تفاوت داوری و میانجی گری

تفاوت داوری و میانجی گری

داوری و میانجیگری مبحثی است که این روز ها بسیار مطرح بوده و دامنه ی کاربرد آن ها روز به روز در حال گسترش می باشد. گاهی پیش می آید که یک شخص حقیقی یا حقوقی دچار اختلاف با طرف دیگر قرارداد شده و به دنبال راهی کم هزینه تر و سریعتر از مراجعه به دادگاه جهت حل اختلاف باشند. در این مواقع با بحث میانجی گری و داوری روبه رو می شویم. البته داوری و میانجی گری تفاوت هایی با یکدیگر دارند که در ادامه به برسی آن ها خواهیم پرداخت.

تفاوت داوری و میانجی گری

مفهوم داوری

مبحث داوری زمانی مطرح می شود که طرفین دعوا در قالب توافق، رسیدگی به دعوای خود را بدون تشریفات رسمی و خارج از دادگاه به افراد معتمدی که به عنوان داور فعالیت دارند ارجاع دهند. این توافق ممکن است قبل از وقوع دعوا و یا بعد از آن در قرارداد ذکر شود.

داور ممکن است شخصی حقیقی و یا حقوقی باشد .در این امر سرعت، اعتماد و محرمانه بودن بسیار مهم می باشد.

دعاوی غیر قابل ارجاع به داوری

دسته ای از دعاوی وجود دارند که مطابق قانون قابل ارجاع به داوری نمی باشند که ماده 478 قانون آیین دادرسی مدنی آن ها را به شرح ذیل بیان نموده است.

1. دعاوی که موضوع آن ها مربوط به نکاح باشد مانند فسخ و ابطال نکاح و…
2. دعاوی مربوط به نسب شامل دعوای نفی ولد و یا اثبات نسب.
3. رسیدگی به امور کیفری در صلاحیت داوری نمی باشد .
4. صدور حکم ورشکستگی

امتیازات و مزایای داوری

1. داوری روشی در رسیدگی به اختلافات بوده که امکان رسیدگی سریع به پرونده ها را به وجود می آورد.
2. داوری روشی کم هزینه تر نسبت به دادگاه می باشد چرا که مشمول هزینه تشکیل پرونده و دادگاه نمی شود.
3. در روش داوری رسیدگی به صورت محرمانه و غیر علنی می باشد.
4. در روش داوری، داور توسط طرفین و با توافق آن ها تعیین می شود. در واقع امکان تعیین روش حل و فصل اختلافات احتمالی برای طرفین وجود دارد و طرفین در صورت انتخاب روش داوری قادر به انتخاب داور مورد نظر نیز می باشند. بهتر است داور منتخب توسط طرفین از تخصص و تجربه کافی در زمینه موضوع قرارداد بهره مند باشد.
5. جلسات داوری جو نسبتا آرام تری نسبت به دادگاه دارند و طرفین قادر به ارائه دفاعیات خود در جوی آرام و با استرسی کمتر می باشند.
6. در روش داوری طرفین می توانند از داور متخصص در موضوع قرارداد استفاده کنند که این امر به نفع آن ها خواهد بود.

افرادی که به عنوان داور اتخاب نمی شوند

اشخاص زیر مطابق ماده 469 قانون آیین دادرسی مدنی تها با تراضی طرفین قادر به داوری می باشند:

1. افرادی با سن کمتر از بیستو پنج سال
2. افراد ذینفع در دعوا
3. اشخاصی که با طرفین دعوا قرابت نسبی یا سببی داشته باشند.
4. کفیل، قیم، وکیل و یا مباشر یکی از اصحاب دعوا
5. افرادی که خود یا همسرانشان از وراث طرفین دعوا باشند.
6. کارمندان دولت در حوزه ماموریتشان

داور پس از برسی دفاعیات و مستندات طرفین، اقدام به صدور رای در مهلت باقی مانده می نماید . این رای همانند حکم  دادگاه الزام اور است.

مفهوم میانجی گری

میانجی گری روشی است که در آن اختلافات طرفین توسط شخص ثالث آموزش دیده تحت عنوان میانجی گر به سازش منجر میشود. روند این رسیدگی با حضور شاکی و متهم و همچنین دیگر افرادی که در حصول سازش تاثیر دارند و در خارج از دادگاه می باشد. در صورت حصول سازش میان طرفین، حقوق و تعهدات آن ها تعیین می شود.

فواید میانجی گری

1. در میانجی گری روابط دوستانه بین طرفین حفظ می شود.
2. طرفین هزینه ی کمتری را متحمل می شوند.
3. در این روش حل و فصل اختلافات به سرعت انجام میشود.
4. حل و فصل اختلاف در محیط و جوی بسیار آرام انجام میشود.
5. راه حل های مطرح شده در این روش خلاقانه و با نیاز های طرفین سازگار می باشد.

شباهت های روش داوری و میانجی گری

1. رسیدگی به دعاوی در هر دو روش خارج از دادگاه می باشد.
2. هر دو روش هزینه نسبتا کمتری دارند.
3. رسیدگی به اختلافات در هر دو روش با سرعت بیشتری انجام می شود.
4. در این روش ها هیچ الزام قانونی جهت رسیدگی به دعاوی توسط میانجی گر یا داور وجود ندارد.
5. توافق طرفین در ایجاد این روش ها نقش دارد.
6. استفاده از این دو روش، کاهش حجم پرونده های مطروحه را در پی دارد.
7. در هر دو روش شرایط برای طرفین بسیار آرام تر از دادگاه می باشد.

تفاوت میانجی گری و داوری

1. در روش داوری حق صدور رای برای داور پیش بینی شده است که این رای نیز الزام  آور می باشد، در حالی که این حق برای میانجی گر پیش بینی نشده و او تنها قادر به سوق طرفین به صلح و سازش از طریق برگزاری جلسات متعدد می باشد.
2. داوری دارای محدودیت هایی از جمله عدم قابلیت ارجاع به داوری را دارد در حالی که میانجی گری از آزادی بیشتری برخوردار است.
3. شهود در جلسات داوری حاضر می شوند در حالی که در میانجی گری حضور شهود مجاز نبوده و تنها قابلیت استناد به شهود ممکن می باشد.