شرکتهای دانش بنیان و آشنایی با موسسههای با پایه علم
شرکتهای دانش و بنیان بر دانش متمرکز بوده و ارزشهای آن بر پایه دانش و فناوری اطلاعات بنا شده است. به بیانی سادهتر این شرکتها رونق، شکوفایی و پیشرفت دانش کشورها را سبب میگردند. بدیهی است که سوالهای بسیاری در رابطه با این شرکتها داشته باشید به عنوان مثال کدام شرکتها دانش بنیان محسوب میشوند؟ ویژگی دقیق شرکتهای دانش بنیان به چه صورت است؟ چگونگی قرار گرفتن یک شرکت جز این دسته بندی؟ هدف از این نوشتار برسی شرکتهای دانش بنیان و پاسخ به سوالات پیرامون آن است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
چالشهای حقوقی در توسعه شرکتهای دانش بنیان
حقوق مالکیت فکری
امروزه بسیاری از خدمات و محصولات حاصل نوآوریهای کوچک و بزرگ است. در واقع نوآوریهای دانش همچون یک زنجیره به یکدیگر متصل هستند که به یک خروجی نوین منجر میگردند. با توجه به این که این نوآوریها حاصل پژوهشهای فکری و دانش هستند، بنابراین شرکتهایی که بر مبنای دانش تشکیل شدهاند، میتوانند مالک داراییهای فکری و اختراعات خود شده و آنها را ثبت نمایند. در واقع شرکتهای مبتنی بر دانش علاوه بر مالکیت داراییهای فکری خود، قادر به بهره مندی از آن نیز هستند. شایان ذکر است که برخی از این شرکتها اطلاعات فنی و تجاری ارزشمندی را دارند که باید به صورت اسرار تجاری شرکت حفظ شوند.
ویژگیهای شرکتهای مبتنی بر دانش
همانگونه که گفته شد این شرکتها ضمن ارائه طرح و ایدهای نوین، رشد و توسعه اقتصاد کشور را سبب میگردند. برخی ویژگیهای این شرکتها عبارتاند از:
خلق ایده ای جدید بر اساس فناوری کشور
داشتن ایده و طرح جدید براساس دانش و فناوریهای کشور، اولین و مهمترین ویژگی شرکتهای مبتنی بر دانش (دانش محور) است. در واقع یک نوع همبستگی میان میزان خلق ایده و نوآوریها با سطح دانش و فناوریهای یک کشور وجود دارد. خلق طرحی خلاقانه و نوین نیازمند فراهم بودن محیطی مناسب برای آزمایش و ارائه آن است. در صورت مغایرت طرح با زیرساختها و سطح فناوری یک کشور، امکان حمایت از آن وجود نخواهد داشت.
پایداری نوآوری و دانش در برابر تحولات جهانی
یکی دیگر از ویژگیهای مهم شرکتهای مبتنی بر دانش، پایداری نوآوری و دانش مقابل تحولات جهانی است. عمر این شرکتها بالا بوده و نگرانی بابت تغییر دنیای سیستمی برای شرکتهای دانش محور وجود ندارد.
عدم وجود مال ملموس
این شرکتها هیچگونه مال و املاکی اعم از زمین، ماشین آلات، تجهیزات و… نداشته که این ویژگی دقیقا برخلاف ویژگیهای کسب و کارهای تجاری است. چرا که شرکتهای دانش محور بر مبنای فناوری و تخصصهای علمی و پژوهشی تشکیل شده و بر دانش خود متمرکز است. با توجه به عدم وجود مال ملموس در این شرکتها، اظهارنامه مالیاتی نیز برای آنها پیش بینی نشده است.
برخورداری از یک خروجی نوین
یک خروجی مشخص و نوین، لازمهی فعالیت این شرکتها است. در واقع محصولات شرکتهای دانش محور میبایست به تولید رسیده و یا اینکه در حد نمونه آزمایشگاهی ساخته شود. همچنین دانش و فناوریهای محصولات و خدمات این شرکتها میبایست در سطح بالایی باشد. چرا که حمایتی به محصولاتی با سطح معمولی و عادی تعلق نمیگیرد. دولت ایران نیز حمایت ویژهای از شرکتهای دانش محور داشته تا موجبات بالا رفتن سطح اقتصاد و دانش کشور را فراهم نماید. لازم به ذکر است که روی کار آمدن شرکتهای مبتنی بر دانش (دانش محور) موجب اهمیت دادن به ارائهی خدمات با کیفیت شده است. به دلیل علمی بودن ماهیت این شرکتها، همواره شاهد نقش و حضور پررنگ اساتید و اعضای هیأت علمی دانشگاهها در ایجاد این شرکتها هستیم.
مزایا و امتیازات شرکت های دانش محور
- معافیت از پرداخت مالیات، عوارض و پرداختهای گمرکی برای مدتی 15 ساله.
- امکان کسب وامهای بدون بهره با پرداختهای بلند مدت جهت تولید و عرضه خدمات.
- اولویت دادن به شرکتهای دانش محور جهت راه اندازی واحدهای پژوهشی، علمی و فناوری.
- امکان بیمه کردن محصولات برای کاهش خطرپذیری آنها.
- اعطای مبلغی بین 300 میلیون الی 5 میلیارد تومان به شرکتهای دانش محور جهت تجاری سازی محصولات و خدمات.
- بهرهمندی از مشاورههای مالیاتی و حسابداری رایگان.
- جایگزینی پروژهها به جای خدمت سربازی.
- بخشودگی جرایم عدم بیمه و…
سوالات متداول درمورد شرکتهای دانش بنیان و آشنایی با موسسههای با پایه علم
شرکتهای دانش بنیان چه هستند؟
شرکتهای دانش بنیان شرکتهایی هستند که فعالیت آنها بر اساس دانش، نوآوری و فناوری اطلاعات شکل گرفته و ارزش اصلیشان بر پایه دانش و نوآوری است. این شرکتها نقش مهمی در رشد اقتصاد و شکوفایی علمی کشور دارند.
ویژگیهای اصلی شرکتهای دانش بنیان چیست؟
ویژگیهای اصلی این شرکتها شامل خلق ایده نوین مبتنی بر فناوری کشور، پایداری نوآوری در برابر تحولات جهانی، عدم وجود دارایی ملموس و تولید خروجی نوآورانه و با سطح دانش بالا است.
چالشهای حقوقی شرکتهای دانش بنیان چیست؟
چالش اصلی این شرکتها حقوق مالکیت فکری و حفاظت از نوآوریهاست. شرکتها میتوانند مالک اختراعات، داراییهای فکری و اطلاعات تجاری خود شوند و آنها را به صورت اسرار تجاری حفظ کنند.
مزایای شرکتهای دانش بنیان چیست؟
این شرکتها از معافیت مالیاتی، معافیت گمرکی، دریافت وامهای بدون بهره، اولویت در راهاندازی واحدهای پژوهشی و علمی، بیمه محصولات، کمک مالی برای تجاریسازی و مشاوره رایگان بهرهمند میشوند.
چگونه یک شرکت میتواند دانش بنیان شود؟
یک شرکت برای دانش بنیان شدن باید طرح یا محصولی مبتنی بر دانش و فناوری تولید کند، بدون دارایی ملموس باشد و خروجی نوآورانه و قابل ارزیابی داشته باشد. همچنین باید معیارها و استانداردهای مصوب سازمانهای مربوطه را رعایت کند.
چرا شرکتهای دانش بنیان اهمیت دارند؟
این شرکتها با خلق نوآوریهای علمی و فناوری، توسعه اقتصاد دانشبنیان، ایجاد فرصتهای شغلی تخصصی و ارتقای سطح فناوری کشور نقش کلیدی دارند.
من یه ایده جدید دارم. چطور میتونم شرکتم رو دانش بنیان ثبت کنم؟
برای ثبت شرکت به عنوان دانشبنیان، ایده و محصول شما باید دارای سطح بالایی از دانش و فناوری باشد و صرفاً یک نوآوری معمولی نباشد. همچنین، محصول شما باید به مرحله تولید یا نمونه آزمایشگاهی رسیده باشد. برای شروع فرآیند، باید درخواست خود را در سامانههای مربوطه ثبت و مدارک لازم را ارائه دهید.
چرا برای شرکتهای دانش بنیان اظهارنامه مالیاتی پیش بینی نشده؟
این شرکتها بر اساس دانش، تخصص و فناوری فعالیت میکنند و داراییهای ملموس و فیزیکی مانند زمین و ماشینآلات ندارند. به همین دلیل، ماهیت کاری آنها با کسبوکارهای تجاری سنتی متفاوت است و اظهارنامه مالیاتی رایج برای آنها کاربرد ندارد.
میشه به جای خدمت سربازی، یه پروژه دانش بنیان انجام داد؟
بله، یکی از مزایای مهم شرکتهای دانشبنیان، امکان جایگزینی پروژهها به جای خدمت سربازی برای افراد متخصص و فعال در این شرکتها است. این امتیاز به منظور حفظ نخبگان و حمایت از فعالیتهای علمی و پژوهشی در کشور ارائه میشود.
آیا شرکتهای دانش بنیان فقط می تونن به تولید محصول بپردازن؟
خیر، فعالیت شرکتهای دانشبنیان به تولید محصول محدود نمیشود. این شرکتها میتوانند خدمات نوین و با سطح فناوری بالا نیز ارائه دهند. هدف، ارائه یک خروجی مشخص و نوآورانه است که میتواند هم محصول فیزیکی و هم یک خدمت باشد.
مزایای مالیاتی شرکتهای دانش بنیان چیه؟
شرکتهای دانشبنیان از مزایای مالیاتی قابل توجهی برخوردارند. آنها برای ۱۵ سال از پرداخت مالیات، عوارض و حقوق گمرکی معاف هستند. این امتیاز به منظور کاهش هزینهها و تشویق سرمایهگذاری در بخشهای علمی و فناوری است.
اگه یه محصول دانش بنیان بسازیم، میتونیم ازش حفاظت قانونی کنیم؟
بله، یکی از چالشهای حقوقی مهم در این زمینه، حقوق مالکیت فکری است. شرکتهای دانشبنیان میتوانند داراییهای فکری و اختراعات خود را ثبت کرده و از آنها بهرهمند شوند. همچنین، اطلاعات فنی و تجاری ارزشمند آنها به عنوان اسرار تجاری شرکت محافظت میشود.
چرا اعضای هیئت علمی و اساتید دانشگاهها در ایجاد این شرکتها نقش پررنگی دارند؟
به دلیل ماهیت علمی و پژوهشی شرکتهای دانشبنیان، اساتید و اعضای هیئت علمی دانشگاهها که دارای دانش و تخصص در زمینههای مختلف هستند، نقش بسیار مهمی در ایجاد و توسعه این شرکتها ایفا میکنند. این امر به ارتباط نزدیک صنعت و دانشگاه کمک میکند.
مزیت وامهای شرکتهای دانشبنیان نسبت به وامهای بانکی عادی چیه؟
وامهایی که به شرکتهای دانشبنیان اعطا میشود، معمولاً بدون بهره و با مدت بازپرداخت بلندمدت است. این شرایط بسیار بهتر از وامهای بانکی عادی است و به شرکتها کمک میکند تا فرآیند تولید و تجاریسازی محصولات خود را با ریسک مالی کمتری انجام دهند.
آیا یه ایده هرچقدر هم جدید باشه، اگه با زیرساختهای کشور نخونه، باز هم حمایت میشه؟
خیر. یکی از ویژگیهای مهم شرکتهای دانشبنیان، همبستگی نوآوری و دانش با سطح فناوری کشور است. اگر طرح و ایده شما با زیرساختها و سطح فناوری موجود در کشور سازگار نباشد، امکان حمایت از آن وجود نخواهد داشت.
من یه ایده دارم که خیلی خلاقانه است، ولی فکر میکنم خیلی از کسب و کارهای دیگه هم دارن مشابهش رو میزنن. بازم میتونم از حمایتهای دانشبنیان استفاده کنم؟
برای بهرهمندی از حمایتهای دانشبنیان، محصول یا خدمت شما باید دارای دانش و فناوری در سطح بالایی باشد. اگر محصول شما یک نوآوری عادی و معمولی است که به راحتی توسط دیگران قابل ارائه است، معمولاً حمایتی به آن تعلق نمیگیرد.