حق العمل کاری در قانون تجارت – مفهوم حق العمل
همانگونه که از معنای این عبارت پیداست، حق العمل حقی است که در ازای انجام کاری دریافت می شود. حق العمل با مواردی از جمله کارمزد و مزد کار نیز شناخته می شود. و درواقع مبلغی است که از صاحب کالا بابت فروش آن دریافت می شود. همچنین حق العمل و حق العمل کاری از اصطلاحات کاربردی در حسابداری می باشد.
حق العمل کاری در قانون تجارت
حق العمل کاری چیست ؟
به بیان ساده، حق العمل کاری به معنی وکالت در انجام امور تجاری می باشد . البته این تنها تعریفی ساده از حق العمل کاری بوده و تعریف علمی و کامل آن را در برنمی گیرد.
در واقع حق العملکاری را میتوان نوعی قرارداد یا عهدی با رضایت طرفین دانست که میان شخص آمر و حق العمل کار منعقد می گردد. به موجب این قرارداد حق العمل کار معامله ای را به دستور یا حساب شخصی دیگر انجام می دهد.
حق العمل کار کیست ؟
حق العمل کار عنوانی است که به شخصی که کار حق العمل کاری را انجام می دهد، تعلق می گیرد. مطابق ماده 357 قانون تجارت ایران حق العمل کار کسی است که اقدام به انجام معامله به نام خود و به دستور دیگری نموده و در ازای انجام این کار حق الزحمه ای را تحت عنوان حق العمل دریافت می نماید.
به عنوان مثال عبارت کمیسیون بر گرفته از عبارتی تحت عنوان کمیسیونر در زبان فرانسوی بوده که با این موضوع نیز ارتباط دارد. در واقع کمیسیون ها همان حق العمل و کمیسیونر ها نیز حق العمل کار می باشد.
آیا همه افراد قادر به انجام حق العمل کاری هستند ؟
شرط یا قانون خاصی برای انجام حق العمل کاری در قانون تجارت پیش بینی نشده است. بنابراین این امکان برای افرادی که تمایل به انجام فعالیت های تجاری داشته و نیز مهارت هایی را در این زمینه دارا باشند، در نظر گرفته شده است. انجام این کار نیازی به دریافت پروانه فعالیت و یا مجوز ندارد. بسیاری از فعالان در زمینه حسابداری نیز در این زمینه فعالیت می کنند.
آیا حق العمل کاری نوعی وکالت یا نمایندگی می باشد ؟
حق العمل کاری امری متفاوت از وکالت و نمایندگی می باشد. فعالیت وکیل یا نماینده به نام آمر (موکل) بوده و معاملات انجام شده نیز به نام آمر (موکل) می باشد. اما در حق العمل کاری ممکن است نامی از آمر در معاملات به میان نیامده و یا آن را رد کند. به طور معمول در معاملات حق العمل کاری، طرف مقابل نسبت به آمر اطلاعی نداشته و تنها با حق العمل کار در تقابل می باشد.
دلیل استفاده از خدمات حق العمل کاری
تخصص حق العمل کار ها در پیدا کردن طرف های معامله و انعقاد معاملات، از دلایلی است که باعث می شود تا خدمات حق العمل کاری در هر زمان مشتری خود را داشته باشد . در بسیاری از موارد اشخاصی که زمان، روابط و نیز تخص کافی برای پیدا کردن طرف معامله را ندارند به استفاده از خدمات حق العمل کاری روی آورده و از آن بهره می برند . البته از دیگر دلایل رایج شدن حق العمل کاری، تمایل افراد به فاش نشدن طرف واقعی معامله می باشد .
حق العمل کار چه وظایف و مسئولیت هایی دارد ؟
- انجام دستورات امر
- انجام معامله به نام خود (در صورت دستور آمر)
- ذینفع نبودن در معامله مربوطه
- امانتداری نسبت به حق آمر
- اطلاع رسانی کامل به آمر
- حفظ اطلاعات
دلال کیست و چه تفاوتی با حق العمل کار دارد ؟
کار دلالی و واسطه گری به امر حق العمل کاری بسیار شباهت داشته و البته تفاوت هایی نیز دارند.
- وظیفه دلال معرفی طرفین معامله بوده و معمولا قادر به بر عهده گرفتن نمایندگی یکی از طرفین نمی باشد. در حالی که حق العمل کار بخشی از معامله بوده و یکی از طرفین معامله محسوب می شود.
- دلال هیج تعهدی نسبت به طرفین ندارد در حالی که حق العمل کار تعهداتی در مقابل طرف معامله و نیز مسئولیت هایی نسبت به آمر دارد.
نکته مهم مرتبط با تعهدات حق العمل کار: در صورتی که حق العمل کار ضمانتی بابت حسن انجام کار ننموده و نیز در کار خود کوتاهی نکرده باشد مسولیت عدم اجرای معامله از سوی طرف معامله بر عهده او نخواهد بود.
در عرف و قانون تجارت حق العمل کار شخصی است که معامله ای را بابت دریافت اجرت انجام می دهد.
اما در کمرگ، حق العمل کار به شخصی گفته می شود که امور ترخیص و تشریفات گمرکی کالا را به نیابت از صاحب کالا انجام می دهد. چنین شخصی در قانون امور کمرگی، کارگزار گمرک تلقی می گردد.
مدت و اعتبار پروانه حق العمل کاری یک سال بوده و متقاضیان تمدید این مدت، می بایست پیش از پایان اعتبار پروانه، نسبت به تمدید آن اقدام نمایند.
بدون دیدگاه