مقررات مالیاتی شرکتها
مطابق با قانون ایران، پرداخت مالیات یکی از الزامات تحمیلی بر شرکتها است. هر یک از شرکتها پس از ثبت، ملزم به انجام اقدامات لازم برای تعیین حوزه مالیاتی خود هستند که پس از آن، پلمپ دفاتر تجاری جهت حسابرسی دقیقتر به مالیات شرکتها صورت میگیرد. در واقع مالیات از مسائلی است که اهمیت بسیاری داشته و از قوانین و مقررات خاصی برخوردار است.
تکالیف مالیاتی شرکتها پس از ثبت
مقررات مالیاتی
شرکتها براساس مقررات مالیاتی شرکتهای ثبت شده در اداره ثبت، موظف به پرداخت مالیات هستند. در صورتی که شرکتها نسبت به مقررات مالیاتی توجهی ننمایند، تبعات سنگینی را متحمل خواهند شد. مانند محرومیت در استفاده از تسهیلات و مزایای قانونی و پرداخت جرایم مالیاتی. اقدامات لازم جهت محاسبه مالیات و جریمه شرکتها در اداره مالیات و به صورت علی الراس صورت میگیرد. براساس مقررات مالیاتی ایران، سال مالی از اهمیت ویژهای در محاسبه مالی شرکتها برخوردار است. در واقع تعیین مالیات نیاز به مشخص شدن سال مالی شرکت دارد. به عبارت بهتر مالیات با محاسبه سود و زیان یک سال مالی تعیین میشود. پس از آن، شرکت باید براساس مقررات مالیاتی، اقدامات لازم را جهت تنظیم اظهار نامه و تراز نامه انجام دهد.
مالیات مستقیم
مالیات مستقیم، از درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی حاصل میشود. مطابق با قانون مالیاتهای مستقیم، شرکتها نیز ملزم به پرداخت مالیات از مجموع درآمد فعالیتهای انتفاعی خود هستند. مطابق بند 1 قانون مالیاتهای مستقیم، شرکتها علاوه بر پرداخت مالیات مستقیم، ملزم به پرداخت مالیات نسبت به اموال و املاکی که در ایران دارند هستند.
کدام اشخاص حقوقی معاف از پرداخت مالیات هستند؟
مطابق مقررات مالیاتی، افراد مشمول مالیات به شرح ذیل هستند:
- موسسات دولتی، وزارتخانهها و دستگاههایی که بودجه آن کاملا از سوی دولت و یا شهرداری تامین میشود. این شرکتها باید مالیات خود را ظرف 4 ماه پس از سال مالی در حوزه مالیاتی خود، پرداخت نمایند. مالیات تعلق گرفته به این شرکتها ده درصد از مبلغ کل درآمد مشمول مالیات است.
- شرکتهای که بخشی از بودجه آنها به دولت و یا شهرداری تعلق دارد. این شرکتها به دو دسته ذیل تقسیم میشوند:
- سهم دولت در آن بیش از 50 درصد باشد. که در این صورت نرخ مالیات به نسبت ده درصد از درامد سهم دولت میباشد.
- سهم دولتی کمتر از 50 درصد یا مساوی باشد: تنها سهم خصوصی شامل معافیت مالی میگردد.
- مقررات مالیاتی شرکتهای خصوصی.
شرکتهای سهامی
شرکتهای سهامی خاص و عام یکی از انواع شرکتهایی هستند که در ایران ثبت میشود. در رابطه با هر یک از این شرکتها نکاتی وجود دارد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
- کاهش نرخ مالیات فروش سهام: نرخ مالیات فروش سهام و حق تقدم سهام، طبق مقررات مالیاتی جدید، از 0.5 درصد ارزش فروش به 0.1 درصد کاهش نموده است.
- معافیت از مالیات بر درآمد افزایش سرمایه: مطابق با مقررات مالیاتی سال 1397، اگر افزایش سرمایه به موجب سود تقسیم نشده صورت گیرد، شمال معافیت از مالیات سرمایه افزایش یافته میشود. معادل ده درصد از مالیات شرکتهای سهامی پذیرفته شده در بورس، از سال پذیرش تا سال حذف آنها در فهرست نرخها، بخشیده میشود.
مالیات شرکتهای با مسئولیت محدود، نسبی، مختلطها و تضامنی
پس از کسر مالیات از ده درصد کل درآمد شرکت، باقی درآمد مشمول مالیات شرکت براساس اساسنامه شرکت و یا سرمایه یا سهم الشرکه، تقسیم شده و سهم هر کدام مشمول مالیات به نرخ خواهد بود.
مالیات موسسات غیر تجاری
اشخاص حقوقی غیر تجارتی ایرانی که برای تقسیم سود تشکیل نشدهاند، اگر فعالیت انتفاعی داشته و جمع فعالیتهای آن، سودی را به همراه داشته باشد، سود حاصل شده از درآمد، مشمول مالیات به نرخ ماده 131 قانون مالیاتهای مستقیم میگردد.
مالیات شرکتهای تعاونی
شرکتهای تعاونی نیز مانند سایر شرکتها، ملزم به پرداخت مالیات بر درآمد هستند. لازم به ذکر است که مدیران این شرکتها، دارای مسئولیتی تضامنی، نسبت به پرداخت مالیات هستند. قبل از انحلال شرکتهای تعاونی باید اظهار نامهای تحت عنوان اظهار نامه دارایی توسط مدیر شرکت، تکمیل شده و به اداره مالیاتی تسلیم گردد.
سوالات متداول درمورد مقررات مالیاتی شرکتها
تکالیف مالیاتی شرکتها پس از ثبت چیست؟
شرکتها پس از ثبت باید حوزه مالیاتی خود را تعیین کرده و دفاتر تجاری را پلمپ نمایند. سپس موظفاند اظهارنامه و ترازنامه سالانه را تنظیم و مالیات خود را طبق قوانین پرداخت کنند. عدم انجام این تکالیف موجب جرایم مالیاتی و محرومیت از مزایا خواهد شد.
مالیات مستقیم شرکتها چگونه محاسبه میشود؟
مالیات مستقیم از مجموع درآمد فعالیتهای انتفاعی شرکتها و همچنین از اموال و املاک آنها در ایران اخذ میشود. محاسبه مالیات بر اساس سود و زیان سال مالی شرکت انجام میگیرد.
کدام شرکتها یا اشخاص حقوقی از مالیات معاف هستند؟
مؤسسات دولتی، وزارتخانهها و دستگاههایی که بودجه آنها کاملاً دولتی یا شهرداری است، معافیت مالی دارند و تنها ده درصد از کل درآمد مشمول مالیات را پرداخت میکنند. شرکتهای نیمهدولتی نیز بسته به سهم دولت از معافیتهای خاص برخوردارند.
شرکتهای سهامی چه معافیتهای مالیاتی دارند؟
شرکتهای سهامی خاص و عام، در صورت افزایش سرمایه از محل سود تقسیم نشده از معافیت مالیاتی برخوردار میشوند. همچنین نرخ مالیات فروش سهام و حق تقدم سهام از ۰.۵ درصد به ۰.۱ درصد کاهش یافته است. علاوه بر این، ده درصد مالیات شرکتهای بورسی بخشوده میشود.
مالیات شرکتهای با مسئولیت محدود، تضامنی و نسبی چگونه است؟
در این شرکتها پس از کسر مالیات ده درصدی از کل درآمد، باقی درآمد مشمول مالیات بر اساس اساسنامه یا سهمالشرکه بین شرکا تقسیم میشود و سهم هر کدام به نرخ ماده ۱۳۱ مشمول مالیات خواهد بود.
آیا موسسات غیر تجاری هم باید مالیات پرداخت کنند؟
بله، اشخاص حقوقی غیر تجاری اگر فعالیت انتفاعی داشته باشند و از آن سود کسب کنند، مشمول مالیات بر درآمد طبق ماده ۱۳۱ قانون مالیاتهای مستقیم میشوند.
مقررات مالیاتی شرکتهای تعاونی چگونه است؟
شرکتهای تعاونی نیز موظف به پرداخت مالیات بر درآمد هستند. مدیران این شرکتها مسئولیت تضامنی در قبال مالیات دارند و پیش از انحلال باید اظهارنامه دارایی را به اداره مالیات تسلیم کنند.
من تازه یه شرکت ثبت کردم، باید چه کارایی انجام بدم تا مالیات شرکت رو پرداخت کنم؟
پس از ثبت شرکت، باید به حوزه مالیاتی مربوطه مراجعه کرده، تشکیل پرونده دهید و پلمپ دفاتر تجاری خود را انجام دهید. سپس با تعیین سال مالی، اظهارنامه و ترازنامه مالی را تهیه و ارائه نمایید.
اگه یه شرکت مالیاتش رو نداد، چه مجازاتی در انتظارشه؟
در صورت عدم رعایت مقررات مالیاتی، شرکت مشمول جرایم سنگین مالیاتی شده و از تسهیلات و مزایای قانونی محروم خواهد شد.
شرکت ما یه شرکت سهامی خاصه، آیا نرخ مالیات فروش سهام برای ما فرق داره؟
طبق مقررات جدید، نرخ مالیات فروش سهام و حق تقدم سهام از ۰.۵ درصد به ۰.۱ درصد کاهش یافته است.
اگه شرکتی که بخشی از بودجهاش از دولت میاد، مالیاتش چجوری حساب میشه؟
اگر سهم دولت بیش از ۵۰ درصد باشد، نرخ مالیات ۱۰ درصد از درآمد مشمول مالیات است. اگر کمتر یا مساوی ۵۰ درصد باشد، تنها سهم خصوصی شامل معافیت میشود.
موسسات غیرتجاری هم باید مالیات بدن؟
موسسات غیرتجاری که برای تقسیم سود تشکیل نشدهاند، اگر فعالیت انتفاعی داشته باشند و سودی به دست آورند، سود حاصل از درآمدشان مشمول مالیات خواهد شد.
اگه افزایش سرمایه یه شرکت سهامی از سود تقسیم نشده باشه، بازم باید مالیات بده؟
طبق مقررات سال ۱۳۹۷، اگر افزایش سرمایه از سود تقسیم نشده صورت گیرد، آن شرکت از مالیات افزایش سرمایه معاف خواهد بود.
مدیران شرکتهای تعاونی چه مسئولیتی در قبال مالیات شرکت دارن؟
مدیران شرکتهای تعاونی دارای مسئولیت تضامنی در قبال پرداخت مالیات هستند.
مالیات شرکتهای با مسئولیت محدود چطوری محاسبه میشه؟
پس از کسر ۱۰ درصد از کل درآمد، باقی درآمد مشمول مالیات بر اساس اساسنامه یا سهمالشرکه بین شرکا تقسیم شده و سهم هر فرد به نرخ قانونی مشمول مالیات خواهد شد.
آیا سال مالی برای محاسبه مالیات خیلی مهمه؟
بله، سال مالی در محاسبه مالیات شرکتها از اهمیت ویژهای برخوردار است و مالیات با محاسبه سود و زیان یک سال مالی تعیین میشود.
شرکتهای دولتی و وزارتخانهها هم باید مالیات بدن؟
وزارتخانهها و موسسات دولتی که بودجه آنها کاملا از سوی دولت تامین میشود، مالیات بر درآمد دارند که نرخ آن ۱۰ درصد از کل درآمد مشمول مالیات است.