اعتراض به رای داوری

اعتراض به رای داوری

معمولا افراد پس از بروز اختلاف،برای رفع اختلاف ایجاد شده دعوای خود را نزد دادگاه صالح اقامه می نمایند تا از این طریق دادگاه بین آنها به قضاوت پرداخته و حکم صادر نماید. طبق قوانین کشور، مرجع دیگری جهت رفع اختلاف وجود دارد که تا امروزه کمتر مورد توجه عموم قرار گرفته است اما با توجه به مزایایی که دارند همواره شاهد رواج آن هستیم.

در تمامی قراردادها طرفین همیشه به دنبال درج مواردی هستند تا بتواند حضور آن ها را در محاکم و دادگستری ها کم تر کند؛ زیرا هزینه های بالا برای رسیدگی، شلوغ بودن محاکم، تشریفات پیچیده و طولانی بودن روند دادرسی و به ویژه تخصصی نبودن قضاوت سبب مراجعه طرفین قرارداد به قضات اختصاصی شده و ترجیح آن ها به بهره مندی از نهاد داوری جهت حل سریع اختلافات را به دنبال داشته است. با این وجود ممکن است  گاهی رای داور نیز مورد رضایت یکی از طرفین واقع نشده و آن شخص به دنبال اعتراض و شکایت از رای داور باشد؛ در حالی که اطلاعی از چگونگی طرح اعتراض ندارد.

اعتراض به رای داوری

توافق نامه های داوری

در صورتی که قصد ارجاع دعوای خود به داوری را دارید ضروریست که بدانید ارجاع اختلاف به داور به دو صورت قرارداد داوری و شرط داوری می باشد.

قرارداد داوری

قراردادی را که در آن طرفین، بعد از بروز اختلاف ناشی از قرارداد به ارجاع دعوی خود به داوری توافق می نمایند،قرارداد داوری می گویند. اگر دعوای طرفین یک قرارداد در مرحله بدوی و یا تجدیدنظر و حتی در مرحله دیوان عالی کشور نیز باشد، طرفین با توافق یکدیگر قادر به ارجاع  آن اختلاف و دعوا به داوری می باشند.

شرط داوری

در نوع دیگر توافق نامه داوری معمولا دو طرف یک قرارداد در زمان انعقاد قرارداد و پیش از حادث شدن دعوا و اختلاف، شرطی را ذیل قرارداد خود درج می نمایند که در صورت بروز اختلاف، دعوی را به داوری ارجاع دهند. شرط داوری به دو شکل درج  می شود؛ یا در قرارداد اصلی به صورت شرط ضمن عقد درج شده و یا اینکه ذیل یک قرارداد جداگانه بین طرفین منعقد می گردد که در صورت بروز اختلافات احتمالی، دعاوی خود را به داوری ارجاع نمایند. لازم به ذکر است که ممکن است در آینده هیچ دعوایی بین طرفین صورت نگیرد. این شرط با هدف قضاوت داور در صورت بروز اختلاف احتمالی در آینده درج میگردد و طرفین از این طریق رجوع به دادگستری را از خود ساقط می نمایند.

قابلیت اعتراض آرای قضایی

طبق مطالب ذکر شده داوری یک محکمه اختصاصی بوده و داور یک قاضی اختصاصی است. با وجود اینکه در مرحله داوری تشریفات پیچیده دادرسی وجود ندارد؛ اما دارای وجه اشتراکاتی با رای یک قاضی می باشد  که در ادامه به هر یک از آن ها اشاره خواهیم نمود.

لازم الاجرا بودن

رای داور لازم الاجرا است یعنی وقتی داور رای را صادر می نماید این رای باید اجرا شده و طرفین قادر به سرپیچی از اجرای آن نمی باشند. در صورتی که محکوم علیه رای داور را اجرا نکند، محکوم له قادر به اخذ تقاضای الزام محکوم علیه به اجرای رای داور از دادگاه می باشد. ‌ماده 488 قانون آیین دادرسی مدنی صراحتا به این موضوع اشاره نموده است.

طبق ماده 488 قانون آیین دادرسی مدنی در صورتی که محکوم علیه رای داوری را تا بیست روز از تاریخ ابلاغ اجرا ننماید، دادگاه صالح و یا دادگاه ارجاع کننده دعوا به داوری مکلف به صدور برگ اجرایی مطابق رای داور و به درخواست طرف ذینفع می باشد.

قابلیت اعتراض رای داور

رای داورنیز همچون آرای صادره از محاکم قضایی قابلیت اعتراض دارند. در مواد 490 تا 493 قانون آیین دادرسی مدنی به این موضوع پرداخته شده است.

مطابق با ماده 493 قانون آیین دادرسی مدنی اعتراض به رأی داور مانع اجرای آن نمی باشد، مگر در صورت قوی بودن دلایل اعتراض. دراین‌ صورت دادگاه قرار توقف منع اجرای آن را تا‌ پایان رسیدگی به اعتراض و همچنین صدور حکم قطعی صادر می نماید.

رای داور قابلیت اعتراض ازجهات خود قرارداد داوری همچنین موضوع ارجاع شده به داوری را دارد.

اعتراض به رای داور از نظر قرارداد داوری

رای داور در صورتی صحیح می باشد که قرارداد داوری که داور از طریق آن تعیین شده است نیز صحیح باشد، بر اساس ماده 461 قانون آیین دادرسی مدنی: اگر نسبت به اصل معامله و یا قرارداد مربوط به داوری میان طرفین اختلافی باشد دادگاه در مرحله اول به آن رسیدگی و اظهار نظر می‌نماید. طبق این ماده در صورتی که بین طرفین دعوا اختلافی در رابطه با صحت یا بطلان قرارداد داوری ایجاد شود، دادگاه صحت یا بطلان این قرارداد را تشخیص داده و در صورتی که این قرارداد داوری به تشخیص دادگاه باطل باشد، داور صلاحیت رسیدگی و صدور رای را نخواهد داشت.