خصوصی سازی بانک ها، مزایا و معایب بانک های خصوصی

خصوصی سازی بانک ها، مزایا و معایب بانک های خصوصی

سال ها پیش انسان ها به دنبال محلی امن برای نگهداری مال خود بوده و کمبود آن را حس می کردند . با گذشت سال ها و احداث بانک ها به عنوان موسساتی جهت نگه داری و ذخیره ی پول و انجام عملیات اقتصادی، شاهد ظهور عصر جدیدی در نظام مالی دولت ها هستیم. ریشه ی تاسیس نظام بانکی در ایران نزدیک به یک قرن می باشد . اولین بانک های تاسیس شده در ایران دولتی بوده و نظارت بر مبادلات مالی داخلی و خارجی و چاپ اسکناس را عهده دار بودند.

بانک ها یک نهاد اقتصادی یا اداره ی تجارتی هستند که از طریق سپرده های مردم، سرمایه مورد نیاز را در اختیار صاحبان واحد های کشاورزی، بازرگانی، صنعتی و اشخاص قرار می دهند.

با گذشت زمان و در پی افزایش ضعف های عملکردی بنگاه های دولتی در دهه های پایانی قرن بیستم، اقتصاد دانان و دولت ها به بهره گیری از سیستم خصوصی سازی روی آوردند. از این رو در سال های اخیر برنامه های اصلی خصوصی سازس به واگذاری بانک های دولتی به بخش خصوصی منتج شد.

تاریخچه ی خصوصی سازی بانک ها به زمان قبل از پیروزی انقلاب اسلامی باز میگردد ف در آن زمان با وجود اینکه بانک های اصلی دولتی بودند، بانک های خصوصی متععدی هم در کشور فعالیت داشتند.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران تمامی بانک ها دولتی شدند و با تاسیس موسسه مالی و اعتباری بنیاد مستضعفین عملا خصوصی سازی در نظام بانکی و پولی کشور آغاز شد. در سال 1379 اجازه ی تاسیس بانک های خصوصی در چهارچوب ظوابط و شرایط تعیین شده صادر شد. همچنین طبق ماده ی 98 قانون، به اشخاص حقیقی و حقوقی اجازه تاسیس بانک خصوصی داده شده است که از شرایط آن داشتن تجربه و دانش لازم در این کار، داشتن توان تامین سرمایه لازم و انجام کار و نداشتن هر گونه سوء پیشنه اعم از مالی و اخلاقی می باشد.

خصوصی سازی بانک ها، مزایا و معایب بانک های خصوصی

ابعاد خصوصی سازی بانک ها

ابعاد خصوصی سازی که شامل ابعاد مختلف مالی، حقوقی، مدیریتی،اجرایی، عملیاتی و نظارتی است و نیاز به این دارد که دوره ی قبل و بعد از این ابعاد مورد برسی قرار بگیرد.

در طی فرایندخصوصی سازی، نهاد ها و بنگاه های بخش دولتی به بخش خصوصی انتقال داده می شود و سبب انتقال قدرت در کنار مالکیت به مردم نیز می باشد . قدرت داشتن اشخاص در این امور به معنای عهده دار شدن در سیاست گذاری، برنامه ریزی و تصمیم گیری در عرصه ی اقتصادی می باشد.  درعملیات خصوصی سازی بانک ها فضای حاکم بر موسسات دولتی در عین حفظ بافت اصلی فعالیت تغییر پیدا میکند.

با به کار گیری سیستم خصوصی سازی، بانک های خصوصی ایجاد شده و فعالیت خود را در کشور آغاز کردند.

ابتکارات موجود در بانکداری خصوصی امروزه در بانک ها به اموری رایج مبدل شده اند.

مزایای بانک خصوصی

• اطلاعات مالی شفاف در پی حضور بورس: با ورود بانک های خصوصی به بازار بورس اشخاص می توانند به راحتی اطلاعات مالی را در عین شفافیت ملاحضه کنند.
• سیستم بانکداری به صورت الکترو نیک و خدمات از راه دور: توجه به ازدیاد مشغله ی افراد و نیاز آن ها به انجام کارهایشان از راه دور سبب توسعه ی روشی تحت عنوان بانکداری الکترونیک گردید. نظر بر توسعه ی خدمات مدرن و بهره مندی از ابزار هایی از قبیل اینترنت بانک، تلفن بانک، پیامک و ارائه انواع کارت های اعتباری، خرید و نقدی، مشتریان از مراجعه به شعبه بی نیاز می شوند.
• کاهش هزینه خدمات بانکی در رقابت با بانک های خصوصی: با روی کار آمدن بانک های خصوصی شاهد رقابت بانک ها در مسائلی از قبیل نرخ بهره ی وام، سود های سپرده و تسهیلات هستیم. کاهش قیمت لیست خدمات پولی از جانب سیستم بانکی و کاهش نرخ بهره ی وام در بانک های خصوصی،به افزایش این رقابت شتاب بخشید. به دلیل افزایش رفاه جامعه و رشد اقتصادی، این رقابت ها می توانند مفید واقع شوند.
• افزایش اشتغال افراد با توسعه ی بانک های خصوصی: با افزایش بانک های خصوصی در سطح کشور، افراد و کارشناسان خبره و بازنشسته ای را که در بانک های دولتی اشتغال داشتند جذب نموده و جوانان دانش فعال و دانش آموخته ی بسیاری را استخدام کردند و از این طریق سبب استفاده ی مفید از تجارب افراد قدیمی شده و سیستم بانکی کشور را متحول و جهانی ساختند.
• تنوع در خدمات بانکی: توسعه ی بانکداری خصوصی سبب تنوع در سوددهی و معرفی حساب های سپرده جدید شده و توجه به بانکداری بدون ربا را سر لوحه فعالیت خود قرار دادند.

معایب سیستم بانک داری خصوصی (بانک های خصوصی)

بانکداری خصوصی علاوه بر مزایای بسیاری که دارد معایبی را نیز داراست.

یکی از ایراداتی که به بانکداری خصوصی وارد است،گرایش و حضور بانک های خصوصی در حوزه ی مسکن می باشد زیرا به دلیل تملک به بدهکاران بانکی،حجم زیادی از دارایی و املاک در تراز نامه های بانک های خصوصی را تحت عنوان دارایی های منجمد سبب گردیده است. از دیگر ایرادات وارد بر بانک های خصوصی تداوم بدهی بخش های دولتی می باشد.

همچنین حوزه ی فعالیت بانکداری برای بسیاری از بانک ها سود بالایی نداشته و بخش عمده ی تسهیلات را به شرکت های تابع خود اختصاص میدهند. در نتیجه تضادی بین منافع بانک به عنوان پرداخت کننده ی تسهیلات و شرکت زیر مجموعه به عنوان دریافت کننده ی تسهیلات، ایجاد می شود که از مشکلات قابل طرح در این زمینه است.