کفالت و سرپرستی
کفالت، یکی از ابواب فقهی حقوقی بوده که امروزه در دادگاه‌ها و همچنین محاکم قضایی به شکل گسترده‌ای رواج یافته است که در دعاوی کیفری و مدنی به وضوح قابل مشاهده است. در واقع افراد با طی نمودن مراحل مربوطه، می توانند کفیل یا سرپرست شخصی دیگر شوند.
معافیت از طریق کفالت
کفیل یا سرپرست کیست؟
کفیل یا سرپرست عنوانی است که به تنها نگه دارنده یا مراقب یک فرد اطلاق میشود. بنابراین امکان به عهده گرفتن کفالت هر پدر و مادری برای فرزند پسری که بیشتر از 18 سال سن داشته وجود دارد. تنها برادری که بیش از 18 سال سن داشته و از خواهر و برادران خود بزرگتر باشد و همچنین تنها نوه پسری هر پدر بزرگ و مادر بزرگی که بیش از 18 سال سن دارد، میتوانند کفالت را به عهده گرفته و کفیل شوند. امروزه بیشتر کاربرد کفالت مربوط به اخذ گواهی معافیت از سربازی است، در واقع افراد واجد شرایط میتوانند طبق آئین نامه عمل نموده و با طی روند مربوطه، از معافیت سربازی بهره‌مند شوند.
تحقیقات محلی یکی از مهم‌ترین مراحل جهت احراز کفالت و معافیت است که توسط کلانتری واقع در محل سکونت شخص انجام می‌گیرد. در صورت محرز گشتن شرایط لازم، حکم معافیت پس از گذشت مدتی صادر میشود. از مدارک مورد نیاز جهت اخذ کفالت و معافیت میتوان به اصل شناسنامه و کارت ملی و همچنین تصاویر آن‌ها، عکس پرسنلی، اصل مدرک تحصیلی، برگه معاینه پزشک، برگه اشتغال به خدمت و برگه مشخصات بستگان، اشاره کرد. از نظر قضایی عنوان کفیل یا سرپرست به شخصی اطلاق می‌گردد که کفالت شخصی دیگر را به عهده داشته و به انعقاد قرارداد و حضور مرتب متهم در مقابل مقداری وجه تعهد می‌نماید.
به طور کلی از وظایف وکیل میتوان به حضور متهم ودر دادگاه تا پایان مراحل و نیز انجام برخی وظایف متهم اشاره کرد که در مقابل آن وجه الکفاله نیز دریافت می‌نماید.
تفاوت کفیل یا سرپرست
کفیل و سرپرست به طور معمول و از نظر حقوقی دارای یک معنی هستند و با هم تعریف می‌شوند در حالی که در برخی مواقع در جاهای متفاوت به کار برده می‌شوند این تفاوت برای آن‌ها در سازمان‌های بزرگ لحاظ می‌گردد. به عنوان مثال، در یک سازمان کفیل و سرپرست عنوانی است که به شخصی که به طور موقت در مقام بالاتر از خود قرار می‌گیرد، اطلاق می‌گردد. مثلا شخصی سرپرستی رئیس را هنگام غیاب او به عهده می‌گیرد و موقت است. اما از منظر حقوقی و قضائی کفیل شخصی است که به موجب یک عقد در مقابل شخصی دیگر متعهد شده تا در صورت نیاز وظایف سرپرستی و کفالت را انجام دهد.
کسی که در دادگاه کفالت شخصی دیگر را عهده دار میشود درای مسئولیت سنگینی خواهد بود و ملزم به رعایت تکالیف سنگینی است و نیاز است در صورت لزوم در دادگاه حضور پیدا کرده و وظایف خود را به خوبی به جا آورد. همچنین باید مبلغ وجه الکفاله را به صندوق دولت پرداخت کرده که پیامد های مالی زیادی را برای او به دنبال خواهد داشت.
لازم به ذکر است که کفیل ملزم به حضور در تمامی جلسات دادگاه که نیاز به حضور متهم است، می‌باشد. حضور آن در یکی از جلسات کفایت نمی‌کند. در صورتی که کفیل از کفالت پشیمان گشته و دیگر این مسئولیت را نخواهد، میتواند این درخواست را با قاضی پرونده مطرح نماید. در صورتی که خواستار رقع مسئولیت نباشد، مدت کفالت وی تا پایان مختومه اعلام شدن پرونده ادامه خواهد داشت. همچنین زمانی که مکفول له فوت نماید یا خواستار کفیل نباشد، کفیل از مسئولیت خود بری خواهد گشت.
صدور قرار کفالت به چه صورت است؟
به طور معمول قرار کفالت با در نظر گرفتن اوضاع و احوال پرونده و همچنین متهم، توسط بازپرس برای او صادر میشود. در صورت صدور این قرار با صلاحیت دادگاه، موافقت و یا عدم موافقت متهم تاثیری در موضوع نداشته و پس از صدور این قرار این موضوع باید توسط شخصی که قصد کفیل شدن و دارا شدن این مسئولیت را دارد، به دادگاه اعلام شده و درخواست کتبی نیز ارائه گردد. در این در خواست کفیل باید به حضور متهم نزد مقامات قضایی در زمان مشخص شده تعهد دهد. پس از ارائه این درخواست، شرایط و صلاحیتهای کفیل مورد برسی قرار گرفته و در صورت تایید شرایط وی توسط دادگاه و بازپرس قرار قبولی کفالت صادر میشود و فرد میتواند کفالت وی را به طور رسمی عهده دار شود.
سوالات متداول درمورد کفالت و سرپرستی
کفیل یا سرپرست کیست و چه وظایفی دارد؟
کفیل یا سرپرست شخصی است که مسئول نگهداری و مراقبت از فرد دیگر می‌باشد. وی موظف است در صورت نیاز، متهم را در دادگاه حاضر نماید، وظایف قانونی خود را انجام دهد و در مقابل وجه الکفاله پرداخت شده مسئولیت‌های مرتبط را به عهده گیرد.
چه افرادی میتوانند کفیل شوند؟
معمولاً پدر و مادر، برادر بزرگتر و نوه پسر بالای 18 سال واجد شرایط کفالت هستند. علاوه بر این، کفیل باید شرایط قانونی و صلاحیتهای مورد نیاز برای پذیرش مسئولیت کفالت را داشته باشد.
تفاوت کفیل و سرپرست چیست؟
از نظر حقوقی و قضائی کفیل و سرپرست معمولاً یک معنی دارند و هر دو مسئول نگهداری فرد دیگر هستند. تفاوت آن‌ها بیشتر در سازمان‌ها و محیط‌های کاری است که سرپرست به طور موقت مسئول جایگزینی مقام بالاتر است.
چگونه میتوان قرار کفالت را دریافت کرد؟
قرار کفالت توسط بازپرس صادر میشود و متقاضی کفالت باید درخواست کتبی خود را ارائه دهد، متعهد به حضور متهم در زمان مشخص شود و صلاحیت وی توسط دادگاه یا بازپرس تایید گردد.
آیا کفیل میتواند از مسئولیت خود انصراف دهد؟
کفیل میتواند درخواست رفع مسئولیت خود را به قاضی پرونده ارائه دهد. در غیر این صورت، مسئولیت کفالت تا پایان مختومه شدن پرونده ادامه خواهد داشت. همچنین کفالت پایان مییابد اگر مکفولله فوت کند یا خواستار کفیل نباشد.
کفالت چه ارتباطی با معافیت از سربازی دارد؟
کفالت در برخی موارد برای اخذ گواهی معافیت از سربازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. با طی مراحل قانونی و احراز شرایط توسط کلانتری محل سکونت، فرد میتواند از معافیت بهره‌مند شود.
کفیل در دادگاه چه وظایفی دارد؟
کفیل موظف است متهم را در تمامی جلسات دادگاه حاضر کند و در صورت نیاز، سایر وظایف قضایی مرتبط با متهم را انجام دهد. عدم رعایت این وظایف میتواند مسئولیت قانونی برای کفیل ایجاد کند.
من میخوام واسه برادرم کفیل بشم، چه شرایطی باید داشته باشم؟
کفیل باید اهلیت قانونی، توانایی مالی و حسن شهرت داشته باشد. همچنین دادگاه صلاحیت فرد را بررسی می‌کند و در صورت تایید، قرار قبولی کفالت صادر میشود.
اگه متهم فرار کنه یا نیاد دادگاه، تکلیف کفیل چیه؟
در چنین وضعی کفیل مسئول است و باید وجه الکفاله تعیین شده را به صندوق دولت پرداخت کند. به همین دلیل تعهدات کفیل بسیار سنگین و جدی است.
من تنها پسر خانواده‌ام، میتونم از سربازی کفالت بگیرم؟
بله، در صورتی که شرایط آیین‌نامه معافیت کفالت را داشته باشید، پس از انجام تحقیقات محلی و بررسی مدارک، امکان معافیت از خدمت سربازی وجود دارد.
کفیل تا کی باید مسئولیتشو ادامه بده؟
مسئولیت کفیل تا زمان مختومه شدن پرونده و پایان دادرسی ادامه دارد مگر اینکه دادگاه با درخواست رفع مسئولیت وی موافقت کند یا شرایط قانونی برای آزادی او از کفالت ایجاد شود.
میشه کفیل وسط کار پشیمون بشه و انصراف بده؟
بله، کفیل میتواند با ارائه درخواست به دادگاه از کفالت انصراف دهد اما این موضوع منوط به موافقت مقام قضایی است و تا زمان پذیرش درخواست، مسئولیت کفیل ادامه خواهد داشت.
فرق کفیل و سرپرست دقیقا چیه؟
در عرف اداری ممکن است سرپرست به کسی گفته شود که موقتاً وظیفه مدیریتی را بر عهده می‌گیرد. اما در معنای حقوقی، کفیل شخصی است که در مقابل دادگاه تعهد می‌کند فرد مکفول را در جلسات حاضر نماید و مسئولیت قانونی دارد.
کفیل باید همیشه با متهم بره دادگاه؟
وظیفه کفیل این است که حضور متهم را در جلسات دادگاه تضمین کند. بنابراین باید مطمئن شود متهم در تمامی جلساتی که دادگاه حضور او را الزامی می‌داند، حاضر شود.
واسه معافیت کفالت چه مدارکی لازمه؟
مدارکی مانند شناسنامه و کارت ملی، عکس پرسنلی، مدرک تحصیلی، برگه معاینه پزشکی و فرم مشخصات بستگان از جمله مدارک لازم برای درخواست معافیت کفالت است.
دادگاه چه جوری کفیل رو قبول میکنه؟
پس از صدور قرار کفالت توسط بازپرس، فردی که قصد کفیل شدن دارد باید درخواست کتبی بدهد. سپس صلاحیت او بررسی شده و در صورت تایید، قرار قبولی کفالت صادر میشود.
اگه مکفول فوت کنه یا دیگه کفیل نخواد، تکلیف چیه؟
در چنین شرایطی تعهدات کفیل به پایان می‌رسد و مسئولیتی بر عهده او باقی نمی‌ماند.