فروش جهیزیه توسط مرد و جرایم قابل انتصاب به وی
همانطور که میدانیم درعرف جامعه امروزی ایران از رسم و رسومات زمان ازدواج که بر عهدهی خانوادهی عروس است، تهیه جهیزیه است. اما زمانی که زن و شوهر دچار مشکل و اختلاف میشوند، همین اسباب و اثاثیه میتوانند دردسر ایجاد کنند.
مالکیت جهیزیه از منظر قانون مدنی
توصیه میشود که هنگام خرید جهیزیه و انتقال آن به منزل مشترک سیاهه یا همان لیستی از اموال تهیه شده و به امضای زوجین برسد تا مشخص شود چه اموالی به عنوان جهیزیه توسط خانم خریداری شده است. لازم به ذکر است که در زمان زندگی مشترک زن مالک و صاحب تمام اموال و اثاثیهای است که با خودش برای زندگی مشترک آورده است و مرد حق مالکیت بر آنها ندارد بلکه فقط میتواند از آنها استفاده کند. حال از آنجا که مرد فقط حق استفاده دارد و مالک وسایل نیست، نمیتواند آنها را به فروش برساند و اگر در زمان طلاق دست به چنین اقدامی بزند میتواند از مصادیق جرم سرقت و خیانت در امانت و یا همچنین فروش مال غیر به حساب آید.
در صورتی که پس از طرح دعوا توسط وکیل متخصص دعاوی خانواده و یا وکیل دعاوی کیفری، جرم فروش جهیزیه توسط مرد، فروش مال غیر تشخیص داده شود، وی به مجازات جرم کلاهبرداری محکوم میگردد که مجازات های این جرم عبارتاند از:
- حبس از یک تا هفت سال که قاضی میزان آن را تعیین میکند.
- پرداخت جزای نقدی معادل مالی که دریافت کرده است.
- بازگرداندن مال به صاحب آن.
- برای اعمال این مجازاتها زن باید با داشتن سیاههی جهیزیه و یا فاکتور خرید وسایل در دادگاه مالکیت خود را به قاضی اثبات و در این صورت میتواند از مرد شکایت کند.
حالت دیگری که وجود دارد این است که چون زوج اموالی که تصرف کرده است متعلق به خودش نبودهاند و بدون اجازهی همسرش این عمل را مرتکب شده است ممکن است محکوم به ارتکاب جرم بشود و با عنوان سرقت و یا خیانت در امانت تحت تعقیب قرار میگیرد. در اینجا اگر خانم قصد پیگیری کیفری و محکومیت شوهرش را داشته باشد باید بتواند ثابت کند که اولا در عمل شوهرش سوء نیت وجود داشته است. به عنوان مثال: قصد اسباب کشی نداشته است و قصد وی خارج کردن اموال از تصرف زن بوده است. ثانیا اینکه سیاههی جهیزیه که مرد آن را در ابتدا امضا کرده است و فاکتور خرید هر یک از اقلام به سرقت رفته را نیز به همراه داشته باشد. همانطور که عنوان شد در خصوص جهیزیه وقوع چند جرم قابل تصور است که یکی سرقت بود که در بالا به آن اشاره شد و دیگری اول خیانت در امانت و دوم تخریب است.
جرم خیانت در امانت
زمانی که اختلافات میان زن و شوهر شدت پیدا میکند و محل زندگی مشترک خود را از یکدیگر جدا میکنند، ممکن است زن به شوهر خود اخطار بدهد و او را از استفاده از جهیزیه که متعلق به خودش هم هست منع کند و خواستار استرداد جهیزیه خود باشد که البته این اخطار را به دو صورت کتبی (اظهارنامه یا تقدیم دادخواست) و شفاهی که لازم است آن را به دادگاه اثبات کند صورت بگیرد. در این شرایط زوجه باید بتواند اثبات کند که حتی بعد از آن که به زوج اخطار داده است او حافظ و نگهدار اموال همسرش نبوده و موجب گم شدن یا تلف شدن اموال و ورود ضرر به زوجه شده است در صورتی که این اموال نزد وی امانت بوده است و همچنین مانند جرم سرقت باید بتواند اثبات کند که این جرم را شوهرش با سوء نیت مرتکب شده است.
جرم تخریب جهیزیه توسط شوهر
اگر زوج وسایل منزل را بشکند (خراب کردن)، به طور کلی آنها را از بین ببرد (تلف کردن)، وسایل را از کار بیاندازد، با این سه رفتار مرتکب جرم تخریب شده است و می توان از او شکایت کیفری کرد.
شوهر در صورت متهم شدن به جرم تخریب به دو شکل مجازات میشود:
- اگر خسارتی که وارد کرده است از 10 میلیون تومان کمتر باشد باید نقدا دو برابر خسارت را پرداخت بنماید.
- اگر خسارتی که وارد کرده است بیش از 10 میلیون تومان باشد به حبس از 6 ماه تا 3 سال محکوم خواهد شد.
از جمله مشکلاتی که ممکن است در زمان بردن جهیزیه توسط زن اتفاق بیافتد این است که مرد مدعی شود که زن تعدادی از اموال وی را نیز همراه جهیزیه با خود برده است.
راهی که برای جلوگیری از بروز چنین مسائل و مشکلاتی وجود دارد این است که در هنگام جمع کردن جهیزیه حتما شهودی در محل حضور داشته باشند و سرایدار ساختمان و دوربین مدار بستهای هم در محل باشد و مهم تر از همه اینکه صورت جلسهای از وسایل موجود تنظیم شود و تمام اقلام در آن قید شوند و به امضا زوج نیز برسد و کلام آخر این که در صورتی که زن مالک واقعی اموالی باشد که مدعی استرداد آنها است و همچنین زمانی که دعوی را طرح مینماید آن اموال حتما وجود داشته و از بین نرفته یا فروخته نشده باشند، در هنگام بروز اختلافات شدید و تصمیم زوجین به جدایی، زن میتواند برای خارج کردن جهیزیه خود از محل زندگی مشترک دادخواست استرداد جهیزیه علیه شوهر خود را تنظیم بنماید. در صورتی که شما نیز با مشکل فروش جهیزیه توسط مرد و یا استرداد جهیزیه روبه رو هستید، میتوانید با وکیل متخصص دعاوی خانواده، وکیل کیفری و یا مشاورین ما در تماس باشید.
سوالات متداول فروش جهیزیه توسط مرد و جرایم قابل انتصاب به وی
آیا مرد میتواند جهیزیه همسرش را بفروشد؟
خیر، مرد مالک جهیزیه نیست و فقط حق استفاده دارد. فروش جهیزیه توسط مرد میتواند جرم سرقت، خیانت در امانت یا فروش مال غیر تلقی شود و زن میتواند علیه او شکایت کند.
چه مدارکی برای شکایت از فروش جهیزیه لازم است؟
زن باید سیاهه (لیست اقلام جهیزیه) و فاکتور خرید وسایل را داشته باشد تا مالکیت خود را به دادگاه اثبات کند و بتواند علیه مرد شکایت کیفری یا حقوقی طرح کند.
جرم خیانت در امانت در چه شرایطی قابل اعمال است؟
اگر پس از اخطار کتبی یا شفاهی زن، مرد از نگهداری جهیزیه کوتاهی کند، موجب گم شدن یا تلف آن شود و سوء نیت داشته باشد، میتوان او را به جرم خیانت در امانت تحت تعقیب قرار داد.
تخریب جهیزیه توسط مرد چه مجازاتی دارد؟
اگر خسارت زیر ۱۰ میلیون تومان باشد، مرد باید دو برابر خسارت را پرداخت کند و اگر بیش از ۱۰ میلیون تومان باشد، به حبس ۶ ماه تا ۳ سال محکوم میشود.
چگونه از بروز مشکلات هنگام استرداد جهیزیه جلوگیری کنیم؟
تهیه سیاهه یا صورت جلسه اموال، حضور شهود و دوربین مدار بسته هنگام جمعآوری جهیزیه، و ثبت امضای زوج روی لیست، بهترین راه جلوگیری از اختلافات و سوء استفادههای احتمالی است.




شوهرم میتونه جهیزیه رو بفروشه چون توی خونه مشترک استفاده میشه؟
خیر. مالکیت جهیزیه طبق قانون با زن هست و مرد فقط حق استفاده داره. فروش بدون اجازه، میتونه مصداق سرقت، خیانت در امانت یا حتی فروش مال غیر باشه.
اگه مرد جهیزیه رو بفروشه، چه جرمی براش در نظر گرفته میشه؟
بسته به شرایط، این عمل میتونه فروش مال غیر، سرقت یا خیانت در امانت تلقی بشه و مجازاتهایی مثل حبس، جزای نقدی و الزام به بازگرداندن مال در پی داشته باشه.
برای اینکه بتونم شکایت کنم باید چه مدرکی داشته باشم؟
مهمترین مدرک، سیاههی جهیزیه یا فاکتور خرید وسایل هست که نشون بده اموال متعلق به شماست و همسرتون فقط حق استفاده داشته.
جرم خیانت در امانت تو چه شرایطی شامل شوهر میشه؟
وقتی زن به شوهر اخطار بده که دیگه حق استفاده از جهیزیه رو نداره و مرد همچنان اموال رو از بین ببره یا پس نده، این عمل خیانت در امانته.
شوهرم وسایل جهیزیه رو شکسته، میشه شکایت کرد؟
بله. تخریب عمدی جهیزیه جرم محسوب میشه. مجازات اون بسته به میزان خسارت میتونه پرداخت دو برابر خسارت یا حتی حبس از شش ماه تا سه سال باشه.
اگه وسایل جهیزیه رو شوهرم فروخته باشه ولی بگه سوءنیت نداشته، باز هم مجرم حساب میشه؟
بله، اما در دادگاه باید سوءنیت (یعنی قصد خارج کردن اموال از مالکیت زن) اثبات بشه. داشتن سیاهه و فاکتور خرید کمک زیادی در این زمینه میکنه.
چطوری میشه جلوی مشکلات موقع بردن جهیزیه رو گرفت؟
بهترین راه اینه که موقع جمعآوری جهیزیه، شاهد و صورتجلسه رسمی وجود داشته باشه و حتی از دوربین مداربسته استفاده بشه تا مرد نتونه ادعای خلاف کنه.
فروش جهیزیه توسط مرد مثل کلاهبرداری هم محسوب میشه؟
در صورتی که عمل او مصداق فروش مال غیر باشه، بله. مجازات این جرم هم میتونه حبس یک تا هفت سال و جزای نقدی معادل مال باشه.
میتونم بدون وکیل برای استرداد جهیزیه اقدام کنم؟
بله، میتونید خودتون دادخواست استرداد جهیزیه بدید، اما به دلیل حساسیت موضوع، حضور وکیل خانواده میتونه روند رسیدگی رو سادهتر و سریعتر کنه.
اگه شوهرم ادعا کنه موقع بردن جهیزیه، من وسایل خودش رو هم بردم، تکلیف چیه؟
برای جلوگیری از این ادعا باید لیست دقیق اموال و صورتجلسه داشته باشید. دادگاه هم با بررسی مدارک و شواهد تصمیم میگیره که چه وسایلی متعلق به شما و چه وسایلی متعلق به همسرتونه.