دلایل مخالفت با ثبت بین المللی کشتیها
برای بررسی دلایل مخالفت با ثبت بین المللی کشتیها، نیازمند ارائه تعریفی از پرچمهای مصلحتی هستیم.
با آغاز قرن دوازدهم و سیزدهم میلادی، صاحب کشتی مکلف بوده که نسبت به سبک کشتی خود اقدام کند. این تغییر تا حدودی ناشی از ظهور دولت یا ملتهایی مانند پیزا، جنوا و کاتالونیا در اروپا که نتیجه رقابت و جنگ در بین کشورهای مهم دریایی است. این جنگها سبب شد تا رفته رفته دیدگاه سنتی افراد نسبت به لزوم ثبت کشتیها در کشور متبوع مالکان تغییر کند و تمایل برای استفاده از خدمات ثبت ارائه شده توسط سایر دولتها فزونی یابد که نتیجه آن ظهور پدیدهای به نام پرچمهای مصلحتی بود. در پدیده پرچمهای مصلحتی، صاحبان کشتی تلاش میکردند به منظور پیشگیری از تحمل مشکلات در ارتباط با ملل متخاصم جلوگیری کنند و از وضعیت موجود سود ببرند.
چرا برخی کشورها با ثبت بینالمللی کشتیها مخالف هستند؟
به همین علت کشورها به دو دسته عمده تقسیم شدند:
- کشورهایی که به لزوم تبعیت مالکان کشتی مصراند و به فکر تامین منافع ملی خود در اعطای تابعیت به کشتیهای متبوع خود هستند و کشورهایی که با اندیشه اقتصادی، به فکر کسب سود از طریق اعطای تابعیت به کشتیهای متقاضی هستند خواه مالکان این کشتیها، تابعیت کشور ارائه کننده ثبت را داشته باشند و خواه نداشته باشند.
- کشورهای دسته دوم را کشورهای ارائه کننده خدمات پرچم مصلحتی میگویند اما برخی کشورها، شیوهای بینابین اتخاذ کردهاند؛ به این تعبیر که در لزوم وابستگی مالک یا مالکان کشتی به کشور ثبت کننده، نه همچون کشورهای گروه نخست، سخت گیرند و نه همچون کشورهای دسته دوم سهل گیرند.
دلایل مخالفت با ثبت بین الملل
همانطور که در نوشتههای پیشین ذکر شد، در ثبت بین الملل بعضی از کشورها هستند که بدون وجود ارتباط و علقه واقعی بین کشتی و دولت، تابعیت خود را به کشتیها اعطا میکنند و اجازه میدهند که از پرچم آنان استفاده شود، در واقع تابعیت خود را شرایط فوق العاده سادهای به کشتیهای خارجی اعطا میکنند. به تدریج در فرهنگ عامه مردم و همچنین درون عرف متداول حرفهی کشتیرانی این دیدگاه به وجود آمد که سیستم پرچم مصلحتی تبدیل به غدهای سرطانی یا بلایی عمومی شده که برای ریشه کن کردن شب بسیار دیر شده است. باید اعتراف کرد که دستگاههای ثبت آزاد به نوعی مسیرهای پر پیچ و خم ثبتهای سنتی را نادیده گرفته و با برداشتن موانع دست و پا گیر ثبتهای سنتی طرفداران بسیاری را به سوی خود جلب کردهاند که تبعات بسیاری را نیز به دنبال خود داشته است. مخالفان این دستگاهها انتقادات خود را روی سه جنبه متمرکز میکنند و معتقد هستند که ثبت آزاد، بیشترین اثر منفی خود را در این سه حوزه آشکار میکند. این سه حوزه عبارتاند از ایمنی، نیروی کار و انحراف اقتصادی که به علت نبود رابطه ملی واقعی میان کشتی دار و کشور پرچم تحت تاثیر قرار گرفتهاند. اخیرا نگرانیها به این سمت نیز کشیده شده که این فقدان رابطه ملی و نبود نظارت توسط کشورهای پرچم، خطرات امنیت و تروریست بین المللی را نیز ایجاد میکند.
ایمنی
این واقعیت که بسیاری از مشهورترین و جنجالیترین فجایع کشتیرانی (دریایی) اواخر قرن بیستم شامل کشتیهای ثبت شده تحت پرچمهای مصلحتی بوده واقعیتی است که به هیچ عنوان نمیتوان آن را انکار کرد؛ فجایعی که ضررهای اقتصادی و زیستی بسیاری را به همراه داشت و به شدت مخالفت گروههای مختلف از حقوق دانان گرفته تا طرفداران محیط زیست و اقتصاددانان را برانگیخت. از طرفی دیگر این نیز یک واقعیت است که حوادث رخ داده در کشتیهای با ثبت آزاد یا بین المللی به نسبت به کشورهای کشتیرانی قدیمی که الزام ارتباط واقعی بیان کشتی دار و کشور پرچم را حفظ میکنند، علاوه بر تعداد سوانح، به لحاظ میزان صدمه و زیان آمار بالاتری را را نشان میدهد.
علت بالا بودن آمار وقوع حوادث دریایی در کشورهای ثبت آزاد به شرح ذیل است:
- مالکان واقعی به آسانی قابل شناسایی نمیباشند.
- مالکان واقعی میتوانند هویتهای خود را توسط دستکاری کردن اسناد شرکتها تغییر دهند.
- ناخدا و کارکنان کشتی تبعه کشور پرچم نمیباشند.
- کشتیرانی ثبت آزاد فاقد ساختار متحد است.
- مالکان ثبت آزاد بهتر میتوانند ناخداها و کارکنان را وادار به ریسک کنند، چون هیچ مرجع مناسبی وجود ندارد که کارکنان کشتی بتوانند اقامه دعوا کنند.
- کنترل کشورهای بندری به نسبت کشورهای پرچم ضعیفتر است.
نیروی کار
نابرابری دو طرف رابطهی کار یعنی کارگر و کارفرما در تمام زمینهها به چشم میخورد میتوان گفت که این رابطه در بطن رابطه کار جای دارد. دگرگونیهای اجتماعی و اقتصادی که در پی انقلاب صنعتی پدید آمد سبب شد که جنبشهای کارگری به وجود آیند و با تصویب قوانین کار و عهدنامهها و مقاوله نامههای متعددی از این نابرابریها کاسته شود یا تا حدی تعدیل شود. ثبت کشتی در نظامهای ثبت آزاد تا حد زیادی حقوق مسلم و پذیرفته شدهی کارگران بخش حمل و نقل دریایی را نادیده گرفته و این یکی از مهمترین ایراداتی است که به آن وارد است.
سوالات متداول درمورد دلایل مخالفت با ثبت بین المللی کشتیها
پرچم مصلحتی چیست و چگونه شکل گرفت؟
پرچم مصلحتی به پرچمی گفته میشود که کشورها به کشتیهای خارجی بدون الزام به داشتن ارتباط واقعی با کشور خود اعطا میکنند تا مزایای اقتصادی و امنیتی خاصی برای مالکان کشتی فراهم شود. این پدیده از رقابت دریایی کشورهای اروپایی در قرون وسطی شکل گرفت.
چرا برخی کشورها با ثبت بینالمللی کشتیها مخالف هستند؟
کشورهای مخالف معتقدند ثبت بینالمللی کشتیها بدون وابستگی ملی واقعی، امنیت، ایمنی و حقوق نیروی کار را تهدید کرده و میتواند تبعات اقتصادی و محیط زیستی منفی به همراه داشته باشد.
دلایل اصلی مخالفت با ثبت بینالمللی کشتیها چیست؟
دلایل اصلی شامل سه حوزه ایمنی، نیروی کار و انحراف اقتصادی است. فقدان نظارت ملی و نبود رابطه واقعی میان مالکان کشتی و کشور پرچم باعث افزایش ریسکها و اثرات منفی میشود.
چگونه ثبت آزاد بر ایمنی کشتیها تأثیر میگذارد؟
در ثبت آزاد، مالکان واقعی به راحتی قابل شناسایی نیستند، کارکنان کشتی تابع کشور پرچم نیستند و ساختار مدیریتی متحد وجود ندارد؛ این عوامل سبب افزایش تعداد و شدت حوادث دریایی میشوند.
تأثیر ثبت آزاد بر حقوق نیروی کار چیست؟
ثبت آزاد حقوق پذیرفته شده کارگران دریایی را نادیده گرفته و نابرابری بین کارگر و کارفرما را تشدید میکند، چرا که نظارت و تعهدات قانونی کشور پرچم نسبت به کارکنان ضعیف است.
آیا ثبت بینالمللی کشتیها خطرات امنیتی هم دارد؟
بله؛ فقدان نظارت و رابطه ملی واقعی ممکن است تهدیدات امنیتی و تروریستی بینالمللی ایجاد کند و کنترل فعالیتهای کشتیها را دشوار نماید.




من یه کشتی دارم و میخوام برای ثبتش یه پرچم آزاد انتخاب کنم. آیا همه پرچمهای آزاد مثل همن؟
خیر. با اینکه همه پرچمهای آزاد مزایای مالیاتی مشترکی دارن، اما در عواملی مثل شرایط پذیرش کشتی (سن و اندازه)، هزینهها و قابلیت دسترسی با هم تفاوت دارن. بهتره قبل از انتخاب، این موارد رو بررسی کنید.
آیا کشتیهای با پرچم آزاد بیشتر در معرض خطر هستن؟
مخالفان این نوع ثبت، معتقدن که آمار سوانح در کشتیهای با پرچم آزاد بالاتره. این امر به دلیل نبود نظارت کافی و عدم شفافیت هویت مالکان در این سیستمهاست.
اگه یه کشتی رو از کشور دیگهای بخرم، چطور میتونم سریعاً پرچم جدید بگیرم؟
برخی از نظامهای ثبت برای تسهیل معاملات، به صورت ۲۴ ساعته فعالیت میکنن. این موضوع برای ثبت همزمان کشتی بعد از خرید اهمیت زیادی داره و به شما کمک میکنه تا بدون وقفه فعالیت خودتون رو ادامه بدین.
آیا همه کشتی ها میتونن در نظام های ثبت آزاد ثبت بشن؟
خیر. برخی از نظامهای ثبت، محدودیتهایی در مورد نوع و سن کشتی دارن. برای مثال، ممکنه کشتیهای قدیمیتر یا کشتیهایی که موتور ندارن، برای ثبت در برخی کشورها با مشکل روبرو بشن.
دلیل اصلی مخالفت با پرچمهای مصلحتی چیه؟
دلیل اصلی، نبود ارتباط واقعی و ملی بین کشتی و کشور پرچم هست که باعث مشکلاتی در حوزههای ایمنی، حقوق نیروی کار و مسائل اقتصادی میشه.
من یه قایق تفریحی دارم. آیا میتونم اون رو در یک نظام ثبت آزاد ثبت کنم؟
بله. مالکان قایقهای تفریحی معمولاً وسیعترین دامنه اختیارات رو برای انتخاب پرچم دارن.
آیا انتخاب پرچم آزاد میتونه به حقوق کارمندان من آسیب بزنه؟
بله. یکی از انتقادهای مهم به نظامهای ثبت آزاد، نادیده گرفتن حقوق کارگران هست. بهتره قبل از انتخاب، قوانین مربوط به نیروی کار رو به دقت بررسی کنید.
هزینه ثبت کشتی در نظامهای آزاد چطوری محاسبه میشه؟
هزینههای ثبت معمولاً بر اساس ظرفیت بارگیری کشتی محاسبه میشه، هرچند برخی کشورها هزینههای اولیه رو به طور کامل حذف کردن تا جذابیت بیشتری داشته باشن.
آیا ثبات سیاسی یه کشور روی انتخاب پرچم آزاد تأثیر داره؟
ثبات سیاسی کمتر از عواملی مثل درگیریهای خارجی روی انتخاب پرچم تأثیر داره، چون جنگها میتونن امنیت دریانوردی بینالمللی رو تحت تأثیر قرار بدن.
اگه یه کشتی ماهیگیری دارم، میتونم اون رو در نظامهای ثبت آزاد ثبت کنم؟
بله. اما برای ثبت کشتی ماهیگیری، معمولاً باید یک مجوز یا سهمیه برای انجام فعالیت ماهیگیری دریافت کنید.