اعتراض به بهای عوارض شهرداری
یکی از مهمترین منابع درآمدهای شهرداریها، عوارض خدمات شهری هستند. این عوارض شامل عوارض دفع پسماند، نوسازی، بنزین، صدور پروانه ساخت، عوارض حمل نقل مسافر در داخل کشور و مواردی از این قبیل است. عوارض در لغت به معنی حادثه و پیشآمد بوده که دارای معانی دیگری از جمله مالیات نیز است.
مطابق قانون ایران عوارض به شهرداریها اختصاص داشته و شهرداریها نیز عوارضی را در ازای خدماتی که برای شهروندان انجام میدهند دریافت میکنند. اغلب افراد این گونه تصور میکنند که که عوارض شهرداریها، توسط خود آن ها وضع میشود در حالی که چنین تصوری اشتباه بوده و این امر در صلاحیت شوراهای اسلامی کشور است. یکی از وظایف این شوراها مطابق با ماده 70 قانون تشکیلات وظایف و انتخابات شورای اسلامی کشور، در رابطه با تصویب لوایح لغو یا برقراری عوارض شهری بوده که تغییر میزان ونوع آن نیز با توجه به سیاست عمومی دولت از سوی وزارت کشور اعلام میگردد. بنابراین شوراهای اسلامی کشور، علاوه بر تصویب عوارض شهرداری، وظیفه لغو آن را نیز بر عهده دارند و اجرای این مصوبات توسط شهرداریها انجام میشود.
مفهوم عوارض شهرداری و مبنای قانونی آن
مراجع صالح جهت رسیدگی به اعتراض عوارض شهرداری
پس از آن که شوراهای شهرداری، مالیات را تایید و مقدار آن را تعیین نمودند، افراد قابلیت اعتراض نسبت به آن را خواهند داشت. براساس ماده 77 قانون شهرداریها (اصلاحیه 1345)، اعتراض به مالیات شهرداری در کمیسیون ماده 77 انجام میگیرد. نماینده دادگستری، قائم مقام شهرداری و قائم مقام شورای شهر، این کمیسیون را تشکیل میدهند. بنابراین مرجع صالح در موضوع اعتراض به مالیات شهرداریها، کمیسون ماده 77 قانون شهرداریها میباشد.
کمیسیون ماده 77، یک منبع جداگانه از شهرداری و منبع اداری غیر قضایی است که در هنگام رجوع پرونده، ابتدا به این مسئله رسیدگی میکند که آیا احتیاجی به گرفتن مالیات شهرداری در رابطه با این موضوع ویژه وجود دارد یا خیر.
حال این سوال پیش میآید که اعتراض شخص نسبت به مالیات و عوارض شهرداری، در کدام کمیسیون باید مطرح شود؟ برای پاسخ به این سوال ابتدا صلاحیت ذاتی و محلی را به اختصار توضیح خواهیم داد.
- صلاحیت ذاتی: رسیدگی به اختلافات و ایرادات راجع به مالیات و قیمت خدمات شهرداری، صلاحیت ذاتی این کمیسیونها را در بر گرفته و در دیگر موضوعات و امور شایستگی رسیدگی ندارد. به عنوان مثال، ایرادات مربوط به اعتراض به ساخت و ساز بدون مجوز، قابلیت طرح در کمیسیون ماده 77 را ندارند چرا که این مورد در شایستگی و صلاحیت ذاتی این کمیسیون نمیباشد.
- صلاحیت محلی: صلاحیت محلی این کمیسیونها، رسیدگی به کدورت میان اشخاص پرداخت کننده مالیات و شهرداری محل را در بر میگیرد. ایرادات شهرهای دیگر و یا شهرداریهای محلهای دیگر خارج از شایستگی و اختیار محلی آن است.
اعتراض به رای کمیسیون ماده 77
کمیسیون ماده 77 پس از رسیدگی، نسبت به صدور رای مبادرت مینماید. حکم صادر شده در این کمیسیون، قطعی بوده و قابلیت اعتراض ندارد. زیرا در قانون قابلیت اعتراض برای رایهای کمیسیون ماده 77 پیش بینی نشده است. این کمیسیون مستقل از شهرداریها تشکیل شده و در صورتی که شهرداریها نیز اعتراضی نسبت به دریافت عوارض داشته باشد، پیگیری اعتراض آنها نیز در این کمیسیون انجام میشود. این کمیسیون ممکن است بنابر دلایلی از جمله افزایش پروندههای شهرداری، قسمتهای زیادی را داشته باشد. این قسمتها ارجعیتی نسبت به دیگر قسمتها نداشته و در عرض یکدیگر قرار دارند. مرجعی دیگر به نام دیوان عدالت اداری وجود دارد که شایستگی رسیدگی به اعتراضات و ایرادات رایهای اداری را دارد. بنابراین اشخاص میتوانند اعتراضات مربوط به آرای کمیسیون ماده 77 را در دیوان عدالت اداری مطرح نمایند.
تقسیط عوارض شهرداری چگونه است؟
گاهی ممکن است مالیات مشخص شده توسط شهرداریها زیاد بوده و مردم توانایی پرداخت یباره تمام مبلغ را نداشته باشند. در این صورت افراد میتوانند تقاضایی را مبنی بر تقسیط مالیات، به شهرداری محل خود تسلیم نمایند. شایان ذکر است که مرجع صالح جهت تقسیط مالیات، کمیسیون ماده 77 میباشد. کمیسیون ماده 77 در صورت آگاهی از عدم توانایی متقاضی در پرداخت یکباره عوارض شهرداری، قادر به قسط بندی این مبلغ تا مدت سه سال میباشد (این مدت نباید بیش از سه سال باشد). تقسیط عوارض شهرداری توسط کمیسیون ماده 77 و با سود معمولی بانک ملی انجام میشود.
سوالات متداول درمورد اعتراض به بهای عوارض شهرداری
عوارض شهرداری چیست و مبنای قانونی آن کدام است؟
عوارض شهرداری به درآمدهایی گفته میشود که شهرداریها در ازای ارائه خدمات شهری مانند دفع پسماند، نوسازی، صدور پروانه ساخت و حملونقل مسافر دریافت میکنند. مبنای قانونی تعیین و تصویب این عوارض بر عهده شوراهای اسلامی کشور و وزارت کشور است و اجرای آن توسط شهرداریها انجام میشود.
مرجع صالح برای اعتراض به عوارض شهرداری کدام است؟
مرجع صالح برای رسیدگی به اعتراض به عوارض شهرداری، کمیسیون ماده 77 قانون شهرداریها است که از نماینده دادگستری، قائممقام شهرداری و قائممقام شورای شهر تشکیل شده است.
صلاحیت کمیسیون ماده 77 چیست؟
کمیسیون ماده 77 دارای صلاحیت ذاتی و محلی است. صلاحیت ذاتی شامل رسیدگی به اختلافات و ایرادات مربوط به مالیات و قیمت خدمات شهرداری میشود و صلاحیت محلی شامل رسیدگی به اعتراضها و کدورتهای مالی بین اشخاص و شهرداری محل است.
آیا میتوان به رای کمیسیون ماده 77 اعتراض کرد؟
حکم صادره توسط کمیسیون ماده 77 در قانون قطعی تلقی شده و قابلیت اعتراض ندارد. با این حال، افراد میتوانند اعتراضات مربوط به آرای کمیسیون ماده 77 را در دیوان عدالت اداری مطرح نمایند.
تقسیط عوارض شهرداری چگونه انجام میشود؟
اگر پرداخت یکباره عوارض برای شهروندان دشوار باشد، میتوانند تقاضای تقسیط بدهی را به کمیسیون ماده 77 ارائه دهند. کمیسیون در صورت تایید، عوارض را تا سقف سه سال با سود معمولی بانک ملی قسطبندی میکند.
کمیسیون ماده 77 چه کسانی را شامل میشود؟
کمیسیون ماده 77 از نماینده دادگستری، قائممقام شهرداری و قائممقام شورای شهر تشکیل شده است و به صورت مستقل از شهرداریها عمل میکند.
شهرداری برای ساختوسازمون یه عوارض خیلی سنگین تعیین کرده. کجا باید اعتراض کنم؟
درود بر شما. برای اعتراض به بهای عوارض تعیین شده توسط شهرداری، باید به کمیسیون ماده ۷۷ قانون شهرداریها مراجعه و اعتراض خود را مطرح کنید.
آیا کمیسیون ماده ۷۷ فقط به قیمت عوارض رسیدگی میکنه؟
خیر. صلاحیت کمیسیون ماده ۷۷ صرفاً رسیدگی به اعتراضات مربوط به عوارض و بهای خدمات شهرداری است. اعتراض به ساخت و ساز بدون مجوز در صلاحیت این کمیسیون نیست.
اگه من به رای کمیسیون ماده ۷۷ اعتراض داشته باشم، میتونم دوباره اعتراض کنم؟
بله. رای صادره از کمیسیون ماده ۷۷، در خود قانون شهرداری قابل اعتراض نیست، اما شما میتوانید ظرف مدت سه ماه از تاریخ ابلاغ رای، اعتراض خود را در دیوان عدالت اداری مطرح کنید.
آیا همه شهروندان میتونن به عوارض شهرداری اعتراض کنن یا فقط مالکها؟
هر شخصی که موظف به پرداخت عوارض شهرداری باشد و نسبت به بهای آن اعتراض داشته باشد، میتواند در کمیسیون ماده ۷۷ اعتراض خود را مطرح کند.
اگه پول عوارض رو نداشته باشم، شهرداری میتونه اون رو قسطی کنه؟
بله. در صورتی که توانایی پرداخت یک جای عوارض را نداشته باشید، میتوانید درخواست تقسیط بدهید. این درخواست در کمیسیون ماده ۷۷ بررسی میشود و در صورت تأیید، امکان قسط بندی آن تا سه سال وجود دارد.
چه کسانی عضو کمیسیون ماده ۷۷ هستن؟
اعضای این کمیسیون شامل نماینده دادگستری، قائممقام شهرداری و قائممقام شورای شهر هستند. هرچند قائممقام شهرداری عضو آن است، اما این کمیسیون یک مرجع اداری مستقل از شهرداری محسوب میشود.
آیا شهرداری هم میتونه به رای کمیسیون ماده ۷۷ اعتراض کنه؟
بله. کمیسیون ماده ۷۷ مرجع رسیدگی به اختلافات بین شهرداری و مردم است. بنابراین، شهرداری نیز در صورت اعتراض به رای صادره، میتواند موضوع را در دیوان عدالت اداری پیگیری کند.
آیا دیوان عدالت اداری رای کمیسیون ماده ۷۷ رو باطل میکنه؟
دیوان عدالت اداری صلاحیت رسیدگی مجدد به اصل موضوع را ندارد، بلکه صرفا به شکایت از رای صادره رسیدگی میکند. در صورت احراز تخلف از مقررات و قوانین، دیوان میتواند رای کمیسیون را نقض کرده و دستور رسیدگی مجدد صادر کند.
اگه عوارض رو پرداخت نکنیم، چه اتفاقی میفته؟
در صورت عدم پرداخت عوارض، شهرداری میتواند با طی کردن مراحل قانونی و با توجه به قوانین مربوطه، برای اجرای بدهی از طریق مراجع قضایی اقدام کند که در نهایت منجر به توقیف و مزایده اموال شما خواهد شد.
آیا عوارض شهرداری فقط برای ساختوساز جدیده یا شامل خانههای قدیمی هم میشه؟
عوارض شهرداری، از جمله عوارض نوسازی و خدمات شهری، معمولا به صورت سالیانه از تمام املاک در محدوده شهر دریافت میشود و مختص ساخت و سازهای جدید نیست.