شرکت های مدنی – مفهوم شرکت مدنی
در اصطلاح حقوقی شرکت مدنی به تعدادی از افراد می گویند که فعالیتی خاص را از جمله فعالیت های فرهنگی، اجتماعی و تجاری انجام می دهند. شرکت های مدنی فرمول های مشخصی را جهت محاسبه مالیات دارا هستند که در ادامه نوشتار به آن خواهیم پرداخت.
معنای لغوی شرکت سهم و قسمت است، با توجه به این معنی شرکت عنوانیست که به همدست شدن، انبار گشتن و یا شریک شدن اطلاق می گردد که در آن حقوق تعدادی از شرکا در یک موضوع واحد و مشخص متمرکز می گردد. بنابراین تعاریف، مالکیت و شراکت اشتراکی چند نفر در یک ملک، شرکت های مدنی را تشکیل می دهند.
مطابق با ماده 57 قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران، شرکت تحت عنوان مالکیت و شراکت واحد و اشتراکی چندین نفر در یک ملک، شناخته می شود که هر یک از اعضا در تمامی اجزای مال، مالکیت دارند.
به طور کلی شرکت به دو صورت تجاری و غیر تجاری (مدنی) وجود دارد. شرکت های مدنی از مباحث موجود در حقوق مدنی می باشد که در ادامه به آن می پردازیم.
شرکت های مدنی
- شرکت های عقدی: شرکت عقدی در پی مالکیت مشاع حاصل می گردد. مانند خرید یک خانه توسط دو نفر. در شرکت عقدی فرد در صورتی قادر به تصرف در زمان مشترک می باشد که اجازه و رضایت طرف دیگر بر این امر باشد. این نوع از شرکت به عنوان عقدی جایز شناخته شده و هر یک از طرفین قادر به انصراف از آن می باشند. این موضوع در حالیست که تا زمان تقسیم اموال مشترک، عنوان شرکت همواره باقی خواهد ماند.
- شرکت های غیر عقدی یا قهری: در این نوع شرکت ها مالکیت مشاع از طریق عقد برای شرکا حاصل نشده بلکه ارث یا امتزاج، این مالکیت را برای شرکا به دنبال دارد. ارث تا زمانی که تقسیم نشده باشد دارای حالت اشاعه است.
- امتزاج : اگر مالی به گونه ای با هم مخلوط شده باشد که قابلیت تمیز در آن از بین رفته باشد آن را امتزاج می گویند.
شرکت های مدنی دارای چه احکامی می باشند ؟
- در شرکت های مدنی نفع و ضرر هر یک از افراد به نسبت سهم او می باشد زیرا شرکت های مدنی دارای اهدافی از جمله خرید و فروش و تجارت نمی باشند. بنابر این سهیم بودن شرکا در نفع و ضرر بسته به سهم آن ها است. البته در برخی مواقع سهم زیادتری برای یک یا چند نفر از شرکا در نظر گرفته می شود که از استثنائات می باشد.
- در موضوع اجاره یا فروش اموال شرکت، هر یک از شرکا به میزان سهم خود مستحق دریافت مال الاجاره و ثمن می باشد.
شرکت های مدنی و تجاری دارای چه تفاوت هایی هستند ؟
شرکت های تجاری با هدف کسب سود و انجام عملیات تجاری میان دو یا چند شخص حقوقی یا حقیقی تشکیل می شود. در حالی که هدف و انگیزه تشکیل شرکت های مدنی امور و یا عملیات تجارتی نمی باشد.
در واقع شرکت های تجاری و مدنی دارای تفاوت هایی به لحاظ ماهیت با یکدیگر می باشند که به شرح ذیل می باشد:
نمایندگی شرکت ها
در شرکت های تجاری وکالت و نمایندگی بر عهده مدیر و یا مدیران منصوب شرکا در زمان مسئولیت آن ها می باشند. اما در شرکتهای مدنی اداره اموال مشترک شرکت بر عهده جمیع شرکا بوده و تابع شرایط مقرر بین آن ها است.
شخصیت حقوقی
تمامی شرکت های تجاری بر اساس ماده 583 قانون تجارت ایران دارای شخصیت حقوقی می باشند. اما در قانون مدنی از شخصیت حقوقی شرکت های مدنی ذکری به میان نیامده است.
ثبت شرکت ها
ثبت شرکت های تجاری باید در مراجع ثبت شرکت ها انجام شود که دارای شماره ثبتی بوده و آن را در تمامی مکاتبات خود درج می نمایند. درحالی که هیچ اجباری نسبت به ثبت شرکت های مدنی وجود ندارد.
تابعیت و اقامتگاه شرکت ها
مواد 590 و 591 قانون تجارت ایران صراحتا شرکت های تجاری را دارای شخصیت حقوقی دانسته و برای آن اقامتگاه قانونی و همچنین تابعیت مملکتی در نظر گرفته است این در حالیست در قانون مدنی هیچ اشاره ای به اقامتگاه قانونی و یا تابعیت مملکتی شرکت های مدنی نشده است.
انحلال شرکت ها
شرکت های تجاری حسب مواد متعدد از قانون تجارت ایران و با اراده جمعی شرکا منحل می شود. در حالی که انحلال شرکت های مدنی در پی تقاضای افراز و نیز تقسیم اموال از سوی هر یک از شرکا صورت می گیرد.
ورشکستگی شرکت ها
بر اساس ماده 412 قانون تجارت ایران عنوان ورشکستگی تنها به شرکت های تجاری ویا تاجر تعلق دارد در حالی که این عنوان شامل شرکت های مدنی نشده و در صورت ایجاد بدهی و یا از دست دادن سرمایه مشمول قاعده عسر و حرج می گردند.
بدون دیدگاه