تسهیلات اعطایی فروش اقساطی

تسهیلات اعطایی فروش اقساطی

خرید و فروش که اصطلاحا بیع نامیده می‌شود یکی از صور مشروع معاملات بوده و عبارت از این است که شخص (فروشنده) در مقابل مالی (ثمن) که از دیگری (خریدار) می‌گیرد، مال خود (مبیع) را به دیگری تملیک کند و او نیز به تملک خود در آورد. بیع عبارت است از تملیک عین به عوض معلوم که ممکن است مطلق یا مشروط بوده و یا برای تسلیم تمام یا قسمتی از مبیع باشد و یا اینکه جهت تادیه تمام یا قسمتی از ثمن، اجلی قرار داده شود. بنابراین، روشن می‌شود که از لحاظ قانون مدنی، هر یک از اقسام بیع: نقد، نسیه و همچنین سلف یا سلم، بدون آنکه قبض ثمن و مبیع در مجلس عقد لازم باشد، صحیح است، زیرا متعاملین اجازه دارند برای تسلیم مبیع یا تادیه ثمن، اجلی قرار دهند و قیدی در لزوم تادیه دین و تسلیم مبیع، در مجلس عقد مشخص نگردیده. بنابر مطالب بیان شده، فروش اقساطی به ترتیب مصطلح در نظام بانکداری اسلامی در ایران متخذ از بیع سند است و تعریف مندرج در ماده 47 آیین نامه فصل سوم قانون عملیات بانکی بدون ربا متضمن همین مفهوم است. منظور از فروش اقساطی این است که تمام یا قسمتی از عینی را که بهای آن معلوم است را به صورت مساوی یا غیر مساوی تقسیم کرده تا در موعد‌های معینی دریافت گردد.

حقوق و تعهدات طرفین در قراردادهای فروش اقساطی

ویژگی‌های فروش اقساطی

• از نظر ماهیت حقوقی مطابق ماده 344 قانون مدنی در صورتی که شرطی در عقد بیع ذکر نگردد و یا موعدی برای تسلیم مبیع و تادیه ثمن مشخص نشده باشد، بیع قطع بود و ثمن حال محسوب می‌گردد مگر اینکه حسب عرف و عادات تجارت در معاملات تجاری، وجود شرط یا موعدی معهود باشد اگر چه کرده‌ای ذکر نشده باشد.
• فروش اقساطی، ابزاری کوتاه مدت جهت رفع نیازهای سرمایه در گردش واحدهای تولیدی از لحاظ مواد اولیه، لوازم یدکی و ابزار کار بوده و به صورت ابزاری میان و بلند مدت برای رفع نیازهای سرمایه‌ای ‌واحدهای تولیدی و خدماتی از لحاظ وسایل تولید، ماشین آلات و تاسیسات و ابزاری بلند مدت جهت رفع نیاز متقاضیان در زمینه مسکن است.
• در فروش اقساطی، کالا بلافاصله پس از انعقاد قرارداد به مالکیت مشتری در می‌آید‌.

فروش اقساطی ابزار کار و مواد اولیه لوازم یدکی

به منظور ایجاد تسهیلات لازم جهت تامین سرمایه در گردش واحدهای تولیدی، اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی، بانک می‌تواند مواد اولیه، لوازم یدکی و ابزار کار مورد احتیاج این واحدها را منحصرا بنا به درخواست و تعهد آنها مبنی بر خرید و مصرف عوامل مذکور خریداری و به طور نسیه (اقساطی) به واحدهای مذکور بفروشد. بنا به تعریف مواد اولیه عبارت است از هر نوع مواد خام، نیمه ساخت، ساخته شده واسطه‌ای و مواد بسته بندی که در تولید یک محصول معین به کار می‌روند. قطعات و وسایلی که برای جایگزینی قسمتی از ماشین آلات تولید به کار می‌رود. لوازم یدکی و ادوات و وسایلی نیز که عمر مفید آنها حدود یک سال است و با دست غیر مجهز، قابل حمل بوده و به عنوان وسایل کمکی در تولید به کار گرفته می‌شود ابزار کار محسوب می‌گردند.

فروش اقساطی وسایل تولید، تاسیسات و ماشین آلات

• مدت قراردادهای فروش اقساطی در مورد مواد اولیه، لوازم یدکی و ابزار کار معادل یک دوره تولید و حداکثر یک سال است و فقط با اجازه بانک مرکزی قابل افزایش است.
• مدت قراردادهای فروش اقساطی وسایل تولید، ماشین آلات و تاسیسات نباید از طول عمر مفید اموال مورد معامله، تجاوز نماید.
• مدت فروش اقساطی مسکن تابع ضوابط و دستورالعمل‌های اجرایی مربوط به تسهیلات مسکن است‌.

بانک می‌تواند برای ایجاد تسهیلات لازم جهت گسترش امور صنعت و معدن، کشاورزی و خدمات، اموال منقول را به درخواست مشتری و تعهد و بر مبنای خرید و مصرف و یا استفاده مستقیم مال و اموال مورد درخواست خریداری کرده و با اخذ تامین به صورت اقساطی به مشتری بفروشد. اموال موضوع این تسهیلات شامل وسایل تولید، ماشین آلات و تاسیسات است که عمر مفید آن‌ها بیش از یک سال باشد. منظور از عمر مفید زمانی است که طی آن، استفاده مطلوب از ماشین به عمل آمده و و طول عمر مفید انواع ماشین آلات در جداول استهلاک مالیاتی نشان داده شده است. بنا به تعریف تجهیزاتی که آن‌ها در تولید انواع محصولات استفاده می‌شود وسایل تولید و دستگاه‌ها و ابزاری که به وسیله نیروی محرکه کار می‌کنند ماشین آلات و وسایلی که برای استفاده مطلوب ماشین آلات و یا انجام فعالیت‌های خدماتی مورد نیاز است به عنوان تاسیسات در نظر گرفته می‌شوند.

فروش اقساطی مسکن

بانک‌ها می‌توانند به منظور ایجاد تسهیلات لازم جهت گسترش امر مسکن، واحدهای مسکونی ارزان قیمت احداث نمایند و آن‌ها را به صورت اقساطی به فروش برساند. ضوابط اعطای تسهیلات بررسی عمر مسکن از سوی شورای پول و اعتبار تعیین می‌گردد.

سوالات متداول درمورد تسهیلات اعطایی فروش اقساط