تفاوت استخدام رسمی، پیمانی و قراردادی
امروزه دو انتخاب جهت کسب و کار برای هر فرد وجود دارد اعم از اینکه برای خودکار کرده و یا به استخدام رسمی شخصی در آید. برای پرداختن به مسائل پیرامون انواع استخدام‌ها نیازمند دانستن مفهوم استخدام و شرایط آن می‌باشیم.
شرایط استخدام در هر یک از وضعیت‌های استخدامی
مفهوم استخدام
استخدام قراردادی کتبی است که بین کارمند و کارفرما جهت ارائه خدمات همچنین کنترل و نظارت بر انجام کار انعقاد می‌شود. در این قرارداد کارمند کارهای مورد نظر کارفرما را در ازای حقوق و دستمزدی ساعتی، ماهانه و… ارائه می‌دهد. شرایط و ضوابط در این قراردادها اساسا توسط کارفرما تعیین می‌شود. البته کارمندان نیز قادر به مورد بحث قرار دادن مواردی خاص در قرارداد کار می‌باشند. در قرارداد کار حق فسخ برای هر یک از طرفین وجود دارد که این قرارداد ممکن است شفاهی، کتبی و یا نامه الکترونیکی باشد.
انواع استخدام
قراردادهای استخدامی منعقد شده در ارگان‌های دولتی کشور ایران به سه دسته‌ی قرارداد استخدام رسمی، پیمانی و خدماتی یا قرارداد کار تقسیم می‌شوند.
منظور از استخدام رسمی چیست؟
استخدام رسمی عنوانی است که در رابطه با به کارگیری نیروها در دستگاههای دولتی و مناصب رسمی به منظور تصدی و اشتغال حاکمیتی، صدق می‌کند. این افراد دارای شرایط خاصی بوده و باید گزینش‌های متناسب با حرفه یا شغل مورد نظر را با موفقیت سپری نمایند. مشاغل دولتی و حاکمیتی امتیاز تصمیم سازی در امور مهم را دارا هستند و به تبع در پیشرفت مقاصد دولتی و اداری بسیار حائز اهمیت می‌باشند. از منظر حقوقی کارمندانی که شغل آن‌ها بر‌اساس قرارداد استخدام رسمی صورت گرفته باشد زیر نظر قانون مدیریت خدمات و نظام استخدامی کشور می‌باشند.
شرایط در استخدام رسمی به چه صورت است؟
شرایط و ضوابط جهت استخدام رسمی، با توجه به افزایش جمعیت و متقاضیان موقعیت‌های شغلی دولتی در نظر گرفته شده. از جمله:
- داشتن مدرک تحصیلی (حداقل کارشناسی) مرتبط با موقعیت شغلی ذکر شده در فراخوان.
- برگزاری آزمونهای سراسری جهت استخدام.
- داشتن کارت پایان خدمت و یا معافیت از خدمت برای آقایان.
انواع استخدام رسمی
- استخدام رسمی به صورت آزمایشی.
- استخدام رسمی به صورت قطعی.
شرکت‌ها و ادارات دولتی، معمولا قراردادی را برای مدتی معین و به شکل آزمایشی جهت جذب نیروی انسانی مورد نیاز و همچنین تشخیص مهارت‌ها و صلاحیت فرد نسبت به موقعیت شغلی مربوطه، منعقد می‌کنند که در پایان این دوره آزمایشی با افراد دارای صلاحیت حسب مورد و در رابطه با قرارداد رسمی قطعی به گفتگو می‌پردازند. در صورت عدم تایید صلاحیت افراد در این آزمون‌ها، به مدت یکسال امکان شرکت در آزمون استخدامی شغل مربوطه برای آن‌ها وجود نخواهد داشت.
منظور از استخدام پیمانی چیست؟
در استخدام پیمانی افراد به منظور انجام اموری از جمله تصدی گری و امور اجرایی استخدام شده و مقررات و ضوابط مربوط به این نیروها به طور کامل در آئین نامه استخدام پیمانی قید می‌شود. این نوع استخدام از نظر برخی افراد به صورت نیمه رسمی بوده و افراد در صورت داشتن عملکرد مناسب و همچنین رضایت کارفرما، قادر به ادامه دادن فعالیت خود در قالب نیروهای رسمی می‌باشند. کلیه افرادی که به صورت پیمانی استخدام شده‌اند می‌توانند در طول مدت کاریشان تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار گیرند.
منظور از استخدام شرکتی چیست؟
در این نوع قرارداد فرد به استخدام یک شرکت خصوصی و یا دولتی غیر وابسته در می‌آید. در این نوع قراردادها فرد با شرکتی واسطه قرارداد داشته که طبق این قرارداد فرد به صورت مستقیم با دولت قرارداد ندارد و نیروی شرکت محسوب می‌شود.
مفهوم قرارداد استخدامی کارکنان خدماتی
در این نوع قراردادها افراد عهده دار کارهای خدماتی و پشتیبانی شده و در بخش‌های دولتی مشغول به کار می‌گردند. کارهایی از جمله آشپزی، سرایداری، رختشویی و… از این دسته می‌باشند. این افراد نیز تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار خواهند گرفت.
تفاوت‌های استخدام قراردادی، پیمانی و رسمی
- تفاوت این قراردادها در بیمه کردن: در استخدام پیمانی کارفرما وظیفه بیمه کردن کارمندانش را دارد. اما خدمات بعد از بازنشستگی شامل این افراد نمی‌شود در حالی که در قرارداد رسمی خدمات مربوط به بعد از بازنشستگی برای افراد پیش بینی شده است.
- تفاوت این قراردادها در حقوق: حقوق دریافتی نیروهای رسمی به اضافه مزایا و اضافه کاری از میزان دریافتی نیروهای قراردادی بیشتر میباشد.
- تفاوت این قراردادها در توجه به کارکنان: به نیروهای رسمی شماره پرسنلی تعلق میگیرد که این شماره اعتبار بیشتر آن‌ها را سبب می‌گردد. در حالی که سازمانها تعهدی در قبال نیروهای قراردادی و پیمانی ندارند.
این قراردادها در پاداش و مرخصی دادن به کارکنان نیز تفاوت دارند.
سوالات متداول تفاوت استخدام رسمی، پیمانی و قراردادی
استخدام رسمی چیست و چه ویژگیهایی دارد؟
استخدام رسمی مربوط به به کارگیری نیروها در دستگاههای دولتی و مناصب حاکمیتی است. افراد باید گزینش و آزمونهای استخدامی را سپری کنند و تحت قانون مدیریت خدمات کشوری قرار دارند. این نوع استخدام شامل دو حالت آزمایشی و قطعی میباشد.
شرایط استخدام رسمی چه مواردی است؟
شرایط شامل داشتن مدرک تحصیلی مرتبط حداقل کارشناسی، قبولی در آزمون استخدامی، داشتن کارت پایان خدمت یا معافیت برای آقایان و گذراندن دوره آزمایشی برای استخدام قطعی است.
استخدام پیمانی چیست و چه تفاوتی با استخدام رسمی دارد؟
استخدام پیمانی برای انجام امور اجرایی و تصدی گری است و مقررات آن در آئین نامه استخدام پیمانی مشخص شده. این استخدام نیمه‌رسمی بوده و فرد می‌تواند در صورت عملکرد مناسب به استخدام رسمی تبدیل شود. کارکنان پیمانی تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار دارند.
استخدام قراردادی یا خدماتی چیست؟
در استخدام قراردادی، فرد با شرکت خصوصی یا دولتی غیر وابسته قرارداد دارد و نه مستقیم با دولت. کارکنان خدماتی مسئول امور پشتیبانی و خدماتی مانند آشپزی و سرایداری هستند و تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار می‌گیرند.
تفاوت استخدام رسمی، پیمانی و قراردادی در حقوق و مزایا چیست؟
حقوق کارکنان رسمی به همراه مزایا و اضافه کاری از نیروهای پیمانی و قراردادی بیشتر است. کارکنان رسمی از خدمات پس از بازنشستگی بهره‌مند می‌شوند، در حالی که نیروهای پیمانی و قراردادی این مزایا را ندارند.
تفاوت استخدام‌ها در بیمه و مزایا چیست؟
کارکنان پیمانی و قراردادی تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی هستند اما خدمات بازنشستگی شامل آن‌ها نمی‌شود. کارکنان رسمی علاوه بر بیمه، از خدمات بازنشستگی و مزایای بیشتر برخوردارند.
تفاوت در توجه سازمانها و پاداشها چیست؟
به نیروهای رسمی شماره پرسنلی تعلق میگیرد و اعتبار بیشتری دارند، همچنین از پاداش، مرخصی و توجه بیشتری برخوردارند. سازمانها تعهد کمتری نسبت به کارکنان پیمانی و قراردادی دارند.
آیا کارکنان پیمانی می‌توانند به رسمی تبدیل شوند؟
بله، در صورت عملکرد مناسب و رضایت کارفرما، کارکنان پیمانی می‌توانند در قالب استخدام رسمی ادامه فعالیت دهند.
می خوام بدونم استخدام رسمی یعنی چی؟
استخدام رسمی یعنی فرد به صورت مستقیم در دستگاههای دولتی و در مشاغل حاکمیتی کار می‌کنه و باید آزمون و گزینش‌های قانونی رو پشت سر بذاره. این افراد از مزایای کامل قانونی و بعد از بازنشستگی هم بهره‌مند می‌شن.
استخدام پیمانی چه فرقی با استخدام رسمی داره؟
استخدام پیمانی برای انجام امور اجرایی و تصدی‌گریه و قوانینش در آیین‌نامه پیمانی مشخص شده. اگه عملکرد فرد خوب باشه و کارفرما راضی باشه، ممکنه بعدا به رسمی تبدیل بشه.
قرارداد شرکتی یعنی چی؟
در استخدام شرکتی، فرد با یک شرکت خصوصی یا دولتی غیرمستقیم قرارداد داره و نیروی همون شرکته، نه مستقیماً دولت.
کارکنان خدماتی چیه یعنی سرایداری و آشپزی و اینا؟
بله، کارکنان خدماتی کارهای پشتیبانی و خدماتی مثل آشپزی و سرایداری رو انجام میدن و معمولاً تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار دارن، ولی حقوق و مزایای اون‌ها با رسمی‌ها فرق داره.
حقوق و مزایا بین رسمی و پیمانی و قراردادی چقد فرق داره؟
حقوق و مزایای رسمی‌ها از همه بیشتره، شامل اضافه‌کاری و خدمات بعد از بازنشستگی هم میشه. پیمانی و قراردادی معمولاً کمتر و محدودتر هستن.
استخدام رسمی همون استخدام آزمایشی هم هست؟
نه، استخدام رسمی معمولاً ابتدا به صورت آزمایشی هست تا مهارت‌ها و صلاحیت فرد بررسی بشه. بعد از موفقیت، رسمی قطعی میشه.
آیا نیروهای پیمانی بیمه دارن؟
بله، نیروهای پیمانی معمولاً تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی هستن، ولی خدمات بعد از بازنشستگی شاملشون نمی‌شه.
آیا کارکنان پیمانی می‌تونن به رسمی تبدیل بشن؟
بله، اگر عملکرد خوب داشته باشن و کارفرما راضی باشه، امکان تبدیل به رسمی وجود داره.
توی قراردادهای خدماتی هم مرخصی و پاداش داریم؟
مرخصی و پاداش در این نوع قراردادها هست، ولی معمولاً از نظر میزان و اعتبار نسبت به نیروهای رسمی کمتره.
شماره پرسنلی برای کی‌ها تعلق می گیره و چه مزیتی داره؟
شماره پرسنلی معمولاً فقط به کارکنان رسمی تعلق می‌گیره و باعث اعتبار بالاتر و شناسایی رسمی در سازمان میشه، چیزی که کارکنان قراردادی و پیمانی ندارن.