای سهامی که بحث هیات مدیره و مدیرعامل مطرح شده است، در این شرکت چنین بحثی وجود ندارد و به اصطلاح مدیر اکتفا کرده است. البته اساسنامه شرکت میتواند هیات مدیره یا مدیر عامل را در این شرکتها نیز پیش بینی کند.
- مدیران این شرکت ممکن است موظف یا غیر موظف باشند.
- مدیران این شرکت ممکن است در ضمن شرکت نامه یا اساسنامه انتخاب شوند و یا اینکه در خارج از شرکت نامه و اساسنامه انتخاب شوند.
- هرگاه مدیران این شرکت در خارج از اساسنامه و شرکتنامه انتخاب شده باشند در هر حال قابل اصل هستند مانند وکیل. اما یه مدیر در ضمن اساسنامه شرکت نامه انتخاب شده باشد برخی از حقوقدانان عقیده دارند که در این صورت مدیر مذکور، بهتر از یک طرفه قابل اصل نیست زیرا همچنان چه اگر وکالت وکیل در ضمن عقد لازمی در شود مشروط علیه حق بر هم زدن عقد وکالت را ندارد واز آنجا که شرکت نامه سند عقد شراکت است و شرکت نامه عقلی لازم است لذا مفاد مندرج در آن به طور یک طرف قابل برهم زدن نخواهد بود و در این قبیل موارد باید بر رضایت شرکا و مدیر مدیر برکنار شود.
- مدیران این شرکت ممکن است باید از بین شرکا انتخاب شود یا خارج از شرکا باشند.
سوالات متداول درمورد نحوه تشکیل شرکت تضامنی
شرکت تضامنی چیست؟
شرکت تضامنی شرکتی است که حداقل دو نفر آن را برای امور تجاری تشکیل میدهند و کلیه سرمایه شرکت توسط شرکا تأمین میشود. سهم الشرکه شرکا میتواند نقد یا غیر نقد باشد و انتقال آن تنها با رضایت تمامی شرکا امکانپذیر است.
مسئولیت شرکا در شرکت تضامنی چگونه است؟
طبق ماده 116 قانون تجارت، هر یک از شرکا در قبال کلیه بدهیهای شرکت مسئولیت تضامنی دارند. طلبکاران شرکت زمانی میتوانند به شرکا مراجعه کنند که شرکت منحل شده و دارایی آن برای تادیه دیون کافی نباشد.
حداقل تعداد شرکا برای تشکیل شرکت تضامنی چقدر است؟
حداقل تعداد شرکا برای تشکیل شرکت تضامنی دو نفر است و این شرط هم در زمان تشکیل و هم در ادامه بقا شرکت الزامی است.
موضوع فعالیت شرکت تضامنی چه باید باشد؟
موضوع فعالیت شرکت تضامنی الزاما باید اشتغال به اعمال تجاری باشد. اگر موضوع فعالیت غیرتجاری باشد، میتوان از دادگاه درخواست ابطال شرکت را کرد.
سهم الشرکه شرکا چگونه تعیین میشود؟
سهم الشرکه شرکا میتواند نقد یا غیر نقد باشد. اگر سهم نقدی باشد باید در هنگام تشکیل شرکت تماما پرداخت شود و اگر غیر نقد باشد، باید تسلیم و تقویم گردد.
مدیریت شرکت تضامنی چگونه است؟
مدیریت شرکت تضامنی میتواند توسط یک یا چند مدیر انجام شود. مدیران ممکن است از بین شرکا یا خارج از آنها انتخاب شوند و مدت مدیریت میتواند محدود یا نامحدود باشد.
آیا همه شرکا میتوانند مدیر شرکت شوند؟
مدیران شرکت تضامنی ممکن است از بین شرکا انتخاب شوند یا خارج از شرکا باشند. انتخاب مدیران میتواند طبق اساسنامه یا خارج از آن انجام گیرد، ولی انتخاب در اساسنامه معمولاً نیازمند رضایت شرکا برای تغییر است.
آیا حداقل سرمایه برای شرکت تضامنی تعیین شده است؟
در شرکت تضامنی حداقل سرمایه توسط قانون مشخص نشده است و کلیه سرمایه توسط شرکا تأمین میشود.
چگونه طلبکاران شخصی شریک میتوانند طلب خود را دریافت کنند؟
طلبکار شخصی شریک نمیتواند مستقیماً از دارایی شرکت طلب خود را استیفا کند، اما میتواند سهم مدیون را از منافع شرکت توقیف نماید تا طلب خود را دریافت کند.
آیا اشخاص فاقد اهلیت میتوانند شریک شوند؟
با وجود برخی نظریات که معتقدند افراد مجنون، سفیه و صغیر نمیتوانند شریک شوند، با توجه به مواد 139 و 140 قانون تجارت، این نظر همواره قابل پذیرش نیست و بستگی به شرایط شرکت دارد.




من میخوام با دوستم شرکت تضامنی بزنم. اگه یکی از ما ورشکسته بشه، تکلیف اون یکی چی میشه؟
بر اساس قانون تجارت، در شرکت تضامنی، هر شریک مسئول پرداخت تمام بدهیهای شرکت به صورت نامحدود است. اگر شرکت ورشکسته شود و داراییهایش برای پرداخت بدهیها کافی نباشد، طلبکاران میتوانند برای دریافت طلب خود به صورت مستقیم به هر یک از شرکا مراجعه کنند.
اگه شرکتمون منحل بشه، طلبکارای شرکت به دارایی شخصی من هم دسترسی دارن؟
بله، در صورت انحلال شرکت و عدم کفایت دارایی آن برای پرداخت بدهیها، طلبکاران شرکت میتوانند از اموال شخصی شما برای وصول طلب خود اقدام کنند. مسئولیت شما در قبال بدهیها نامحدود و تضامنی است.
من شریک یک شرکت تضامنی هستم. اگه به خاطر بدهی شخصی، طلبکارم بخواد از سهم من در شرکت پولش رو بگیره، میتونه؟
بله، طلبکار شخصی شما نمیتواند به طور مستقیم به داراییهای شرکت دسترسی پیدا کند، اما میتواند با حکم دادگاه، منافع سهمالشرکه شما را توقیف کند. در این صورت، مدیران شرکت موظفند منافع توقیف شده را به طلبکار پرداخت نمایند.
برای راه اندازی شرکت تضامنی، سرمایه نقدی حتما باید همون اول پرداخت بشه؟
بله، در شرکت تضامنی، اگر سهمالشرکه شما به صورت نقدی باشد، باید تمام آن در زمان تشکیل شرکت پرداخت شود. بر خلاف شرکتهای سهامی، تعهد به پرداخت در آینده کافی نیست.
اگه مدیر شرکت تضامنی ما از شرکا نباشه، باز هم مسئولیت داره؟
مدیریت در شرکت تضامنی میتواند توسط شرکا یا فردی خارج از شرکت انجام شود. مدیران، مسئولیتهای حقوقی و قانونی مشخصی دارند، اما مسئولیت تضامنی در قبال بدهیهای شرکت فقط متوجه شرکا است.
میشه یه شرکت تضامنی برای کارهای غیرتجاری مثل خیریه تاسیس کرد؟
خیر، بر اساس ماده ۱۱۶ قانون تجارت، موضوع فعالیت شرکت تضامنی الزاما باید امور تجاری باشد. اگر شرکتی با موضوع غیرتجاری به صورت تضامنی تاسیس شود، هر یک از شرکا یا دادستان میتواند ابطال آن را از دادگاه درخواست کند.
اگه یکی از شرکای شرکت ما فوت کنه، شرکت منحل میشه؟
فوت یکی از شرکا به تنهایی باعث انحلال قطعی شرکت نمیشود. بقای شرکت به رضایت سایر شرکا و همچنین قائم مقام یا وراث شریک متوفی بستگی دارد. ورثه باید ظرف یک ماه رضایت یا عدم رضایت خود را کتبا اعلام کنند.
آیا در شرکت تضامنی میشه یک مدیرعامل و هیئت مدیره داشت؟
قانون تجارت در مورد شرکت تضامنی، تنها به “مدیر” اکتفا کرده و بحث هیئت مدیره و مدیرعامل را مطرح نکرده است. با این حال، اساسنامه شرکت میتواند با توافق شرکا، تشکیل هیئت مدیره یا انتخاب مدیرعامل را پیشبینی کند.
سهمالشرکه در شرکت تضامنی رو میشه خرید و فروش کرد؟
خیر، سهمالشرکه در شرکت تضامنی به صورت ورقه تجاری قابل انتقال نیست. انتقال آن تنها با رضایت تمام شرکا امکانپذیر است.
حداقل سرمایه برای تاسیس شرکت تضامنی چقدره؟
بر خلاف شرکتهای سهامی، قانون تجارت حداقل سرمایه مشخصی را برای تشکیل شرکت تضامنی تعیین نکرده است. تمام سرمایه شرکت باید توسط شرکا تأمین شود، و این سرمایه میتواند نقدی یا غیرنقدی باشد.