حکم موت فرضی چیست و برای چه کسانی صادر می شود؟ – چگونگی صدور حکم موت فرضی
قانون، اجازه صدور حکم موت فرضی را تنها در شرایط بخصوصی به قضات داده تا اقدامات لازم را جهت صدور حکم موت فرضی انجام دهند. موت حکمی عنوانی است که در برخی موارد به موت فرضی اطلاق می گردد که بر اساس آن مرگ مسلم و واقعی فرد اثبات نشده و تنها وضعیت موجود بر عدم حیات فرد دلالت می کند. این حکم آثار موت واقعی را بر زندگی و اموال شخص دارد و چنین شخصی از نظر قانون، متوفی شناخته می شود.
حکم موت فرضی چیست و برای چه کسانی صادر می شود؟
حکم موت فرضی غایب مفقود الاثر
قانون مدنی ایران به بیان مواردی در رابطه با صدور حکم موت فرضی غایب مفقود الاثر پرداخته است. مطابق این قانون، صدور حکم موت فرضی پس از مدت زمان تعیین شده در قانون مزبور، امکان پذیر می باشد. این موارد به شرح ذیل می باشد:
- زمانی که غایب مفقود الاثر با گذشت ده سال از غیبت او به سن 75 سال رسیده باشد.
- در مواردی که به مدت سه سال خبری از فردی که در قشون جنگی بوده که به صلح منتهی شده است نباشد. این بی خبری در مورد جنگی که به صلح منتهی نشده باشد، پنج سال از گذشت جنگ می باشد.
- در مواردی که هیچ خبری مبنی بر زنده بودن فردی که مدت سه سال از غرق شدن کشتی او حین سفر دریایی گذشته، نباشد.
دادخواست موت فرضی
برسی دادخواست موت فرضی در بخش رسیدگی به امور محجورین و غایبین مفقود الاثر از دادگاه خانواده انجام می شود. تنظیم این دادخواست از سوی ذینفع و به طرفیت وراث و دادستان می باشد.
بنابراین برای تنظیم دادنامه می بایست به یکی از شعبات دفاتر خدمات الکترونیکی مراجعه نموده و اقدامات لازم را انجام دهید. اقامه این دادخواست باید در دادگاه محل زندگی و اقامتگاه غایب مفقود الاثر باشد. شایان ذکر است که رسیدگی به این پرونده نیازمند طی مدت زمانی چهارده الی هجده ماهه می باشد.
حکم موت فرضی چه آثاری را دنبال دارد ؟
از آثار حکم موت فرضی می توان به آثار مالی و آثار غیر مالی آن اشاره نمود . اغلب کشور ها این آثار را به رسمیت می شناسند. متون فقهی و شرع اسلام نیز این آثار را مورد مجادله قرار داده است.
مسئله ارث و میراث از مهم ترین آثار مالی مترتب بر اموال شخص غایب (غایب مفقود الاثر) می باشد. از آثار غیر مالی که به شخص غایب تعلق می گیرد رابطه زوجیت او با دیگری می باشد. در واقع این سوال مطرح می گردد که امکان طلاق در چنین شرایطی وجود دارد یا خیر.
اموال موت فرضی
اموال موت فرضی برخی از آثار مالی مترتب بر غایب مفقود الاثر می باشد. اموال غایب مفقود الاثر، پس از صدور حکم موت فرضی، میان وراث او تقسیم می شود. بنابراین مراحل قانونی مربوط به تقسیم ماترک نیز قابل اعمال است . به همین دلیل تحریر ترکه و نیز تسویه تمام بدهی ها و دیون غایب مفقود الاثر ضروری می باشد. بدین ترتیب تقسیم مابقی اموال میان وراث امکان پذیر می باشد.
همچنین اگر بنابر دلایل و اسباب قانونی، ارثی پیش از صدور حکم موت فرضی شخص به وی برسد، اموال او مطابق با قانون اموال، به فردی تحت عنوان امین سپرده می شود. بدین ترتیب نصب امین در این خصوص یک ضرورت قانونی می باشد. در صورت عدم بازگشت شخص تا قبل از صدور حکم موت فرضی، این اموال نیز در اختیار ورثه قرار خواهد گرفت.
حکم موت فرضی چه تاثیری بر نکاح دارد ؟
جنجال برانگیز ترین و مهم ترین موضوعی که در رابطه با غایب مفقود الاثر همواره مطرح می گردد، رابطه زوجیت و تعیین تکلیف آن می باشد. در رابطه با این موضوع باید گفت که این امکان برای زن در نظر گرفته شده که در صورت گذشت چهار سال از غیبت مرد، به دادگاه خانواده مراجعه نموده و درخواست خود را مبنی بر صدور حکم موت فرضی ارائه نماید. پس از برسی این درخواست توسط دادگاه، می بایست آگهی این امر در روزنامه کثیرالانتشار چاپ شود. بدین ترتیب فرصتی یکساله برای احتمال بازگشت غایب در نظر گرفته می شود. در صورت عدم رجوع غایب در این مدت، حکم طلاق او صادر شده و زن ملزم به نگه داشتن عده وفات می باشد.
رجوع غایب مفقود الاثر
در صورتی که شخص غایب پس از صدور حکم موت فرضی او باز گردد، قادر به اعتراض نسبت به اموال و طلاق همسر خود نمی باشد. اما مطابق قانون، اموال او در صورت وجود، به مالکیت او بازمیگردد. اما در صورتی که بخشی از اموال او بنابر دلایلی از جمله خرید و فروش از بین رفته باشد قابلیت بازگشت به مالکیت فرد را ندارد.
لازم به ذکر است که اگر بازگشت فرد در زمان عده باشد، قابلیت تداوم دارد. اما در صورت پایان زمان عده، تداوم رابطه زوجیت بین فرد و همسرش تنها با ازدواج مجدد آن ها امکان پذیر می باشد.
بدون دیدگاه