مقررات مالیاتی
یکی از منابع اصلی درآمدی دولت جهت پوشش هزینه و مخارج عمومی کشور، مالیاتی است که از دارایی یا درآمد اشخاص و یا ارزش افزوده کالا ها و خدمات عرضه شده در جامعه اخذ می گردد. در واقع پرداخت مالیات به نوعی نشان دهنده میزان مشارکت عموم در تامین مخارج عمومی کشور می باشد.
با توجه به اینکه اخذ هرگونه وجهی از افراد جامعه نوعی تحمیل تکلیف بر آن ها محسوب می شود، قانون اساسی تنها راه وضع و اخذ مالیات را قانون دانسته و موارد معافیت و بخشودگی و تخفیف مالیاتی را به قانون مصوب مجلس محول کرده است. بر همین اساس هم در حال حاضر اخذ وجه با عنوان مالیات تنها به استناد قانون مالیات های مستقیم صورت می پذیرد.
مقررات مالیاتی
تعاریف و کلیات
اشخاص مرتبط
در رابطه با مالیات و پرداخت و وصول آن، اشخاص اصلی مرتبط عبارتند از سازمان امور مالیاتی، مودی و پرداخت کننده.
سازمان امور مالیاتی به موجب بند الف ماده ۵۹ قانون برنامه سوم توسعه مصوب ۱۳۷۹ تاسیس گردیده است. به موجب این بند به دولت اجازه داده می شود به منظور افزایش کارایی نظام مالیاتی و رفع موانع سازمانی موجود و همچنین تمرکز کلیه امور مربوط به اخذ مالیات، سازمان امور مالیاتی کشور را به صورت یک موسسه دولتی و زیر نظر وزیر امور اقتصادی و دارایی ایجاد کند. با ایجاد این سازمان تمامی وظایف، اختیارات، نیروی انسانی، امکانات و تجهیزاتی که در وزارت امور اقتصادی و دارایی وجود دارد که در معاونت امور مالیاتی و بخش ها و حوزه های مالیاتی به کار گرفته می شوند به این سازمان منتقل می گردد.
پرداخت کننده مالیات کسی است که پرداخت نهایی از سوی او صورت می گیرد.
مودی کسی است که در مقابل اداره امور مالیاتی مسئول پرداخت می باشد.
سال مالیاتی
سال مالیاتی عبارت است از یک سال شمسی که از اول فروردین ماه هر سال شروع و به آخر اسفند همان سال ختم می شود. در صورتی سال مالی اشخاص حقوقی مطابق و سال مالیاتی نباشد، سال مالی آنها به جای سال مالیاتی قانونی مبنا قرار می گیرد (ماده ۱۵۵ قانون مالیات های مستقیم).
اظهارنامه مالیاتی
اظهارنامه مالیاتی عبارت است از اظهار و ابراز منابع مالی مشمول مالیات مودی توسط وی، جهت اعمال نرخ های مالیاتی. اداره امور مالیاتی به اظهارنامه مودیان مالیات بر درآمد در مهلت مقرر رسیدگی و برگ تشخیص درآمد صادر می نماید تا ماخذ مالیاتی وی قطعی و مشخص گردد (ماده ۱۵۶ قانون مالیاتهای مستقیم) البته مطابق ماده ۱۵۸ قانون، سازمان امور مالیاتی کشور می تواند در مورد بعضی از منابع مالیاتی طبق آگهی منتشره در نیمه اول هر سال اعلام نماید که در سال بعد اظهارنامه های مودیان مزبور را که به موقع تسلیم نموده باشند بدون رسیدی که قبول نموده و فقط تعدادی از آنها را به طور نمونه گیری و طبق مقررات این قانون مورد رسیدگی قرار خواهد داد.
هیات حل اختلاف مالیاتی
به موجب ماده ۱۷۰ قانون، هیات حل اختلاف مالیاتی، مرجع رسیدگی به هرگونه اختلافاتی است که در تشخیص مالیات های موضوع این قانون بین اداره امور مالیاتی و مودی ایجاد می شود. علاوه بر این هیات مزبور مرجع رسیدگی به شکایات ناشی از اقدامات اجرایی راجع به مطالبات دولت از اشخاص؛ اعم از حقیقی یا حقوقی که مقررات اجرایی مالیات ها قابل مطالبه و وصول می باشد، نیز خواهد بود (ماده ۲۱۶ قانون مالیاتهای مستقیم).
مشمولین
مطابق ماده ۱ قانون مالیات های مستقیم، اشخاص زیر مشهور پرداخت مالیات می باشند:
- کلیه مالکین اموال و املاک واقع در ایران: وقوع مان در ایران مولفه اصلی این بند می باشد.
- کلیه اشخاص حقیقی ایرانی مقیم ایران نسبت به کلیه درآمدهای حاصل در ایران یا خارج: ایرانی بودن و اقامت در ایران مولفه اصلی این بند می باشد.
- کلیه اشخاص حقوقی ایرانی نسبت به کلیه درآمدهای حاصله در ایران یا خارج: ایرانی بودن شخص حقوقی مولفه اصلی این بند می باشد.
- کلیه اشخاص غیر ایرانی نسبت به درآمد های حاصله در ایران: مولفه اصلی این بند عبارت است از تحصیل درآمد در ایران، ولو اینکه توسط خارجیان حاصل شده باشد.
قانونگذار در ماده ۲ قانون مالیاتهای مستقیم اشخاص ذیل را از شمول قانون خارج کرده است:
- وزارتخانه ها و موسسات دولتی
- دستگاه هایی که بودجه آنها به وسیله دولت تامین می شود
- شهرداری ها
در خصوص اشخاص فوقالذکر دو نکته قابل توجه است:
- تنها خود این اشخاص مشمول معافیت های مقرر بوده و شرکت هایی که تمام یا قسمتی از سرمایه آنها متعلق به اشخاص فوق باشد، سهم درآمد یا سود آنها مشمول حکم این ماده نخواهد بود.
- درآمدهای حاصل از فعالیت های اقتصادی از قبیل فعالیت های صنعتی، معدنی، تجاری، خدماتی و سایر فعالیتهای تولیدی توسط اشخاص فوق مشمول استثناء مزبور نبوده و در هر مورد به طور جداگانه به نرخ مقرر در قانون مشمول مالیات خواهد بود. با این تعبیر فعالیت های سودآور اینگونه اشخاص به دلیل ماهیت تصدیگری آن در مقابل اعمال حاکمیت همچنان مشمول مالیات باقی خواهد ماند.
ماخذ مالیات
منابع مالی اعم از دارایی و درآمد اشخاص، ماخذ مالیاتی آنها را تشکیل میدهد . ماخذ به معنی محل و منبع اخذ مالیات است که در قانون مالیاتهای مستقیم شامل دارایی و درآمد اشخاص می باشد.
در صورت نیاز به مشاوره در خصوص امور مالیاتی،با وکیل متخصص در این امر با شماره ٠٢١٢٢٢٢٧۵۵١ تماس حاصل فرمایید.
سروش سلامیان وکیل پایه یک دادگستری مرکز
بدون دیدگاه