مالیات بر مسکن
یکی از منابع اصلی درآمدی دولت جهت پوشش هزینه و مخارج عمومی کشور، مالیاتی است که از دارایی یا درآمد اشخاص و یا ارزش افزوده کالاها و خدمات عرضه شده در جامعه اخذ میگردد. در واقع پرداخت مالیات به نوعی نشان دهنده میزان مشارکت عموم در تامین مخارج عمومی کشور میباشد. با توجه به اینکه اخذ هر گونه وجهی از افراد جامعه نوعی تحمیل تکلیف بر آنها محسوب میشود، قانون اساسی تنها راه وضع و اخذ مالیات را قانون دانسته و موارد معافیت و بخشودگی و تخفیف مالیاتی را به قانون مصوب مجلس محول کرده است. بر همین اساس هم در حال حاضر اخذ وجه با عنوان مالیات تنها به استناد قانون مالیاتهای مستقیم صورت میپذیرد. در واقع همهی افرادی که در یک جامعه زندگی میکنند موظف هستند که در راستای بهره برداری از منابع و امکانات آن کشور نوعی هزینهی اجتماعی که شامل بخشی از سود فعالیتهای اقتصادی هستند را تحت عنوان مالیات به دولت پرداخت کنند. مالیات در جهت جبران هزینههای تامین فعالیتهای دولت و ارائه خدمات عمومی بر همگان ضروری بوده و عدم پرداخت آن مجازاتهایی را در پی دارد. مبلغی که یک شخص حقیقی یا حقوقی اقدام به پرداخت آن به عنوان مالیات میکند را نرخ مالیات میگویند.
مالیات نقل و انتقال ملک
مالیات بر مسکن یکی از مالیاتهای مربوط به معاملات املاک و صنف ساختمانی است. مطابق با بند یک ماده یک قانون مالیاتهای مستقیم، کلیه اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی نسبت به اموال و املاک متعلق به آنها در ایران، موظف به پرداخت مالیات هستند.
انواع مالیات بر مسکن
مالیات اجاره دست اول
این نوع مالیات به املاکی تعلق دارد که توسط مالک ملک اجاره داده میشود. در واقع مالک موظف به پرداخت مالیات است. شایان ذکر است که مالیات ساختمانها براساس ماده 54 قانون مالیاتهای املاکی محاسبه میگردد.
ماده 54 قانون مالیاتها این گونه مقرر میدارد: درآمد مشمول مالیات املاکی که به اجاره یا مالیات بر اجاره املاک مسکونی واگذار میگردد عبارتاند از کل مال الاجاره، اعم از نقدی و غیر نقدی پس از کسر کردن 25 درصد بابت هزینهها، استهلاک و همچنین تعهدات مالک نسبت به مورد اجاره.
مالیات اجاره دست دوم
مالیات اجاره دست دوم مختص زمانی است که مستاجر محل مورد اجاره را به دیگری اجاره دهد. در این صورت موجر (صاحب اصلی ملک) مالک نمیباشد.
مالیات ساخت و ساز و فروش ملک
مطابق قوانین تصویب شده، هر گونه ساخت و ساز مسکن شامل 15 تا 25 درصد مالیات از محل سود سازنده از اولین فروش آن واحد مسکونی میشود. در واقع سازندگان حقیقی اعم از خرده سازان و انبوه سازان باید مبلغی معادل 15 تا 25 درصد درآمد حاصل از اولین فروش واحدها را به دولت اختصاص دهند.
مالیات نقل و انتقال املاک مسکونی
در صورتی که فردی خواستار این باشد که یک واحد آپارتمان خود که ارزش معاملاتی آن یک میلیارد تومان است را به بهای 700 میلیون تومان و طی سندی رسمی به شرکت دولتی، شهرداری و یا موسسه دولتی واگذار کند، محاسبه مالیات آن به طریق زیر خواهد بود:
5 درصد از 700 میلیون تومان برابر است با 35 میلیون تومان
مالیات بر مسکنهای خالی
براساس مصوبهی اخیرا هیأت دولت راجع به مالیات بر ساخت و ساز، ساخت و ساز واحدهای مسکونی در شهرهای زیر 100 هزار نفر معاف از مالیات است، مالکان واحدهای مسکونی واقع در شهرهایی با بیش از 100 هزار نفر جمعیت، فقط سال اول معاف از مالیات هستند. اما باید از سال دوم به بعد به شرح زیل مالیات را پرداخت نمایند.
- سال دوم: پرداخت معادل یک دوم مالیات بر اجاره.
- سال سوم: پرداخت معادل مالیات بر اجاره.
- سال چهارم و پس از آن: پرداخت معادل یک و نیم برابر مالیات اجاره.
به موجب ماده 54 درآمد مشمول مالیات املاکی که به اجاره یا مالیات بر اجاره املاک مسکونی واگذار میگردد عبارتاند از کل مال الاجاره، اعم از نقدی و غیر نقدی پس از کسر 25 درصد بابت هزینهها، استهلاک و همچنین تعهدات مالک نسبت به مورد “اجاره” مکرر را پرداخت نمایند. وضع مالیات بر بخشهای خاصی مثل بر مالیات بر عایدی سرمایه، مالیات از تراکنش، سود و… میتواند اثر مثبتی به دنبال داشته باشد. در اینجا هدف از دریافت مالیات بر ثروت انباشته شده و بلا استفاده است که سبب کاهش اختلاف طبقاتی شده و نیز سرمایهها را به سمت محلهای مولد هدایت میکند.
سوالات متداول درمورد مالیات بر مسکن
مالیات بر مسکن چیست؟
مالیات بر مسکن نوعی مالیات است که بر دارایی و املاک اشخاص حقیقی و حقوقی اعمال میشود و هدف آن مشارکت مردم در تأمین هزینههای عمومی کشور و جلوگیری از احتکار املاک است.
چه کسانی مشمول مالیات بر مسکن میشوند؟
کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی که مالک املاک در ایران هستند، مشمول پرداخت مالیات بر مسکن میشوند. این مالیات شامل املاک مسکونی، تجاری و زمینهای ساخته شده است.
انواع مالیات بر مسکن کدامند؟
مالیات بر مسکن شامل انواع مختلفی است از جمله: مالیات اجاره دست اول، مالیات اجاره دست دوم، مالیات ساخت و ساز و فروش ملک، مالیات نقل و انتقال املاک مسکونی و مالیات بر مسکنهای خالی.
مالیات اجاره دست اول چگونه محاسبه میشود؟
مالیات اجاره دست اول بر اساس ماده ۵۴ قانون مالیاتهای مستقیم محاسبه میشود. درآمد مشمول مالیات شامل کل مالالاجاره، نقدی و غیر نقدی است و ۲۵ درصد بابت هزینهها، استهلاک و تعهدات مالک کسر میگردد.
مالیات ساخت و ساز و فروش ملک به چه صورت است؟
هر گونه ساخت و ساز مسکن شامل ۱۵ تا ۲۵ درصد مالیات از محل سود سازنده از اولین فروش آن واحد مسکونی میشود. این مالیات شامل همه سازندگان حقیقی و حقوقی میباشد.
مالیات بر مسکنهای خالی چگونه اعمال میشود؟
واحدهای مسکونی خالی واقع در شهرهای بالای ۱۰۰ هزار نفر جمعیت، از سال دوم به بعد مشمول مالیات به شرح زیر هستند: سال دوم: نصف مالیات بر اجاره، سال سوم: معادل مالیات بر اجاره، سال چهارم و بعد از آن: یک و نیم برابر مالیات بر اجاره.
مالیات نقل و انتقال املاک چگونه محاسبه میشود؟
مالیات نقل و انتقال املاک معادل ۵ درصد ارزش معاملاتی ملک تعیین میشود. به طور مثال، اگر واحدی با قیمت ۷۰۰ میلیون تومان منتقل شود، مالیات آن ۳۵ میلیون تومان خواهد بود.





مالیات اجاره خونه همیشه از موجره گرفته میشه یا مستاجر هم باید بده؟
مالیات اجاره طبق قانون از مالک ملک دریافت میشود و مستاجر تکلیفی در این خصوص ندارد.
اگه مستاجر خونه رو دوباره به کسی اجاره بده مالیاتش با کیه؟
در اجاره دست دوم، مالیات بر عهده مستاجری است که ملک را به دیگری اجاره داده است.
برای فروش آپارتمان تازه ساخته چه مقدار مالیات باید داد؟
سازندگان موظف به پرداخت ۱۵ تا ۲۵ درصد از سود اولین فروش واحد مسکونی به عنوان مالیات هستند.
مالیات نقل و انتقال ملک چه جوری حساب میشه؟
این مالیات معادل پنج درصد از ارزش معاملاتی مندرج در سند رسمی انتقال ملک محاسبه و اخذ میشود.
خونه خالی از چه سالی مشمول مالیات میشه؟
واحدهای مسکونی خالی در شهرهای بالای ۱۰۰ هزار نفر جمعیت از سال دوم به بعد مشمول مالیات خواهند بود.
سال دوم مالیات خونه خالی چقدره؟
در سال دوم، مالک باید معادل نصف مالیات اجاره را بابت خانه خالی پرداخت کند.
اگه خونهای تو روستای کوچیک باشه هم شامل مالیات خونه خالی میشه؟
واحدهای مسکونی واقع در شهرهای کمتر از ۱۰۰ هزار نفر جمعیت از پرداخت مالیات خانه خالی معاف هستند.
مالیات اجاره چه جوری از مبلغ اجاره حساب میشه؟
کل مالالاجاره پس از کسر ۲۵ درصد بابت هزینهها و استهلاک مبنای محاسبه مالیات قرار میگیرد.
کسی که خونهشو به شهرداری بفروشه باز هم باید مالیات بده؟
بله حتی در انتقال به نهادهای دولتی نیز پنج درصد ارزش معاملاتی ملک به عنوان مالیات نقل و انتقال اخذ میشود.
هدف دولت از گرفتن مالیات خونههای خالی چیه؟
این مالیات برای جلوگیری از احتکار مسکن و هدایت سرمایهها به سمت استفاده مولد و کاهش شکاف طبقاتی وضع شده است.