مالیات‌های گمرکی و انواع آن

مالیات‌های گمرکی و انواع آن

اصولا دولت‌ها مبلغی (مالیات) را برای واردات کالا از خارج از کشور وضع و دریافت می‌نمایند که از آن به عوارض گمرکی نیز تعبیر می‌شود. مالیات و عوارض گمرکی انواع مختلفی دارند که تعرفه آن‌ها توسط دولت مشخص می‌شود. تعرفه، مالیات و یا عوارض بر کالاهایی هستن که بین کشور‌های مختلف یا مناطق دیگر داد ستد می‌شود و معیاری است برای تعیین جایگاه و شناسایی کالا هنگام ترخیص آن. این تعرفه‌ها در واقع سیاست های ویژه‌ای است که توسط دولت‌ها اعمال می‌گردد.

وجوه دریافتی از کالاهای وارداتی در گمرک به چند دسته تقسیم می‌شوند:

• حقوق و عوارض که از انواع مالیات غیر مستقیم محسوب می‌گردد.
• هزینه‌هایی است که در قبال انجام خدمات وصول می‌شود از جمله هزینه بارگیری، تخلیه بار، آزمایش، انبار داری و استاندارد.

برای پرداختن به موضوع مالیات‌های گمرکی ابتدا باید توضیحاتی را در رابطه با مالیات، انواع و اقسام آن بیان نماییم.

نحوه محاسبه مالیات‌های گمرکی و عوامل مؤثر بر آن

مالیات

مطابق با تعریف سازمان همکاری و توسعه اقتصادی، مالیات پرداختی لازم، اجباری و بلاعوض است که ممکن است به شخص، موسسه و یا دارایی و… تعلق گیرد. در واقع مالیات بخشی از درآمد‌های جامعه یا سود حاصل از فعالیت‌های اقتصادی است که به دولت تعلق می‌گیرد. چرا که دولت‌ها ابزار و امکانات دستیابی به درآمدها و سودها فراهم ساخته‌اند. شایان ذکر است که اقتصاد دانان معمولا حمایت بیش‌تری از مالیات بر مصرف دارند.

انواع مالیات

مالیات‌ها به دو دسته مستقیم و غیر مستقیم تقسیم می‌شوند. مالیات زمانی از نوع مستقیم است که مودی مالیاتی و پرداخت کننده یک شخص باشد در غیر این صورت ملیات از نوع غیر مستقیم خواهد بود. مودی مالیاتی شخصی است که مسئول پرداخت مالیات است.

انوااع مالیات های مستقیم

• مالیات بر دارایی: ثروت مسئول پرداخت مالیات یا مودی، اساس و مبنای مالیات بر دارایی است.  این نوع از مالیات خود به دو دسته تقسیم می‌شود.
• مالیات بر ارث: مالیات بر ارث، مهم‌ترین نوع مالیات بر دارایی است که از محل اموال و دارایی‌های فرد که پس از فوت او باقی مانده است دریافت می‌گردد.
• مالیات حق تمبر: براساس مواد 44 تا 51 قانون مالیات‌های مستقیم، این نوع از مالیات‌های مستقیم به منظور رسمیت بخشیدن و یا لازم الاجرا نمودن، اسناد، اوراق و مدارک از طریق الصاق و ابطال تمبر بر آن‌ها، از مودی دریافت می‌شود.
• مالیات بر درآمد: مبنای دریافت مالیات در این نوع از مالیات‌ها، درآمد افراد و شرکت‌ها است و نه ثروت آن‌ها.

انواع مالیات‌های غیر مستقیم

مالیات بر واردات

این نوع مالیات‌ها اصولا از شرایط اقتصادی و سیاست‌های کلان بازرگانی تبعیت کرده و جدای از اینکه از راه‌های درآمد‌زایی دولت‌ها هستند، معمولا جهت حمایت از صنایع داخلی به کار گرفته می‌شوند. تعیین و دریافت این دسته از مالیات‌ها ممکن است حسب قیمت و ارزش کالاها باشد و یا با توجه به ‌ویژگی‌ها و مشخصات آن‌ها از جمله‌ حجم، وزن و… تعیین شوند.

مالیات بر مصرف و فروش کالاو خدمات

پرداخت این مالیات توسط مصرف کنندگان کالاهای خاص حین خرید کالا است. از این رو هر چه میزان بیش‌تری از کالا توسط شخصی مصرف شود، مالیات بیش‌تری به او تعلق خواهد گرفت‌. هرچند که پرداخت این مالیات توسط مصرف کننده نهایی انجام می‌شود، اما مطابق قانون، تولید کنندگان و فروشندگان موظف به پرداخت این مالیات می‌باشند.

مالیات بر ارزش افزوده

مالیات غیر مستقیمی است که بر تفاوت بین ارزش کالاها و خدمات عرضه شده با ارزش کالاها و خدمات خریداری یا تحصیل شده در یک دوره معین وضع می‌گردد.

تعرفه گمرکی

در واقع این طور می‌توان گفت که وصول حقوق و عوارض، توسط گمرک انجام می‌شود اما وصول هزینه‌ها بر عهده سازمان‌های ارائه دهنده خدمت می‌باشد.

منظور از حقوق در گمرک در دو قسمت ذیل تعریف می‌شود:

• حقوق گمرکی که توسط مجلس وضع گردیده و برای همه کالاها 4 درصد است.
• سود بازرگانی تعیین شده توسط دولت.

در واقع میزان حقوق ورودی قابل پرداخت برای ورود کالا، تعرفه گمرکی است که در بستر روش‌هایی خاص و تاریخ مبتنی بر سیستم طراحی و مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سوالات متداول درمورد مالیات‌های گمرکی و انواع آن